زبدةالاشعار

موضوع: وقایع الایام؛ ماه ربیع الاوّل

#وقایع و #هشتکهای ماه ربیع الاوّل
#ربیع   ///   #لیلة_المبیت   ///   #حضرت_سکینه   ///   #عسکریه_شهادت   ///   #مهدیه_آغاز_امامت   ///   #هفته_وحدت   ///   #پیامبراسلام_ازدواج   ///   #پیامبراسلام_مدح   ///   #صادقیه_مدح   ///   #17ربیع    ///    #حضرت_معصومه_مدح   ///   #حضرت_معصومه_ورود_قم   ///   #حسنیه_مدح
.
.
روز 01
مناسبت 01: عنوان مناسبت: هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه و لَیلَة المبیت (1 ق)
شرح مناسبت:
مسأله ی هجرت پیامبر از مکه به مدینه، در جریان بیعت دوم عقبه تثبیت و تعیین شد. کفار قریش با آگاهی از این امر در صدد کشتن پیامبر برآمدند. برای این کار پیشنهاد ابوجهل مورد موافقت سران قریش قرار گرفت که براساس آن از هر تیره ی قریش، جوان دلیری برگزیده شود تا همه با هم شبانه به پیامبر حمله ور شوند و او را به قتل برسانند. خداوند، پیامبر را از توطئه ی قریش آگاه کرد و فرمان هجرت ایشان را در همان شب صادر فرمود. پیامبر(ص) برای گمراه کردن کفار، علی(ع) را در بستر خود قرار داد. این شب معروف به لیلةالمبیت شد و هجرت رسول اکرم(ص) مبدأ تاریخ مسلمانان واقع گردید.
.
آیات و احادیث متناسب:
.
.
وَاصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ واهجُرهُم هَجراً جَمیلاً
و بر آنچه می گویند شکیبا باش و از آنان با دوری گزیدنی خوش، فاصله بگیر
مزمّل، آیه 10.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أیُّهَا النّاسُ، هاجِرُوا و تَمَسَّکُوا بِالإسلامِ؛ فَإنَّ الهِجرَةَ لاتَنقَطِعُ مادامَ الجِهادُ
ای مردم! مهاجرت کنید و به اسلام چنگ زنید؛ زیرا تا آن گاه که جهاد باشد، هجرت فروگذارده نمی شود
میزان الحکمه، ح 21052.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أفضَلُ الهِجرَةِ أنْ تَهجُرَ ما کَرِهَ اللَّهُ
برترین هجرت، هجرت از چیزی است که خدا آن را خوش ندارد
کنزالعّمال، ح 46263.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الهِجرَةُ هِجرَتانِ: إحداهُما أن تَهجُرَ السَّیِّئاتِ و الأخری أن تُهاجِرَ إلَی اللَّهِ و رَسولِهِ و لاتَنقَطِعُ الهِجرَةُ ما تُقُبِّلَتِ التَّوبَةُ
هجرت دوگونه است: هجرت و دوری کردن از گناهان، ودیگری آن است که به سوی خدا و رسول او هجرت کنی،و تا زمانی که توبه پذیرفته می شود، هجرت قطع نمی شود
کنزالعّمال، ح 46262.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن فَرَّ بِدینِهِ مِن أرضٍ إلی أرضٍ و إن کانَ شِبراً مِنَ الأرضِ، إستَوجَبَ الجَنَّةَ
هر کس با دین داری از سرزمینی به سرزمین دیگر، اگر چه به اندازه یک وجب، هجرت کند، سزاوار بهشت است
بحار الأنوار، ج 19، ص 31.
.
.
.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: رحلت “زینب بنت خزیمه” همسر پیامبر(ص) در مدینه ی منوره (4 ق)
شرح مناسبت:
زینب بنت خزیمه پس از آن که شوهر اولش در اُحد به شهادت رسید، به شرف ازدواج با حضرت محمد(ص) نایل شد و چند ماه پس از آن بدرود حیات گفت. این بانوی بزرگوار از کثرت رَحْم و اطعام و صدقه برمساکین و فقرا به “امُّ المساکین” شهرت دارد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: قتل “مُسَوّر بن مَخزَمه ی زهری” از یاران امام علی(ع) (62 ق)
شرح مناسبت:
مُسَوَّر بن مَخْزَمَة بن نوفل زهری از اصحاب رسول اکرم(ص) و امام علی(ع) و از فقهای عصر و اهل علم و دیانت زمان خود بود. وی بعد از معاویه با یزید بیعت نکرد و در مکه اقامت گزید. مسور به هنگام خواندن نمازدر حجراسماعیل، در حمله ی سپاه یزید به مکه بر اثر برخورد سنگ منجنیق کشته شد.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: آغاز قیام توابین در کوفه به رهبری “ابن صُرَد خزاعی” علیه حکومت ظُلم اُموی (65ق)
شرح مناسبت:
گروهی از مردم کوفه که از شهادت امام حسین(ع) سخت اندوهگین شده و از این که امام را یاری نکردند، پشیمان شدند، توبه نموده و خود را توّابین نامیدند. اینان پس از این که بر مزار سیدالشهداء به عزاداری پرداختند، به رهبری سلیمان بن صُرَد خزاعی از اصحاب رسول خدا و شانزده هزار نفر، راهی کوفه شدند تا انتقام خون امام حسین(ع) رابگیرند. در نتیجه، جنگی با لشکر شام روی داد که سلیمان کشته شد و سپاه منهزم گردید.
مناسبت 05: عنوان مناسبت: وفات “ابن منیر” فقیه و مفسر و خطیب (683 ق)
شرح مناسبت:
احمد بن محمد بن منصور مشهور به ابن منیر از علما و ادبای قرن هفتم هجری بود. وی فقیه اصولی، مفسر، ادیب، نحوی، بیانی و از اساتید ابوحیان معروف می باشد. وی در مصر تدریس می کرد و قاضی آن دیار بود. تفسیر قرآن، مناسبات تراجم البخاری و الانتصاف من صاحب الکَشّاف از تالیفات او هستند. وی در 63 سالگی بر اثر مسمومیت درگذشت.
.
.
.
روز 02
مناسبت 01: عنوان مناسبت: درگذشت “ابن اثیر” مورخ، ادیب و محدث شافعی (630 ق)
شرح مناسبت:
ابوالحسن، علی بن ابی الکرم محمد بن عبدالکریم بن عبداللَّه شیبانی، معروف به ابن اثیر جزری از مورخان نیمه ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. او در حفظ حدیث و مبادی و متعلقات آن، پیشوای محدّثین به شمار می رود و در تاریخ، انساب، سیره و وقایع و جنگ های عرب، متبحربود. شهرت ابن اثیر به دلیل دو کتاب بزرگ او به نام “الکامل فی التاریخ” و “اُسْدُالغابَه فی معرفة الصحابه” است. از کتب دیگر وی می توان “اللُّباب فی تهذیب الانساب” و “الباهر” را نام برد. الباهر درباره ی خاندان زنگیان موصل نوشته شده است.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: رحلت عالم بزرگوار “سیدمحمدباقر شفتی” معروف به “حجت الاسلام” (1260ق)
شرح مناسبت:
سیدمحمد باقر بن محمد تقی شفتی مشهور به “حجةالاسلام”، رشتی الاصل و از بزرگان علمای امامیه، فقیه، اصولی، ادیب، نحوی، رجالی و ریاضی دان بوده است. او هم چنین در درایه، هیئت و علوم ادبی و فنون عربی از مشاهیر روزگار و در مراحل اخلاقی بی هماورد بوده است. او به حال فقرا و طلاب علوم دینی کمک بسیار می نمود و در عبادت و مناجات و سخاوت و نیز اجرای حدود الهی بسیار کوشا بود. حجت السلام شفتی از محضر درس حضرات آیات بهبهانی، سید مهدی بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف الغطاء، ملامهدی نراقی و میرزای قمی استفاده برد و دارای تالیفات بسیاری است. آداب نماز شب، الاجازات، اصحاب الاجماع و … از آن جمله اند. همچنین رساله های فراوانی را در تحقیق حال هر یک از رجال حدیث امامی، به رشته ی تحریر درآورده است. سرانجام این عالم سترگ در 85 سالگی در اصفهان وفات یافت و در مسجدی که خود بنا نهاده بود و به مسجد سید معروف شد، دفن گردید.
.
.
.
روز 03
مناسبت 01: عنوان مناسبت: یورش سپاهیان یزید به مکه و اهانت به ساحت مقدس مسجدالحرام (64ق)
شرح مناسبت:
یزید بن معاویه سه سال و اندی خلافت کرد. در سال اول نواده ی عزیز رسول اللَّه و سلاله ی پاک زهرا(س) و علی(ع)، حضرت امام حسین(ع) را به شهادت رساند و مرتکب جنایاتی شنیع گردید. در سال دوم جنبشی را که در مدینه آغاز شده بود به قتل عام تبدیل کرد و مدینه ی معظمه را به خاک و خون کشید و در اواخر خلافت نکبت بار خود برای سرکوبی عبداللَّه بن زبیر، یکی از فرماندهانِ سپاه خود به نام حَصین بن نُمیر را به مکّه ی منوّره فرستاد. در این حمله، حرم امن الهی را محاصره کرده و بیت اللَّه الحرام را به منجنیق بست. این محاصره تا زمانی که خبر مرگ آن پلید به گوش حصین رسید، ادامه داشت.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “ابوالعلاء مُعرّی” شاعر، نویسنده و ادیبِ شهیر عرب (449 ق)
شرح مناسبت:
احمد بن عبداللَّه بن سلیمان مُعِرِّی تَنوخی، از ادبا، شعرا، نحویین، لُغَویین بسیار متبحّر و حاذق می باشد. وی دارای حافظه ای عالی و عجیب بود که خارج از حیطه ی بیان و قدرت زبان می باشد، به طوری که هر چیزی را به یک بار خواندن حفظ می نمود. ابوالعلاء در کودکی بر اثر بیماری آبله نابینا شد و تا آخر عمر کور بود. در ده یازده سالگی قریحه ی شعری بسیار عالی در خود مشاهده کرد و از آن پس به سرودن اشعار ناب پرداخت. وی مدتی در مجلس سیدمرتضی عالم و دانشمند بزرگ شیعه حضور داشته و در سلک شعرای درس و مجلس او بوده است. هرچند پس از مدتی به سبب بیان عقایدی باطل، از مجلسِ درس سید مرتضی بیرون رانده شد. عقیده ی مذهبی ابوالعلاء در بین رجال نویسان محل اختلاف و نظر می باشد. بیشتر بزرگانِ این فن، او را به کفر و الحاد محکوم کرده و کافرش می دانند. همچنین با بعضی از سوره های قرآن معارضه و مخالفت کرده است. ابوالعلاء، تولید نسل را روا ندیده و آن را جنایت می دانست که والدین، فرزند را به این دنیا می آورند. با این همه، عده ای می گویند که ابوالعلاء در اوایل حال، طریقتی باطل داشت ولی در اواخر عمر توبه کرده است. الامالی، الحقیر النافع، الرسایل و … از جمله تألیفات وی می باشند.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: رحلت مرجع بزرگوار آیت اللَّه “آقامحمد کبیر” عالم و فقیه (1369 ق)
شرح مناسبت:
آقامحمدقمی فرزند آقا حسین قمی معروف به کبیر در سال 1288 ق در قم به دنیا آمد. مقدمات و سطوح را در قم و تهران خواند. از جمله اساتید وی در این دوره، میرزا حسن آشتیانی، آقامحمود قمی و شیخ فضل اللَّه نوری می باشند. در 1319 ق به نجف رفته و از درس آخوند خراسانی و دیگر علما بهره می گیرد و در 1330 به قم مراجعت می نماید. وی سال ها به ارایه ی خدمات دینی مشغول بود و در یکی از مساجد اصلی شهر، اقامه ی جماعت می نمود. از ایشان آثار و تالیفاتی بر جای مانده است. آرامگاه ایشان در شیخان قم در مقبره ای که به نام وی است، می باشد. آیت اللَّه کبیر به هنگام رحلت 81 سال داشت.
.
.
.
روز 04
مناسبت 01: عنوان مناسبت: بیرون آمدن پیامبر اسلام از غار ثور پس از سه شبانه روز و حرکت به سوی مدینه (1ق)
شرح مناسبت:
پیامبر اکرم(ص) پس از سه شبانه روز مخفی بودن درغار ثور، در روز چهارم ربیع الاول سال اول هجرت به سوی مدینه حرکت نمود. آن حضرت را درغار ثور، ابوبکر بن ابی قحافه همراهی می کرد. حضرت علی(ع) و برخی از نزدیکان پیامبر(ص)، شبانه به این غار رفت و آمد می کردند. پس از هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه، حضرت علی(ع) سفارش ها و خواسته های آن حضرت در مکه را برآورده نمود و خانواده پیامبر اکرم(ص) را به سوی مدینه به حرکت درآورد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تسخیر شهر تاریخی نیشابور توسط نیروهای اسلام (42 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 03: عنوان مناسبت: آغاز حمله ی “ملک محمود سیستانی” به مشهد (1122 ق)
شرح مناسبت:
در دوره ی سلطنت شاه سلطان حسین پسر شاه سلیمان صفوی دامنه ی طغیان و شورش در بسیاری از مناطق ایران از جمله قندهار و هرات وسعت یافت. در این میان ملک محمود سیستانی نیز که خود را از بازماندگان صفاریان می دانست به مشهد حمله کرد و در خراسان حکومت مستقلی تشکیل داد.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: درگذشت فقیه جلیل “شیخ یوسف بحرانی” عالم محدث و محقق بزرگ (1186 ق)
شرح مناسبت:
شیخ یوسف بحرانی، فقیه، محدث، محقق و نویسنده ی معروف قرن دوازده هجری قمری بود. او شرح حال خود را در مقدمه ی کتابی به نام لوءلوء البحرین آورده است بر اساس نوشته های این کتاب، بحرانی نزد پدرش خواندن و نوشتن و مقدمات علوم دینی را آموخت. سپس برای تکمیل تحصیلات خود رهسپار بحرین و مکه شد. پس از حج به ایران آمد و از آنجا که محیط ایران رامحیطی مناسب برای سکونت خویش یافت، در شهر فسا در استان فارس اقامت نمود و به کار تدریس، تحقیق و تالیف مشغول شد. در همین زمان، او نگارش مشهورترین کتاب فقهی خود به نام الحدایق الناظره را آغاز کرد و بعدها به نام همین کتاب، به صاحب حدایق شهرت یافت. بحرانی در مجموع، 32 اثرتالیفی دارد که از بین آن ها می توان به کتاب های انیس المسافر و جلیس الخواطر اشاره کرد. شیخ یوسف بحرانی از اساتید آیت اللَّه سیدمحمد مهدی بحرالعلوم می باشد. وفات این عالم شهیر در کربلا روی داد و در حرم مطهر امام حسین(ع) مدفون گردید.
.
.
.
روز 05
مناسبت 01: عنوان مناسبت: وفات حضرت سکینه بنت الحسین(ع) (117 ق)
شرح مناسبت:
حضرت سکینه بنت الحسین(ع) از زنان بزرگ اسلام و نواده ی امام علی(ع)، در حدود سال 42 هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. آن حضرت دارای اخلاقی فاضله، صفاتی حمیده، بلاغت، فصاحت و جود و کَرَم بود. آستان بیانش، مرجع ادبا و فضلا و شعراء و ارباب کمال بود و در شعر و ادب مهارت داشت. او همسر عبداللَّه بن حسن(ع) پسر عموی خود بود و از مادری با نام رباب به دنیا آمد. آن حضرت به همراه پدر، عموها و دیگر اعضای خانواده از مدینه راهی کربلا شد و در نوزده سالگی پدر و بستگان را از دست داد و رنج اسارت کشید. از آن پس راهی مدینه شد تا سرانجام در 75 سالگی در مدینه وفات یافت.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: افتتاح مدرسه ی “دارالفنون” به همت امیرکبیر در زمان “ناصرالدین شاه” (1268 ق)
شرح مناسبت:
دارالفنون اولین دانشگاه ایرانی به سبک نوین بود که در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار و به همّت و پشتکار میرزا تقی خان امیرکبیر صدراعظمِ بادرایتِ وی دایر شد. هدف از ایجاد این مدرسه، دستیابی به صنایع و علوم جدید در آن عصر بود. فعالیت علمی مدرسه ی دارالفنون، در آغاز در رشته های پیاده نظام، سواره نظام و سایر رشته های نظامی، طبّ و جراحی، معدن شناسی و داروسازی بود. مدرسه ی دارالفنون در ابتدا با هفت نفر معلم اتریشی و عده ای مترجم، کار خود را آغاز کرد. امیرکبیر تأکید زیادی بر عدم به کارگیری اساتید از روسیه و انگلستان داشت. امّا متأسفانه چنین نشد. شاگردانی که در آن پذیرفته می شدند از خانواده های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند. این مدرسه طی فعالیت خود، 12 دوره فارغ التحصیل داشت که بسیاری از آنان به مقام های بالایی در کشور دست یافتند. دارالفنون با معلمین اروپاییِ آن، عامل بسیار مؤثری در شناساندنِ تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین بود. فارغ التحصیلان آن که ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده های مهم و متنفّذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه فرا گرفته بودند، در جامعه ی خود انتشار دادند. بعدها با تفکیک رشته های نظامی و طب در دارالفنون و تجدید نظر در نظام آموزشی ایران، این مرکز علمی از قالب یک دانشگاه خارج و به مدرسه مبدل شد. تاسیس این مدرسه، نقطه ی عطفی در تاریخ آموزش در ایران به شمار می رود. این مدرسه در حالی افتتاح می شد که بانی اصلی آن یعنی امیرکبیر دوران تبعید در کاشان را سپری می کرد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: درگذشت حجت الاسلام شیخ “مهدی واعظ خراسانی” (1370 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
.
روز 06
مناسبت 01: عنوان مناسبت: تولد مولانا جلال الدین محمد رومی معروف به مولوی (604 ق)
شرح مناسبت:
جلال الدین محمد بن بهاءالدین محمد در بلخ به دنیا آمد. مقارن حمله ی مغولان، به آسیای صغیر واقع در ترکیه ی امروزی رفت و در قونیه ساکن شد. وی در نزد پدردانشمند خود تلمذ نمود و چندی نیز در شام کسب دانش کرد. در بازگشت به قونیه به تعلیم علوم دینی اشتغال یافت تا با عارفی واصل و بزرگ به نام شمس الدین محمد بن علی تبریزی در قونیه ملاقات کرد واز نَفس گرم او چنان به تاب و تب افتاد که دیگر تا دم واپسین، سردی نیافت. او هیچ گاه از ارشاد سالکان و افاضه ی حقایق الهیه باز نایستاد. از این دوره ی پرشور که سی سال از پایان حیات مولوی را دربرمی گرفت، آثار بی نظیر ملاّی روم باقی مانده است. مثنوی عظیم معنوی در 26 هزار بیت، دیوان غزلیات شمس، رباعیات معروف او و مجالس سبعه و فیه ما فیه، از جمله آثار اوست.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: مرگ “ارغون خان” ایلخان مغول پس از هفت سال حکومت در آذربایجان(690 ق)
شرح مناسبت:
پس از مرگ تگودار احمد، ارغون خان پسر اباقاخانِ مغول در هشترود آذربایجان به پادشاهی رسید و پسر خود غازان را به فرمانروایی خراسان منصوب کرد. او در ابتدا، خواجه شمس الدین جوینی را به علل دشمنی های سابق، بخشید ولی پس از مدتی به دلیل بدگویی های اطرافیان دستور قتل او را صادر نمود. پس از چندی ارغون خان، سعدالدوله ی یهودی را که پزشک دربار او بود به وزارت برگزید و دیری نپایید که سعدالدوله، تمام مشاغل حساس را به خویشان یهودی خود سپرد. این روند باعث نارضایتی مغولان شدند و از او بدگویی کردند. از این جهت، هنگامی که ارغون خان در بستر مرگ بود، دشمنان او بر سَرِ سعدالدوله و اطرافیان او ریخته و همه ی آن ها را از دَمِ تیغ گذراندند. شش روز پس از این واقعه، ارغون خان مغول در ششم ربیع الاول سال 690 ق درگذشت.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: ورود امین السلطان صدر اعظم محمد علی شاه قاجار به ایران(1325 ق)
شرح مناسبت:
با عزل مشیرالدوله از صدارت، محمدعلی شاه قاجار، امین السلطان را از فرنگ دعوت کرد و او را به مقام صدارت منصوب نمود. امین السلطان در قدم اول در صدد برآمد تا با همکاری نمایندگان معتدل مجلس، از روسیه قرض جدیدی بگیرد. لیکن وُکَلای تندرو مخصوصاً نمایندگان آذربایجان نه تنها مانع انجام طرح او شدند بلکه به مخالفت با او پرداختند. به دنبال این اختلافات، طولی نکشید که امین السلطان در رجب سال 1325 به دست یکی از فداییان مشروطه خواه به قتل رسید.
.
.
.
روز 07
مناسبت 01: عنوان مناسبت: درگذشت علی بن محمد تنوخی ادیب و شاعر(342 ق)
شرح مناسبت:
علی بن محمد تنوخی عالم، ادیب و شاعر مشهور قرن چهارم هجری در شهر انطاکیه در شرق ترکیه ی امروزی به دنیا آمد. در دوران جوانی به بغداد رفت و در آنجا مسکن گزید. تنوخی در علوم نحو، لغت، هندسه و ادبیات، از مشاهیر عصر خود به شمار می رفت. وی پس از بغداد به بصره رفت و به کار قضاوت مشغول شد و از این رو به قاضی تنوخی شهرت یافت. او علاوه بر کسب مراتب علمی، از بیانی شیوا نیز برخوردار بود و به همین جهت در میان بزرگان عراق به عنوان سخنوری برتر شهرت پیدا کرد. تنوخی علاوه بر دیوان شعری که از خود به یادگار گذاشته، دارای تألیفات دیگری نیز هم چون کتاب العروض است. درگذشت تنوخی در شهر بصره در عراق روی داد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تولد آیت اللَّه شیخ “محمدرضا آل یاسین” (1297 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه شیخ محمدرضا آل یاسین در هفتم ربیع الاول سال 1397 ق در کاظمین به دنیا آمد. حضور در خانواده ای اهل علم، از ایشان در یازده سالگی فردی صاحب کمال و استاد در اکثر علوم مقدماتی ساخته بود. ایشان پس از گذراندن دوره ی مقدمات، عازم کربلای معلی شد و در سن 20 سالگی به درجه ی اجتهاد نایل آمد. پس از وفات آیت اللَّه العظمی سیدابوالحسن اصفهانی(ره) مرجعیت جمعی از شیعیان به ایشان واگذار گردید. چیزی که آیت اللّه آل یاسین را شایسته این مقام کرد، درخشندگی خاص فقهی ایشان و برخورداری از تقوا و دوری از زرق و برق دنیا بود. شرح منظومه ی سیّد بحرالعلوم شرح بر عروةالوُثقی و حاشیه بر وسیلةُ النَّجاة و … از جمله آثار این عالم ربانی می باشند. آیت اللّه شیخ محمدرضا آل یاسین سرانجام در 28 رجب سال 1370 ق پس از گذراندن یک دوره بیماری در 73 سالگی در کوفه به سرای باقی شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
.
.
.
روز 08
مناسبت 01: عنوان مناسبت: شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری(ع) (260 ق)
شرح مناسبت:
حضرت امام حسن عسکری(ع) پس از بیست و هشت سال زندگی و شش سال امامت در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری در شهر سامرا و به دست معتمد عباسی به شهادت رسید و در کنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خویش مدفون گردید. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان های طاغوت های عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهید شد. امام حسن عسکری(ع) با همه ی اختناق و محدودیت های زمان توانست به بهترین وجه و در حد امکان، فشردگی مبارزه درمقابل ستمگران و حکام جور را حفظ کرده و این نهضت نهفته را هدایت نماید. آن حضرت، قطب دایره ی مبارزه بود و دیگران بر اطراف او دور می زدند. دوست ودشمن می دانستند که امام و پیروانِ او، خلافت ناحقِّ عباسی را قبول ندارند و طرفدار حکومت واقعی و نجات دهنده ی اسلامند. امام حسن عسکری، با وجود همه ی فشارهای دستگاهِ جور عباسی و کنترل ها و مراقبت های بی وقفه ی دولت مرکزی، یک سلسله فعالیت های سیاسی و اجتماعی و علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضداسلامی انجام داد که بدین گونه قابل ذکرند: کوشش های علمی در دفاع از آیین اسلام و ردّ اشکال ها و شُبهاتِ مخالفان و نیز تبیینِ اندیشه ی صحیح اسلامی؛ ایجاد شبکه ی ارتباطی با شیعیانِ مناطق مختلف از طریق تعیین نمایندگان و اعزام پیک ها و ارسال پیام ها؛ فعالیت های سِرّی سیاسی به رغم کنترل های حکومت عباسی؛ حمایت و پشتیبانی مالی از شیعیان، به ویژه یارانِ خاصِّ خود؛ تقویت و توجیه سیاسیِ رجال و عناصرِ مهمّ شیعه در برابر مشکلات؛ استفاده ی گسترده از آگاهی غیبی برای جلب منکران امامت و دلگرم کردن شیعیان؛ آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت فرزند خود، امام مهدی (عج).
.
آیات و احادیث متناسب:
.
ابن أثیر: أمّا الحَسَنُ بنُ عَلیٍّ العَسکَرِیّ علیه السلام فَقَد کانَت أخلاقُهُ کَأخلاقِ رَسولِ اللَّهِ صلی الله علیه وآله
خلق و خوی امام حسن عسکری علیه السلام همچون خلق و خوی رسول خدا بود
الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 901.
.
.
امام مهدی علیه السلام: کان [الإمامُ العَسکَری علیه السلام] نُوراً ساطِعاً و قَمَراً زاهِراً اختارَ اللَّهُ لَهُ ما عِندَهُ فَمَضی عَلی مِنهاجِ آبائِهِ حَذوَ النَّعلِ بِالنَّعلِ
او نوری فروزان و ماهی درخشان بود که خداوند آنچه را نزد خود بود برای او برگزید. او راه و روش پدران بزرگوار خود را گام به گام دنبال کرد تا رحلت فرمود
بحار الأنوار، ج 53، ص 191.
.
.
امام عسکری علیه السلام: خَصلَتانِ لَیسَ فَوقَهُما شَی ءٌ: الإیمانُ بِاللَّهِ و نَفعُ الإخوانِ
دو خصلت است که بالاتر از آنها چیزی نیست: ایمان به خدا و سود رساندن به برادران
بحار الأنوار، ج 78، ص 374.
.
.
امام عسکری علیه السلام: جُعِلَتِ الخَبائِثُ فی بَیتٍ و جُعِلَ مِفتاحُهُ الکِذبَ
همه پلیدی ها را در خانه ای نهادند و کلید آن دروغ است
میزان الحکمه، ح 17410.
.
.
امام عسکری علیه السلام: إتَّقُوا اللَّهَ و کُونوا لَنا زَیناً و لاتَکوُنوا عَلَینا شَیناً
تقوای الهی پیشه کنید و مایه زینت ما باشید، نه مایه سرشکستگی ما
بحار الأنوار، ج 78، ص 372.
.
.
امام عسکری علیه السلام: خَیرُ إخوانِکَ مَن نَسِی ذَنبَکَ و ذَکَرَ إحسانَکَ إلَیهِ
بهترین برادر تو کسی است که خطایت را فراموش کند و احسان تو را به خود، به یاد آورد
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
.
.
امام عسکری علیه السلام: مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّاً فَقَد زانَهُ و مَن وَعَظَهُ عَلانِیَةً فَقَد شانَهُ
هر که برادرش را در خلوت پند دهد، او را آراسته است، و هر کس برادرش را در جمع پند دهد، او را سرشکسته کرده است
تحف العقول، ص 489.
.
.
امام عسکری علیه السلام: لَیسَ مِنَ الأدَبِ إظهارُ الفَرَحِ عِندَ المَحزونِ
شادمانی کردن در نزد غمدیده، بی ادبی است
تحف العقول، ص 489.
.
.
امام عسکری علیه السلام: بِئسَ العَبدُ عَبداً یَکونُ ذا وَجهَینِ و ذا لِسانَینِ
چه بد بنده ای است آن که دورو و دو زبان باشد
تحف العقول، ص 488.
.
.
امام عسکری علیه السلام: مَن کانَ الوَرَعُ سَجِیَّتَهُ و الکَرَمُ طَبیعَتَهُ و الحِلمُ خُلَّتَهُ، کَثُرَ صَدیقُهُ
کسی که پارسایی خوی او، بخشندگی طبیعت او و بردباری خصلت او باشد، دوستانش زیاد شوند
بحار الأنوار، ج 78، ص 379.
.
.
.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تصرف شهر تفلیس توسط سلطان جلال الدین خوارزمشاه (623 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 03: عنوان مناسبت: رحلت عالم جلیل، شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی پدر شیخ بهایی (984 ق)
شرح مناسبت:
عزالدین حسین فرزند عبدالصمد جَبَلی عاملی پدر شیخ بهایی و از نوادگان حارث بن اعور همدانی و از شاگردان شهید ثانی و حسن بن جعفر کَرَکی بود و از آنان اجازه ی اجتهاد داشت. عزالدین پس از اتمام تحصیلات راهی بحرین شد و برای همیشه اقامت در آن دیار را برگزید. وی در آنجابه ترویج مذهب شیعه و احیای علوم دینی پرداخت و بالاخره در هشتم ربیع الاول سال 984 ق درگذشت. تحفه ی اهل ایمان و دیوان اشعار از آثار اوست.
.
.
.
روز 09
مناسبت 01: عنوان مناسبت: اولین روز امامت حضرت امام مهدی(عج) پس از شهادت پدر بزرگوار ایشان(260 ق)
شرح مناسبت:
پس از شهادت یازدهمین اختر تابناک آسمان امامت، و ولایت، حضرت امام حسن عسکری(ع) در هشتم ربیع الاول سال 260 قمری، حضرت بقیه اللَّه الاعظم امام مهدی(عج) سکاندار امت مسلمان گردید و به امر خداوند متعال از دیده ها پنهان گشت. نهم ربیع الاول سال 260 ه. ق، برابر با آغاز امامت آن امام بزرگ و امید مستضعفان جهان می باشد. او خواهد آمد و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد همان گونه که از ظلم و جور، پُر شده است. شیعیان، این روز را به عنوان عید، جشن می گیرند و در آن، به شادمانی و عبادت می پردازند.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: آغاز ساختمان مسجد “گوهرشاد” در مشهد به دستور گوهرشاد خاتون (841 ق)
شرح مناسبت:
مسجد گوهرشاد در صحن جنوبی مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) واقع شده است. بانی آن، گوهرشاد بیگُم، همسر سلطان شاهرخ میرزا و جانشین امیر تیمور گورکانی، یکی از زنان نیکوکار و نامدار بوده است. این مسجد یکی از بناهای بسیار عالی است که کاشی های مُعَرَّق و غیرمُعرّق آن، با چینی های بسیار ممتاز برابری می کند. این مسجد در ابتدا چهار در داشت و دارای چندین ایوان بود از جمله: ایوان مَقصوره با گنبدی بسیار عالی و دو گلدسته ی بلند کاشی که ارتفاع آن 27 متر و گنبدی با حدود 50 متر ارتفاع. همچنین ایوان دارُ السَّعاده که سمت مرقد مطهر واقع شده و نیز ایوان غربی، جزئی از ساختمان مسجد گوهرشاد مشهد می باشند.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: واگذاری امتیاز احداث راه آهن جلفا – تبریز به روسیه (1331 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
.
روز 10
مناسبت 01: عنوان مناسبت: وفات عبدالمطلب جدّ بزرگوار پیامبر گرامی اسلام (ص) (8 عام الفیل)
شرح مناسبت:
ابوحارث عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف، بزرگ قبیله ی قریش در زمان جاهلیت و از بزرگانِ عرب بود. وی مردی عظیمُ الشّان، رفیع منزِلَت، متَّصف به اوصاف پسندیده و مشهور به افعال حمیده بود. عبدالمطّلب جد پدری حضرت محمد(ص) و امام علی(ع) است. قوم قریش ریاست او را قبول داشته و به وجودش افتخار و مباهات می نمودند. از جمله آثار عبدالمطلب، حفرِ چاه زمزم است. او نذر کرد که هرگاه، خدایِ متعال، به او ده فرزند پسر کرامت کند، یکی از آن جمله را به سُنَّت جدش، ابراهیم(ع)، قربانی کند. خدای، حاجتش برآورد و او را ده پسر عنایت فرمود. عبدالمطلب بر آن شد که نذرش را ادا کند. قرعه به نام عبداللَّه، پدر حضرت محمد(ص) افتاد. چون خواست او را قربان کند، خویشانِ مادری، او را ممانعت کردند. سرانجام با راهنمایی یکی از بزرگان، قرار بر این شد که دیه ی یک نفر را به جای عبداللَّه قربانی کنند که صد شتر معیَّن گردید. عبدالمطلب همواره، محمد(ص) را نوازش می کرد، او را می بوسید و درباره ی او سفارش می نمود و می گفت: این چهره را چهره ی سروَری و زعامت می بینم. چون عبدالمطلب را مرضِ موت رسید، ابوطالب را بخواند و او را گفت: محمد(ص) را از دل و جان مواظب باش که این کودک، رایحه ی پدر را استشمام ننموده و مهر مادر ندیده. این کودک را آینده ای پس شگفت در پیش است. تو مسؤولی در دوران کودکی، مراقب و مواظب او باشی، مبادا آسیبی به وی رسد. پیامبر بزرگ اسلام، در زمان رحلت جدّ خود، هشت سال داشت.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: ازدواج پیامبر اکرم با حضرت خدیجه(س) پانزده سال قبل از بعثت (25 عام الفیل)
شرح مناسبت:
پیامبر اکرم(ص) در 25 سالگی با مشورت و یاری عمویش ابوطالب(ع) با بانوی صاحب نام قریش، خدیجه بنت خُویْلَد ازدواج نمود. خدیجه ی کبری(س) در تمام 25 سال زندگی مشترک با پیامبر اکرم(ص) یار و غمخوار آن حضرت بود. او نخستین کسی بود که به دین اسلام ایمان آورد و با ایمان خویش مایه ی آرامش خاطری برای نبی مکرم اسلام شد. آن بانوی مکرّمه، ثروت هنگفت خود را در راه رشد و تبلیغ دین اسلام به پیامبر واگذار کرد و نقش مهمی در پیشرفت این دین آسمانی ایفا نمود. ثمره ی شیرین ازدواج خدیجه با پیامبر اسلام دو پسر و چهار دختر به نام های قاسم، عبداللَّه، رقیه، زینب، ام کلثوم و حضرت فاطمه ی زهرا(س) بود.
.
آیات و احادیث متناسب:
.
.
و من آیاتِهِ أنْ خَلَقَ لَکُم مِن أنفُسِکُم أزواجاً لِتَسکُنُوا إلَیها و جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّةً و رَحمَةً
و از نشانه های قدرت او آن است که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفرید تابه ایشان آرامش یابید و میان شما دوستی و مهربانی نهاد
روم، آیه 21.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: ما بُنِی فِی الإسلامِ بِناءٌ أحَبُّ إلَی اللَّهِ و أعَزُّ مِنَ التَّزویجِ
در اسلام هیچ بنایی نزد خدا محبوب تر و ارجمندتر از ازدواج نیست
بحار الأنوار، ج 103، ص 222.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: اِتَّخِذُوا الأهلَ فَإنَّهُ أرزَقُ لَکُم
اهل و عیال اختیار کنید، که این کار بر روزی شما می افزاید
بحار الأنوار، ج 103، ص222.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إذا تَزَوَّجَ العبَدُ فَقَدِ اسْتَکمَلَ نِصفَ الدِّینِ فَلْیَتَّقِ اللَّهَ فِی النِّصفِ الباقی
هر گاه کسی ازدواج کند، نیمی از دین خود را کامل کرده است و برای [حفظ] نیم دیگر باید تقوای الهی پیشه کند
کنزالعمّال، ح 44403.
.
.
امام صادق علیه السلام: رَکعَتانِ یُصَلِّیهِما مُتَزوِّجٌ أفضَلُ مِن سَبعینَ رَکَعةٍ یُصَلِّیها غَیرُ مُتَزَوِّجٍ
دو رکعت نمازی که فرد همسر دار می خواند، برتر از هفتاد رکعت نمازی است که فرد بی همسر می خواند
بحار الأنوار، ج 103، ص 219.
.
.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: درگذشت “ابن قُولَوِیْهْ” از بزرگان امامیه در حدیث و فقه (368 ق)
شرح مناسبت:
شیخ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قُولَوِیْه قمی معروف به ابن قولویه، از مشاهیر فقهای امامیه و بزرگان حدیث قرن چهارم هجری است که در کلمات علمای رجال، از او به عظمت یاد شده است. تاریخُ الشهورِ و الحَوادِث، الشَّهادات، کامِلُ الزّیارات و … از تالیفات او هستند. وی در کاظمین وفات یافت و در پایین پای حضرت امام جواد و در کنار شیخ مفید، مدفون گردید.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: اشغال جزیره ی هرمز توسط نیروهای پرتغالی (913 ق)
شرح مناسبت:
در سال 912 ق یک ناوگان پرتغالی به فرماندهی دریاسالار آلفونس آلبوکرک به جزیره ی هرمز در خلیج فارس رسید. نماینده ی پادشاه پرتغال فوراً به اهمیت فوق العاده راهبردی و تجاری محل که مسلط بر مدخل ورودی خلیج فارس بود پی برد. زیرا از آن محل، ارتباطات پرتغالی ها با هند محافظت می شد. پرتغالی ها جزیره را تصرف کردند و حاکم هرمز، تابع پادشاه پرتغال گردید و با پرداخت خراج سالانه موافقت کرد. این امر به بروز برخورد با شاه اسماعیل اول صفوی انجامید. آلبوکرک مجبور شد در سال 913 ق از هرمز حرکت کند، اماکاملاً مصمم بود تا دراولین فرصتی که پیش آید آن را باز پس گیرد. آلبوکرک در سال 920 ق به هرمز بازگشت و معاهده ای با شاه اسماعیل منعقد کرد که پیروی حاکم هرمز را از پرتغال تصدیق می کرد.
.
.
.
روز 11
مناسبت 01: عنوان مناسبت: درگذشت “میرمحمد رضوی قمی” از علمای بزرگ قزوین (976 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تولد عالم بزرگ شیعه شیخ “آقا بزرگ تهرانی” مؤلف و محقق شهیر(1293 ق)
شرح مناسبت:
شیخ محمدحسن رازی مشهور به شیخ آقابزرگ تهرانی، فقیهی محقق، مدقّق، اصولی، رجالی و جامع علوم متنوع و از شاگردان آخوند خراسانی، شیخ الشریعه ی اصفهانی، سیدمحمدکاظم یزدی و میرزا محمدتقی شیرازی است. علامه تهرانی، اهمیت بسیاری به روایت و نقل حدیث می داد و در کسب اجازه برای نقل احادیث می کوشید. علما و فُقهای بسیاری برای او اجازه نامه ی روایی نوشته یا از او اجازه گرفته اند، تا آنجا که پس از محدّث نوری از او به عنوان سرشناس ترین شیخِ روایت یاد می شود. آیت اللَّه تهرانی از محدثان بزرگی همچون محدّث نوری، شیخ علی خاقانی، سید ابوتراب خوانساری، شیخ محمد طه نجف، آخوند خراسانی، شیخ الشریعه ی اصفهانی، حاج شیخ عباس قمی و … اجازه ی نقل حدیث گرفت. همچنین علمای بزرگی از شیخ آقابزرگ تهرانی اجازه ی نقل روایت گرفته اند که حضرات آیات عظام: سیدحسین بروجردی، علامه امینی، سیدعبدالحسین شرف الدین، سید عبدالهادی شیرازی، سیدمحمد هادی میلانی، شیخ مرتضی حائری یزدی، محمدرضا حکیمی، علامه طباطبایی، سیدشهاب الدین مرعشی نجفی و ده ها عالم فاضلِ دیگر از آن جمله اند. آثار قلمی و کتاب های شیخ آقابزرگ تهرانی را تا هشتاد جلد می توان شمرد که الذّریعَة الی تَصانیفِ الشّیعهَ در 29 جلد در بیان آثار قلمی و هنری عالمان شیعه و نیز طَبَقاتُ اعلامُ الشّیعه در 20 جلد حاوی زندگی دانشمندان شیعه، مهم ترین آثار این رجالی و محدث بزرگ می باشند. شیخ آقابزرگ تهرانی در سیزدهم ذیحجه ی سال 1389 ق برابر با 12 اسفند 1348 ش در نجف وفات یافت و در آن شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه “سیدحسن صدر” عالم برجسته ی مسلمان (1354 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه سیدحسن فرزند سید هادی، معروف به صدر که نَسَب شریفش با سی واسطه به حضرت امام موسی کاظم(ع) می رسد، از شخصیت های برجسته و علمای شیعه می باشد. وی پس از تکمیل دروس مقدمات و سطح، در 18 سالگی به نجف اشرف مشرف شد و در آن جا از محضر اساتیدی چون میرزای شیرازی بهره های وافر یافت و در اکثر علوم به تبحر رسید. آیت اللَّه صدر تمام اوقات خود را صرف فراگیری علوم مختلف می نمود و تألیفات ارزنده ای از خود برجای گذاشته است.: احیاء النفوس، شیعه و فُنون الاسلام (که تقدم علمای شیعه در وضع علوم مختلف را بیان کرده است) و نَهایةُالدّرایه از جمله آثار اوست.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: وفات آیت اللَّه شیخ “مهدی مدرس یزدی” فقیه وارسته (1413 ق)
شرح مناسبت:
علامه مهدی مدرس یزدی درسال 1330 قمری در یزد و در یک خانواده ی روحانی متولد شد و در حوزه ی علمیه ی قم و نجف اشرف به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. ایشان از مراجع عظام وقت همچون: سیدابوالحسن اصفهانی، سیدضیاءالدین عراقی، حاج آقاحسین بروجردی و … گواهی اجتهاد دریافت کرد. علامه مدرس یزدی پس از نجف اشرف مجدداً به قم مراجعت نمود و از آن جا به تهران هجرت کرده و تا پایان عمر در این شهر به اقامه ی نماز جماعت و تدریس مشغول بود. ایشان به هنگام وفات 83 سال داشت.
.
.
.
روز 12
مناسبت 01: عنوان مناسبت: ولادت رسول خاتم، پیامبر اکرم(ص) بنابر قول اهل سُنَّت (سال عام الفیل)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت احمد بن حنبل، پیشوای مذهب حنبلی ها (241 ق)
شرح مناسبت:
احمد بن حنبل بن هلال در ربیع الاول سال 164 ه. ق در بغداد متولد شد. وی از اصحاب امام شافعی بود و هزاران حدیث می دانست. عده ای از جمله محمد بن اسماعیل بخاری و مسلم بن حجاج نیشابوری از وی اخذ حدیث کردند. از جمله آثار احمد بن حنبل می توان کتاب العلل، کتاب التفسیر، کتاب الزهد و کتاب الایمان را نام برد. وی بنیان گذار مذهب حنبلیه از مذاهب چهارگانه ی اهل سنت است. احمد بن حنبل در صبح روز جمعه 12 ربیع الاول سال 241 ق در 77 سالگی در بغداد درگذشت. گویند: اُبُهت تشییع جنازه ی وی چنان بود که در آن روز، 20 هزار تن از نصاری، یهود و مجوس به دین اسلام گرویدند.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: تولد عالم و عارف بزرگ “شریعت اصفهانی” فقیه برجسته و مرجع کبیر(1266ق)
شرح مناسبت:
ملافتح اللَّه بن محمدجواد اصفهانی، معروف به شیخ الشریعه ی اصفهانی فقیه، اصولی، رجالی، جامع معقول و منقول، حکیم و متکلم بود. او در ابتدا در حوزه ی علمیه ی اصفهان به تحصیل مشغول شد و پس از مدتی اقامت در حوزه ی مشهد، در سال 1295 ق، راهی حوزه ی عظیم نجف اشرف گردید و در درس حضرات آیات عظام: نصراللَّه مدرس، ملااحمد سبزواری، شیخ محمدتقی هِرَوی، شیخ محمد حسین کاظمینی و میرزا حبیب اللَّه رشتی شرکت جُست. از آن پس حلقه ی درس خود را تشکیل داد و صدها نفر از طلاب علوم دینی در جلسات درس ایشان شرکت می کردند که بعدها هر کدام، پشتوانه ای عظیم برای فرهنگ اسلامی و شیعی شدند. شیخ الشریعه ی اصفهانی از اساتیدِ آیات عظام: صدر، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدابوالقاسم خویی، شیخ عبدالکریم حائری، سیدمحمدحسین بروجردی، آقا ضیاءالدین عراقی، سیدشهاب الدین مرعشی نجفی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، محمدعلی شاه آبادی، سیدمحمد حجت کوه کمره ای و سیدعبدالهادی شیرازی و بسیاری دیگر از علماء و نیز همرزم میرزای شیرازی بود. شیخ الشریعه ی اصفهانی دارای آثار متعددی می باشد که اِصالةُ الصِّحَه و قاعده ی لاضَرَر از آن جمله است.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: رحلت فقیه، مفسر و محدث بزرگ “سید مهدی قزوینی” (1400 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللّه سید مهدی بن سیدحسن قزوینی در محضر شیخ مرتضی انصاری و میرزای شیرازی به فراگیری علوم دینی پرداخت و در 20 سالگی به اجتهاد رسید. سیدمهدی علاوه بر تبحُّری که در فقه، اصول، کلام، تفسیر و حدیث داشت در کمالات نفسانی نیز کم نظیر بود. این عالم بزرگوار علاوه بر تدریس و تألیف، مردمان بسیاری از اهالی حِلّه را به مذهب شیعه دعوت کرد و به هدایت و ارشاد آنان همت گماشت. همچنین کُتبِ آیاتُ المُتِوَسِّمین و المُهَذَّب از جمله آثار اوست. سید مهدی قزوینی پس از فوت، در نجف اشرف مدفون گردید.
مناسبت 05: عنوان مناسبت: آغاز هفته ی وحدت
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
آیات و احادیث متناسب:
.
.
وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِیعاً و لاتَفَرَّقُوا
همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید
آل عمران، آیه 103.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أیُّهَا النّاسُ! عَلَیکُم بِالجَماعَةِ و إیّاکُم و الفُرقَةَ
ای مردم! بر شما باد به جماعت و بپرهیزید از جدایی
میزان الحکمه، ح 2434.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الجَماعَةُ رَحمَةٌ و الفُرقَةُ عَذابٌ
وحدت مایه رحمت، و تفرقه موجب عذاب است
کنزالعمّال، ح 20242.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: یَدُاللَّهِ عَلَی الجَماعَةِ و الشَّیطانُ مَعَ مَن خالَفَ الجَماعَةَ یَرکُضُ
دست خدا بر سر جماعت است و شیطان با کسی همراه است که با جماعت ناسازگاری کند
کنزالعمّال، ح 1031.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: عَلَیکَ بِالجَماعَةِ؛ فَإنَّما یأکُلُ الذِّئبُ القاصِیَةَ
با جماعت همراه شو؛ زیرا گرگ، گوسفند دورمانده را می خورد
مسند أحمد، ج 6، ص 446.
.
.
امام علی علیه السلام: لَوسَکَتَ الجاهِلُ مَااختَلَفَ النّاسُ
اگر نادان خاموشی می گزید، مردم دچار اختلاف نمی شدند
بحار الأنوار، ج 78، ص 81.
.
.
امام علی علیه السلام: عَلَیکُم بِالتَّواصُلِ وَالتَّباذُلِ و إیّاکُم و التَّدابُرَ والتَّقاطُعَ
بر شما باد به ارتباط و بخشش به یکدیگر و دوری گزیدن از جدایی و پشت کردن به یکدیگر
نهج البلاغه، نامه 47.
.
.
.
روز 13
مناسبت 01: عنوان مناسبت: فتح بیت المقدس از سوی سپاه اسلام پس از نبردهای خونین میان مسلمانان و سپاهیان روم در عهد خلافت عمر بن خطاب (16 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 02: عنوان مناسبت: آغاز دوران حکومت 500 ساله ی عباسیان در مکه بنا به روایتی (132 ق)
شرح مناسبت:
پس از کشتار و قتل عام فراوان برای کسب قدرت توسط عباسیان، بیعت ابوالعباس عبداللَّه بن محمد بن علی بن عبداللَّه بن عباس بن عبدالمطلب معروف به سَفّاح در سیزدهم ماه ربیع الاول سال 132 ق انجام گرفت. بدین ترتیب حکومت طولانی خاندان عباسی آغاز شد. ابوالعباس سفاح اولین خلیفه ی عباسی، تا سال 136 ق خلافت کرد. وی در طول این مدت به قتل عام بسیاری از خاندان بنی امیه و نیز دوستداران اهل بیت(ع) دست زد و بدین جهت به او لقب خونریز دادند. وی مردی سخت عقوبت و بزرگ انتقام بود. بقایای خاندان اموی را کشت، به دار زد و سوزاند. سفاح نخستین کسی است که وزارت را در اسلام به وجود آورد و پیش از آن، اُمَویان، مردانی را جهت مشورت برمی گزیدند. مرگ سفاح در سال 136 ق در 32 سالگی واقع شد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: تولد “قاضی جُرجانی” از ادبا و فقهای بزرگ شافعی(290 ق)
شرح مناسبت:
علی بن عبدالعزیز بن حسن بن علی بن اسماعیل، مکنّی به ابوالحسن جُرجانی، فقیه شافعی بود. وی در عین حال شاعری ماهر و نویسنده ای زبردست به شمار می رفت. جرجانی برای تحصیل علوم و معارف، به بیشتر بلاد اسلامی سفر کرد. از آثار وی، دیوان شعر، رسائل، تفسیر القرآن و تهذیب التاریخ را می توان نام برد. وفات او را به اختلاف در سال های 366 362 و 392 ذکر کرده اند. قاضی جرجانی در گرگان مدفون است.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: تولد “ملک الشعراء بهار” ادیب و سیاست مدار ایرانی(1304 ق)
شرح مناسبت:
استاد محمدتقی بهار یکی از بزرگ ترین گویندگان پارسی در چند قرن اخیر ازتاریخ ادبیات ایران است. فعالیت های ممتد ادبی او نزدیک به نیم قرن ادامه داشت و در کنار آن وارد کارهای سیاسی نیز گردید. اهمیت شعر بهار در آن است که زبان فصیح پیشینیان را به بهترین صورت درسخن خود به کار برد و از حدود فشرده و تنگ موضوعات قدیم در شعر بیرون آمد. تالیف سبک شناسی و نیز تصحیح تاریخ سیستان و مُجمَلُ التَّواریخِ و القِصَص ازفعالیت های ادبی وی به شمار می روند.
مناسبت 05: عنوان مناسبت: رحلت عارف و فقیه بزرگ آیت اللَّه حاج “سید رضا بهاءالدینی”(1418 ق / 27 تیر 1376 ش)
شرح مناسبت:
سیدرضا فرزند سیدصفی الدین بهاءالدینی در سال 1327 قمری در شهر مقدس قم به دنیا آمد. هوش سرشار وی در اوان کودکی، او را در دروس مکتب خانه موفق ساخت و در دوازده سالگی برای امتحان نزد حاج شیخ عبدالکریم حائری موسس حوزه ی علمیه ی قم اعلام آمادگی نمود. پس از موفقیت در آن آزمون، با جدیت به تحصیل ادامه داد و در ادامه، به تدریس سطوح حوزه پرداخت. سال های آینده با درس خارج وی همراه بود و فضلای فراوانی خوشه چین معارف الهی وی گردیدند. آیت اللَّه بهاءالدینی از زمره ی عارفان و واصلان درگاه قُرب ربوبی است که آرامش نَفس او شهره می باشد. معظمٌ له سرانجام در تاریخ 27 تیر 1376 شمسی در 91 سالگی دار فانی را وداع گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) در کنار آیت اللَّه اراکی مدفون شد.
.
.
.
روز 14
مناسبت 01: عنوان مناسبت: قتل کعب بن اشرف شاعر مفسد به امر پیامبر اسلام(ص) (3 ق)
شرح مناسبت:
کعْب بن اشرف یهودی با سرودن اشعار بی ادبانه علیه پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان، به ویژه زنان مسلمان، مشرکان مکه را علیه مسلمین تحریک می کرد. کعب از سوی پیامبر اکرم(ص)، مفسد فی الارض شناخته شد و دستور به قتل او داد.برای این کار محمد بن مِسْلَمَه داوطلب شد و او را در یک عملیات غافلگیرانه به قتل رساند. پس از قتل کعب بن اشرف، یهودیان مجبور به نوشتن قرارداد صلح با مسلمین شدند.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: هلاکت یزید بن معاویه “لعنةاللَّه علیه” در شام پس از سه سال و نه ماه حکومت (64 ق)
شرح مناسبت:
در سال اول حکومت جور یزید بن معاویه، به دستور او، حضرت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه ی کربلا به شهادت رسیدند. در سال دوم خلافت وی، مردم مدینه قتل عام شدند و در سال پایانی دولت یزید، مکه به محاصره درآمد و خانه خدا تخریب شد. در این میان خبر مرگ او، سپاهیانش را از ادامه ی محاصره ی مکه باز داشت. یزید بن معاویة بن ابی سفیان بیش از حکومت داری، در اندیشه ی راحت طلبی و خوشگذرانی های گناه آلود بود و به اصول و تعالیم اسلام، پایبندی نداشت. یزید به سبب ظلم و ستم فراوان در حق خاندان پاک پیامبر اسلام و دوستداران اهل بیت و نیز جنایات متعدد او، در نزد همگان فردی منفور و ظالم به شمار می آید.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: تولد “ابن فارس رازی” دانشمند بزرگ ایرانی (325 ق)
شرح مناسبت:
احمد بن فارس بن زکریای رازی، ادیب و نحوی و شاعر لغوی بود و در ادبیات و بسیاری از علوم متداوله تبحر داشت. صاحب بن عباد دانشمند شهیر از شاگردان وی محسوب می شود. الاِتباع و المُزاوجه، اَخلاقُ النبی وسیرةُالنَّبی از جمله تالیفات وی می باشند. ابن فارس در سال 395 ق در شهر ری درگذشت.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: ارتحال زعیم حوزه ی علمیه ی مشهد آیت اللَّه “حاج آقاحسین طباطبایی قمی” (1366 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه حاج آقا حسین طباطبایی قمی در 28 رجب 1282 ق در قم به دنیا آمد و دروس ابتدایی را در همان جا آغاز کرد. پس از گذراندن دروس سطح در تهران، در مدت 2 سال در محضر درس آیت اللَّه محمدحسن شیرازی در سامرا شرکت نمود. بعدها بار دیگر راهی نجف اشرف گردید و از درس عالمان بزرگ آن سامان استفاده کرد. بنا به پیشنهاد اهالی مشهد، آیت اللَّه محمدتقی شیرازی، ایشان را به مشهد مقدس فرستاد تا راهنمای دینی مردم باشد. وی زعامت حوزه ی علمیه ی خراسان را عهده دار گردید و به تدریس و تالیف پرداخت. همچنین نقش ایشان در رهبری مردم علیه کشف حجاب در زمان رضاخان پهلوی، مهم و حساس است. سرانجام این عالم ربانی در 14 ربیع الاول 1366 ق در 84 سالگی دار فانی را وداع گفت و به سوی دوست شتافت. پیکر مطهرِ ایشان پس از تشییع با شکوه در بغداد، کربلا و نجف، در مقبره شیخ الشریعه ی اصفهانی به خاک سپرده شد.
مناسبت 05: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه “محمد کوهستانی بهشهری” از زُهّاد و علمای مازندران(1392 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه شیخ محمد کوهستانی بهشهری پس از تحصیل دروس مقدماتی در زادگاه خود، به نجف اشرف عزیمت کرد و در حلقه ی درس حضرات آیات: میرزای نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی جای گرفت. ایشان پس از اخذ درجه ی اجتهاد به زادگاه خود، کوهستان، بازگشت و به دور از هیاهوی شهر به تدریس و ارشاد مردم پرداخت. آیت اللَّه کوهستانی در همان محل کوچک، چندین مدرسه بنا کرد و به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت که شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد از آن جمله اند. این عالم ربانی سرانجام بر اثر بیماری، دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
.
.
.
روز 15
مناسبت 01: عنوان مناسبت: بنای مسجد “قُبا” نخستین پایگاه عبادی در اسلام توسط پیامبر در نزدیکی مدینه (1 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
آیات و احادیث متناسب:
.
.
إنَّما یَعمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَن آمنَ بِاللَّهِ وَ الیَومِ الآخِرِ و أقامَ الصَّلوةَ و آتَی الزَّکوةَ و لَم یَخشَ إلَّا اللَّهَ فَعَسی اُولئِکَ أن یَکُونُوا مِنَ المُهتَدینَ
جز این نیست که مساجد خدا را آن کس آباد می کند که به خدا و روز واپسین ایمان داشته باشد و نماز بگذارد و زکات بپردازد و جز از خدا نترسد. امید است که اینان از رهیافتگان باشند
توبه، آیه 18.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن بَنی مَسجِداً و لَو کَمَفحَصِ قَطاةٍ بَنَی اللَّهُ لَهُ بَیتاً فِی الجَنَّةِ
هر که مسجدی، هر چند به اندازه لانه یک پرنده، بنا کند، خداوند برای او در بهشت خانه ای بسازد
بحار الأنوار، ج 65، ص 46.
.
.
امام صادق علیه السلام: مَن بَنی مَسجِداً بَنَی اللَّهُ لَهُ بَیتاً فِی الجَنَّةِ
هر کس مسجدی بسازد، خداوند برای او در بهشت خانه ای بسازد
الکافی، ج 3، ص 368.
.
.
امام صادق علیه السلام: کانَ عَلِیّ علیه السلام قد جَعَلَ بَیتاً فی دارِهِ لَیسَ بِالصَّغیرِ و لابِالکَبیرِ لِصَلاتِهِ
امام علی علیه السلام در منزل خود اتاقی را، که نه کوچک بود و نه بزرگ، به اقامه نماز مخصوص کرده بود
میزان الحکمه، ح 8297.
.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الجُلوسُ فِی المَسجِدِ لِانْتِظارِ الصَّلوةِ عِبادَةٌ
نشستن در مسجد به انتظار نماز، عبادت است
میزان الحکمه، ح 8304.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: کُلُّ جُلوسٍ فِی المَسجِدِ لَغوٌ إلّا ثَلاثَةً: قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِکرُ اللَّهِ أوسائلٌ عَن عِلمٍ
هر نشستنی در مسجد بیهوده است مگر نشستن سه کس: نمازگزاری که [قرآن]قرائت کند کسی که ذکر خدا بگوید و کسی که به جست وجوی دانش باشد
بحار الأنوار، ج 77، ص 88.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن رَأیتُمُوهُ یُصَلِّی فِی المَسجِدِ جَماعَةً فَظَنُّوا بِهِ کُلَّ خَیرٍ
هر گاه دیدید کسی در مسجد نماز به جماعت می گزارد، در هر کار خیری به او خوش گمان باشید
عوالی اللآلی، ج 1، ص 341.
.
.
امام صادق علیه السلام: عَلَیکُم بِإتیانِ المَساجِدِ فَإنَّها بُیوتُ اللَّهِ فِی الأرضِ
بر شما باد به رفتن به مساجد، که مساجد، خانه های خدا در روی زمین اند
الأمالی، صدوق، ص 44.
.
.
امام صادق علیه السلام: عَلَیکُم بِالصَّلاةِ فِی المَساجِدِ
بر شما باد به نماز گزاردن در مساجد
الکافی، ج 2، ص 635.
.
.
امام صادق علیه السلام: صَلاةُ الرَّجُلِ جَماعَةً فِی المَسجدِ تَعدِلُ ثَمانِیَ و أرَبعینَ صَلاةً مُضاعَفَةً فِی المَسجِدِ
نماز خواندن مرد به جماعت در مسجد، برابر با چهل و هشت نماز، [با پاداش]دو چندان، در مسجد است
الأمالی، طوسی، ص 696.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن کَنَسَ المَسجِدَ یَومَ الخَمیسِ لَیلَةِ الجُمُعَةِ فَأخرَجَ مِنهُ التُّرابَ غَفَرَاللَّهُ لَهُ
هر کس در روز پنج شنبه برای شب جمعه، مسجد را جاروب کند و خاک آن را بیرون برد، خداوند او را می آمرزد
ثواب الأعمال، ص 51.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن أکَلَ هذِهِ البَقلَةَ المُنتِنةَ [الثَّومَ] فَلا یَقرَبْ مَسجِدَنا
هر که این گیاه بدبو [سیر] را خورده است، به مسجد ما نزدیک نشود
میزان الحکمه، ح 8312.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: تَعاهَدُوا نِعالَکُم عِندَ أبوابِ المَسجِدِ
پیش در مسجد، کفش هایتان را بررسی کنید[تا آلودگی در آن نباشد] وسائل الشیعه، ج 5، ص 230.
.
.
امام کاظم علیه السلام: إنَّ الجَنَّةَ و الحُورَ لَتَشتاقُ إلی مَن یَکسَحُ المَساجِدَ و یَأخُذُ مِنهُ القِذی
بهشت و حورالعین مشتاق دیدار کسی هستند که مسجد را جاروب، و آن را گردگیری می کند
بحار الأنوار، ج 83، ص 282.
.
.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: آغاز غزوه ی “دُومةُالجَندل” به رهبری رسول اکرم(ص) (5 ق)
شرح مناسبت:
دُومةُالجَندل منطقه ای در حاشیه ی شرقی شام است که دارای زمامداری مسیحی و فرمانبردار امپراتور روم بود. حاکم این منطقه، مسافران و رهگذران را مورد اذیت و آزار قرار می داد و تصمیم گرفته بود تا به مدینه حمله نماید. هنگامی که خبر گستاخی و ستمگری وی به مسلمانان رسید، بلافاصله عازم منطقه گردیدند ولیکن اهالی آن تسلیم شدند و جنگی میان مسلمانان و آنان روی نداد. غزوه ی دومة الجندل نخستین برخورد مسلمانان با رومیان به شمار می رود.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: درگذشت “اَعمَش” فقیه و محدث جلیل القدر شیعه (148 ق)
شرح مناسبت:
ابومحمد سلیمان بن مَهران اسدی کوفی معروف به “اَعمش” در کوفه به دنیا آمد. اصلش از ری بود. وی از فقها و محدثین کوفه محسوب می شد که در حدود 1300 حدیث از تابعین روایت کرده است. همچنین برخی از افراد مانند: سفیان ثوری و حفص بن غیاث از اعمش روایت کرده اند. پدرش از حاضرین جنگ در کربلا و شهادت امام حسین(ع) بود. خودش هم در همین روز به دنیا آمد. ابن طولون شامی کتابی در نوادر اَعمش نوشته است.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: وفات “صدرالدین محمدقاضی جهان قزوینی” موسیقی دان و استاد فصاحت (1008 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 05: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه “سید روح اللَّه خاتمی” نماینده ی امام و امام جمعه ی یزد (1409 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه سید روح اللَّه خاتمی در سال 1324 ق در اردکان یزد به دنیا آمد. در اصفهان از محضر اساتیدی چون آیات عظام علی آقا شیرازی، سید محمد و سید علی نجف آبادی و … استفاده نمود. وی پس از شهادت آیت اللَّه صدوقی، از طرف حضرت امام خمینی(ره) به عنوان نماینده ی ولی فقیه و امام جمعه ی یزد انتخاب گردید. وفات ایشان در سال 1409 ق برابر با 5 آبان 1367 ش در 85 سالگی روی داد.
.
.
روز 16
مناسبت 01: عنوان مناسبت: اقامه ی نخستین نماز جمعه ی تاریخ اسلام توسط پیامبر اکرم(ص) (1 ق)
شرح مناسبت:
بنابر برخی روایات، نخستین نماز جمعه، توسط پیامبر گرامی اسلام(ص)، پس از هجرت ایشان از مکه اقامه گردید. حضرت محمد(ص) هنگام ظهر جمعه وقتی که به نزدیکی مدینه رسید، در محل قبیله ی بنی سالم بن عوف که قُبا نام داشت، خطبه خواند و نماز جمعه را برپا کرد. به نقل راویان تاریخ، این نخستین نماز جمعه ای بود که در تاریخ اسلام خوانده شد. این موضوع حاکی از اهمیت فریضه ی سیاسی – عبادی نماز جمعه است که پیامبر اسلام در اولین فرصت، آن را برگزار کرد. بعدها در محل برپایی اولین نماز جمعه ی پیامبر، مسجدی ساخته شد که هم اکنون نیز موجود است.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “ابن مرزبان” ادیب، مورخ، متکلم و محدّث مسلمان (309 ق)
شرح مناسبت:
ابوالعباس محمد بن مرزبان دمیری، معروف به ابن مرزبان، ادیب، مورّخ، لغت شناس، و استاد بلاغت بود. او از جمله ی مشاهیر مترجمین می باشد که بیشتر از پنجاه کتاب فارسی را به عربی ترجمه کرده است. الحاوی فی العلومِ القُرآنی و الحَماسَه، از مُصَنِّفات ابن مرزبان می باشند.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: درگذشت “ملاعبداللَّه بن محمد تونی بشروی” معروف به “فاضل تونی” (1071 ق)
شرح مناسبت:
ملاعبداللَّه بن محمدبن تونی بُشرَوی معروف به فاضل تونی، فقیهی اصولی و عابد و زاهد و پیروِ مقدس اردبیلی بوده است. وی در ابتدا در اصفهان و مشهد ساکن بود و سپس راهی عتبات عالیات شد و در این مسیر در سال 1071 ق در کرمانشاه جان به جان آفرین تسلیم کرد. آثار وی عبارتند از: حاشیه ی مدارک، حاشیه ی معالم، شرح ارشاد علامه، فهرست و تهذیب شیخ طوسی و وافِیه.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: تشکیل دولت رضاخان میرپنج (1342 ق)
شرح مناسبت:
مشیرالدوله صدراعظم احمدشاه در روز 14 ربیع الاول سال 1342 ق استعفای خود را به احمد شاه قاجار تقدیم کرد و مجلس پنجم با اکثریتی که هواخواه زمامداری سردار سپه بود تشکیل گردید. احمد شاه قاجار که تحت تاثیر القائات اطرافیان و تزویر رضا میرپنج بود، سرانجام به صدارت او رضایت داد و او را مامور تشکیل کابینه نمود. بدین ترتیب رضاخان میرپنج(سردار سپه) اولین دولت خود را تشکیل داد و اعضای کابینه را به حضور احمد شاه معرفی کرد.
مناسبت 05: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه “میرزا احمد مدرس یزدی” مدرس برجسته ی حوزه ی علمیّه ی مشهد (1319 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
روز 17
مناسبت 01: عنوان مناسبت: میلاد خجسته ی آخرین رسول الهی پیامبر اکرم حضرت محمد بن عبداللَّه (ص) (52 سال قبل از هجرت برابر با سال عام الفیل)
شرح مناسبت:
ولادت حضرت محمد(ص) به اتّفاق نظر شیعیان در 17 ربیع الاول در سال عام الفیل می باشد، ولی برخی از مسلمانان، این واقعه را در روز دوازدهم این ماه دانسته اند. کنیه ی آن حضرت، ابوالقاسم و القاب ایشان، رسول اللَّه، نبی اللَّه، خاتم الانبیا، سَیِّدُالبَشَر و … می باشد. پدر ایشان عبداللَّه بن عبدالمطلب و نیز مادر آن حضرت آمنه بنت وَهَب است. رقیه، ام کلثوم، زینب، قاسم، عبداللَّه، ابراهیم و حضرت فاطمه ی زهرا(س) فرزندان پیامبر اسلام می باشند که به جز فاطمه(س) همگی در دوران حیات پیامبر، از دنیا رفتند. دوران زندگی پیامبر اکرم(ص) در دو شهر مکه و مدینه سپری شد. ایشان پس از آن که در چهل سالگی برای پیامبری برگزیده شدند، در ابتدا دین الهی را به طور مخفیانه تبلیغ می کردند و پس از سه سال، به دعوت آشکار دست زدند. رنج ها و سختی های فراوانی که پس از درگذشت ابوطالب، عمو و حضرت خدیجه(س) همسر آن حضرت بر ایشان گذشت و همچنین اعلام آمادگی مردم یثرب برای پذیرفتن آن پیامبر عظیم الشأن، زمینه ساز هجرت بزرگ ایشان به مدینه گردید. ده سال آخر عمر و رسالت حضرت محمد(ص) در مدینه، همراه با جنگ ها، فتوحات و انتشار آیین آسمانی اسلام همراه بود.
.
آیات و احادیث متناسب:
.
لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ اللَّهِ اُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن یَرجُو اللَّهَ و الیَومَ الآخِرَ
قطعاً برای شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقی نیکو است، برای آن کس که به خدا و روز باز پسین امید دارد
احزاب، آیه 21.
.
.
امام علی علیه السلام: ما بَرَأَ اللَّهُ نَسَمَةً خَیرَاً مِن مُحَمَّدٍصلی الله علیه وآله
خداوند آفریده ای بهتر از محمّد نیافریده است
الکافی، ج 1، ص 440.
.
.
امام علی علیه السلام: کانَ رَسولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله دائِمَ البِشرِ، سَهلَ الخُلقِ، لَیِّنَ الجانِبِ
پیامبر خدا، همواره خوش رو، خوش خو و نرم خو بود
معانی الأخبار، ص 83.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أغفَلُ النّاسِ مَن لَم یَتَّعِظ بِتَغَیُّرِ الدُّنیا مِن حالٍ إلی حالٍ
غافل ترین مردم کسی است که از دگرگونی دنیا از حالی به حال دیگر پند نگیرد
بحار الأنوار، ج 77، ص 114.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّکُم لَنْ تَسَعُوا النّاسَ بِأموالِکُم فَسَعُوهُم بِأخلاقِکُم
با دارایی خود نمی توانید دل مردم را به دست آورید، پس دلشان را با اخلاق [نیک]به دست آورید
نثر الدرّ، ج 1، ص 123.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: خَیرُ النّاسِ مَنِ انتَفَعَ بِهِ النّاسُ
بهترین مردم کسی است که مردم از او بهره مند شوند
بحار الأنوار، ج 75، ص 23.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن صاحَبَ النّاسَ بِالَّذی یُحِبُّ أن یُصاحِبُوهُ کانَ عَدلاً
هر که با مردم چنان رفتار کند که دوست دارد آنها با او آن گونه رفتار کنند، عادل است
کنزالفوائد، ج 1، ص 162.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: البادِی ءُ بِالسَّلامِ بَری ءٌ مِنَ الکِبرِ
آغاز کننده سلام از تکبّر برکنار است
میزان الحکمه، ح 8848.
.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: لاإیمانَ لِمَن لا أمانَةَ لَهُ
آن که امانت دار نیست، ایمان ندارد
بحار الأنوار، ج 72، ص 198.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: تَمامُ البِرِّ أن تَعمَلَ فِی السِّرِّ عَمَلَ العَلانِیَةِ
نیکوکاری کامل آن است که در نهان همان کنی که در آشکارا می کنی
کنزالعمّال، ح 5265.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الجَلیسُ الصّالِحُ خَیرٌ مِنَ الوَحدَةِ و الوَحدَةُ خَیرٌ مِن جَلیسِ السُّوءِ
همنشین خوب بهتر از تنهایی است و تنهایی بهتر از همنشین بد
الأمالی، طوسی، ص 536.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: تَهادَوا فَإنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ
به یکدیگر هدیه بدهید که کینه ها را از بین می برد
الکافی، ج 5، ص 144.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن أتی غَنِیّاً فَتَضَعضَعَ لَهُ ذَهَبَ ثُلُثا دِینِهِ
هر که نزد ثروتمندی برود و (به خاطر ثروتش) برای او فروتنی کند، دو سوم دینش بر باد رفته است
تحف العقول، ص 8.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أَحسِن مُجاوَرَةَ مَن جاوَرَکَ تَکُن مُؤمِناً
حق همسایگی همسایه ات را خوب به جای آور، تا مؤمن باشی
بحار الأنوار، ج 69، ص 368.
.
.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: ولادت امام صادق(ع) ششمین امام شیعیان و رئیس مذهب جعفری(83 ق)
شرح مناسبت:
حضرت امام جعفر صادق(ع) فرزند امام محمد باقر(ع) و از مادری به نام اُمّ فَروَه دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر است. ابوعبداللَّه، ابواسماعیل، ابوموسی از کنیه های آن حضرت و صادق، فاضل، طاهر، صابر و … از القاب آن جناب می باشند. حضرتش در سال هشتاد و سوم هجری در مدینه به دنیا آمده است. فرزندان آن حضرت را ده تن ذکر کرده اند. در میان امامان، عصر امام صادق(ع) منحصر به فرد بوده و شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر آن بزرگوار، در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشته است. زیرا آن دوره از نظر سیاسی، دوره ی ضعف و تزلزلِ حکومت بنی امیه و فزونی قدرت بنی عباس بود و این دو گروه، مدتی در حال کشمکش و مبارزه با یکدیگر برای کسب حکومت بودند. از این رو این دوران، دوران آرامش و آزادی نسبیِ امام صادق(ع) و شیعیان و فرصت بسیار خوبی برای فعالیت علمی و فرهنگی آنان به شمار می رفت. از نظر فکری و فرهنگی نیز عصر امام صادق(ع) عصر جنبش فکری و فرهنگی بود. در آن زمان، شور و شوق علمی بی سابقه ای در جامعه ی اسلامی حاصل شده و علوم مختلفی اعم از علوم اسلامی یا علوم بشری پدید آمده بود. امام صادق(ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی به دست آمده و با ملاحظه ی نیاز شدید جامعه و آمادگی زمینه ی اجتماعی، دنباله ی نهضت علمی و فرهنگی پدر بزرگوار خود، امام محمدباقر(ع) را گرفت، حوزه ی وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته های مختلف علوم عقلی و نقلیِ آن روز، هزاران شاگردِ فاضل را پرورش داد.
.
آیات و احادیث متناسب:
.
الازدی: و کانَ ما کانَ یُوصِینا بِهِ أبوعَبدِاللَّهِ البِرُّ و الصِّلَةُ
امام صادق علیه السلام بیش از هر چیز ما را به نیکوکاری و پیوند با خویشاوندان توصیه می فرمود
بحار الأنوار، ج 71، ص 390.
.
.
.
امام صادق علیه السلام: إنّی وَاللَّهِ ما آمُرُکُم إلّا بِما نَأمُرُ بِهِ أنفُسَنَا فَعَلَیکُم بِالجِدِّ و الاِجتِهادِ
به خدا سوگند من شما را به چیزی فرمان نمی دهم مگر آن که خود را نیز بدان فرمان می دهم؛ پس بر شما باد که تلاش و کوشش کنید
بحار الأنوار، ج 5، ص 79.
.
.
امام صادق علیه السلام: اَحَبُّ إخوانی إلَی مَن أهدی إلَی عُیوُبی
محبوب ترین برادرم کسی است که عیب هایم را به من هدیه کند
تحف العقول، ص 366.
.
.
امام صادق علیه السلام: ثَلاثَةٌ تُورِثُ المَحَبَّةَ: الدِّینُ و التِّواضُعُ و البَذلُ
سه چیز محبّت می آورد: دین داری، تواضع و بخشش
تحف العقول، ص 315.
.
.
امام صادق علیه السلام: الأُنسُ فی ثَلاثٍ: فِی الزَّوجَةِ المُوافِقَةِ و الوَلَدِ البارِّ و الصَّدیقِ المُصافِی
انس در سه چیز است: زن سازگار، فرزند نیکوکار و دوست یکرنگ
تحف العقول، ص 318.
.
.
.
امام صادق علیه السلام: صَلاحُ حالِ التَّعایُشِ و التَّعاشُرِ مِل ءُ مِکیالٍ ثُلُثاهُ فِطنَةٌ و ثُلُثُهُ تَغافُلٌ
سامان یافتن همزیستی و معاشرت، به پیمانه ای پُر می ماند که دو سومش هوشمندی و یک سومش نادیده گرفتن [خطای دیگران]است
تحف العقول، ص 359.
.
.
.
امام صادق علیه السلام: لایَصیرُ العَبدُ عَبداً خالِصاً لِلّهِ حَتّی یَصیرَ المَدحُ و الذَّمُّ عِنَدهُ سَواءٌ
آدمی بنده خالص خدا نمی شود تا آن گاه که ستایش و نکوهش نزد او یکسان شود
بحار الأنوار، ج 73، ص 294.
.
.
امام صادق علیه السلام: مَن رَأی أخاهُ عَلی أمرٍ یَکرَهُهُ، فَلَم یَرُدَّهُ عَنهُ – و هُو یَقدِرُ عَلَیهِ – فَقَد خانَهُ
هر که برادرش را در کاری ناپسند ببیند و بتواند او را از آن باز دارد و چنین نکند، به او خیانت کرده است
الأمالی، صدوق، ص 343.
.
.
امام صادق علیه السلام: لایَنبَغی لِلمُؤمِنِ أن یَجلِسَ مَجلِساً یُعصَی اللَّهُ فیهِ و لایَقدِرُ عَلی تَغییرِهِ
شایسته نیست مؤمن در مجلسی بنشیند که در آن گناه می شود و او توانایی تغییر دادن آن را ندارد
الکافی، ج 2، ص 374.
.
.
امام صادق علیه السلام: مَن سَرَّهُ أن یُستَجابَ دُعاؤُهُ فَلیُطَیِّب کَسبَهُ
هر که خوش دارد دعایش مستجاب شود، باید کسب خود را حلال کند
بحار الأنوار، ج 93، ص 373.
.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: تصرف عکا توسط مسلمین و پایان جنگ های صلیبی(690 ق)
شرح مناسبت:
ملک اشرف خلیل در چهارم ربیع الاول سال 690 ق با سپاهی عظیم به عکا رسید و آن شهر را محاصره کرد. سپاهیان قبرس به کمک صلیبی ها آمدند، اما شکست خود را قطعی دیده و از طریق دریا گریختند. مسلمانان به عکا حمله برده و جنگ شدیدی در روز هفدهم ربیع الاول سال 690 ق روی داد. در این نبرد، مسلمین پیروز شده و صلیبی ها شکست خوردند. عکا از سال 496 ق تا سال 690 ق در دست صلیبی ها بود. ملک اشرف خلیل پس از بازپس گرفتن عکا، شهرهای صور و صیدا را نیز از دست صلیبی ها بیرون کرد.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: درگذشت میرزا محمد مهدی قمشه ای (1330 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
.
روز 18
مناسبت 01: عنوان مناسبت: آغاز بنای مسجدالنبی در مدینةالرسول به دست مبارک پیامبر اکرم و یاران (1 ق)
شرح مناسبت:
پس از ورود حضرت محمد(ص) به مدینه، ایشان دستور ساخت مسجد را صادر کرده با کمک مهاجرین و انصار، شروع به بنای آن نمودند. دیوار مسجد از سنگ و آجر و سقف آن از چوب درخت بود و در کنار مسجد اتاق های پیامبر(ص) و برخی از اصحاب وی قرار داشت. رسول گرامی اسلام از مسجد نه تنها برای انجام عبادت، بلکه جهت برگزاری امور قضاوت، مجالس مشورتی، آموزش های فنی و حل و فصل دیگر امور مسلمانان استفاده می کردند به همین دلیل این مسجد اهمیت فوق العاده ای برای مسلمانان داشت.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت فقیه بزرگوار “سیدمحمد طباطبایی عاملی” محدث و محقق شیعه (1009 ق)
شرح مناسبت:
سیدمحمد بن علی بن حسین موسوی عاملی، ملقب به شمس الدین، دخترزاده ی شهید ثانی، عالمی فقیه، محدثی فاضل و محقق بود. وی نزد پدر و مقدس اردبیلی و دیگران درس آموخت. حاشیه ی استبصار، مدارکُ الاحکام و حاشیه ی روضَةُ البَهیَّه از جمله تصنیفات او می باشند. وفات این سید بزرگوار در جبل عامل روی داد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: قتل “امیرکبیر” صدراعظم ناصرالدین شاه به دستور پادشاه قاجاریه (1268ق)
شرح مناسبت:
میرزا تقی خان فراهانی فرزند کربلایی قربان، آشپز میرزا ابوالقاسم قائم مقام، در اصل از هزاوه و خانواده ای فقیر بود. وی در دستگاه قائم مقام پرورش یافت و دبیری کارآمد و منشی لایقی شد. وی سمت های متعددی در زمان فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار داشت و در خدمت ناصرالدین میرزای ولیعهد، فعالیت می کرد. میرزاتقی خان پس از مرگ محمدشاه قاجار تلاش فراوانی در به سلطنت رساندن ناصرالدین شاه نمود و لقب اتابک اعظم گرفت. نزدیکی وی به شاه به حدی بود که ناصرالدین شاه قاجار تنها خواهر خود را به عقد میرزاتقی درآورد، هرچند مهد علیا مادر شاه، از این امر راضی نبود. پس از صدر اعظمی و فرونشاندن ناآرامی ها و به جریان انداختن امور کشور، به امیرکبیر ملقب گردید و بیشتر از قبل مورد حسادت درباریان واقع شد. سرانجام با بدگویی های فراوانی که نزد شاه از او گفتند به دستور شاه قاجار از صدارت عزل گردید و بدخواهان از ترس تغییر نظر شاه، حکم قتل وی را نیز از سلطان گرفتند. وی را در حمام فین کاشان با گشادن شریان بازویش به قتل رسانده و سپس جسدش را به عراق برده و در کربلا به خاک سپردند.
.
.
.
روز 19
مناسبت 01: عنوان مناسبت: مرگ “هلاکوخان” ایلخان خونخوار مغول (663 ق)
شرح مناسبت:
در عهد مغول، شعبه ای از این خاندان در ایران دارای یک سلسله ی پادشاهی شد که آن را سلسله ی ایلخانان یعنی خان های محلّی می گویند. مؤسس این سلسله، هلاکوخان مغول، برادر منگوقاآن است. هلاکو در آغاز ورود به ایران، قصد براندازی فرقه ی اسماعیلیه را کرد و پس از تصرف قلعه های این گروه، رکن الدین خُوَرشاه، آخرین شاه اسماعیلی را در 655 ق کُشت. سپس با هدف تسخیر بغداد پایتخت خلافت عباسی، راهی این شهر شد و پس از قتل عام بسیار و کشتار هزاران نفر از مردم و غارت پایتخت عباسیان، خلیفه ی عباسی را به قتل رساند. با قتل المستعصم باللَّه، در ماه صفر 656 ق، دولت پانصد ساله ی بنی عباس نیز منقرض گشت. از آن پس، شام را تصرف نمود و ولایات آن را غارت کرد. در نهایت، در حالی که هلاکو قصد داشت بر مصر بتازد و شکست سردار خود را در این کشور جبران کند، در آذربایجان به دیار نیستی رفت و در 48 سالگی پس از عمری جنایت و کشتارهای وحشتناک، مُرد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه میرزا حسن علیاری (1358 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه میرزا حسن علیاری مجتهد عالی قدر و راوی بزرگ مسلمان، در یکی از روستاهای توابع تبریز به دنیا آمد. در جوانی علوم معقول و منقول، ریاضیات و دیگر مقدمات دروس دینی را نزد پدرش فرا گرفت. آیت اللَّه علیاری برای ادامه ی تحصیلات دینی به حوزه ی علمیه ی نجف اشرف رفت و در محضر درس اساتید برجسته ی آن حوزه هم چون آیات عظام میرزا ابوالقاسم حائری و فاضل شربیانی شرکت کرد و بهره های فراوان علمی برد. ایشان که از بزرگان علم و ادب و از فقهای اسلام به شمار می رود دارای آثار متعددی است که از جمله ی آن ها می توان به کتاب صراطُ النَّجاة و جامِعُ السَّعادَه در دو جلد، اشاره کرد.
.
.
.
روز 20
مناسبت 01: عنوان مناسبت: درگذشت “ابوسهل هروی” دانشمند و ادیب (433 ق)
شرح مناسبت:
محمد بن علی هروی نحوی ولغوی شهیر، معروف به مؤذن، از ادبای قرن پنجم هجری قمری بوده است. وی دارای آثار قلمی از جمله اَسماءُ الاَسَد، اَسماءُ السَّیف و التَّلویحُ فی شرحِ الفَصیح می باشد. وفات وی در قاهره روی داد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: رحلت “ابوطیب طبری” فقیه وادیب مسلمان (450 ق)
شرح مناسبت:
ابوطیب طبری، فقیه و ادیب مسلمان در سال 348 ق در آمل متولد شد و برای کسب دانش به نقاط مختلف سفر کرد. ابوطیب بالاخره در بغداد سکنی گزید و به درس و بحث پرداخت و در زمره ی علمای بزرگ زمان خود درآمد. وی تا پایان عمر طولانی خود، مسند قضا و افتاء را در بغداد برعهده داشت. ابوطیب طبری با ادبیات و شعر آشنا بود و اشعاری نیز سروده است. از جمله آثار ابوطیب می توان به جواب فی السّماع و الغِناء و التَّعلیقةِ الکبری فی الفروع در ده جلد، اشاره کرد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: وفات “محمد بن ابیوردی” شاعر و ادیب(507 ق)
شرح مناسبت:
از محمد بن احمد بن عثمان مشهور به ابیوردی، شاعر و ادیب مشهور، به عنوان شاعری خوش قریحه و لغت شناسی ادیب یاد شده است که درعلم لغت، حدیث، تاریخ و برخی از علوم دیگر استاد بود. وی در فن کتابت، مهارتی بسزا داشت و کُتُبش هنوز هم از جمله منابع مهم لغت به شمار می رود. اشعار ابیوردی از زیبایی خاصی برخوردار بوده و بیان وی، شیرین و روان می باشد. وی در اشعارش برخی معانی تازه را به نظم کشیده است. تاریخ ابیورد و طبقاتُ العُلوم از اوست. وفات ابیوردی در اصفهان روی داد.
.
.
.
روز 21
مناسبت 01: عنوان مناسبت: قتل “مُنتصر” آخرین فرمانروای سلسله ی سامانی (395 ق)
شرح مناسبت:
اواخر دوران حکومت سلسله سامانیان به هرج و مرج و آشفتگی گذشت. خبر اوضاع نابسامان حکومت، ایلَک خان ترک از سرداران سلطان محمد غزنوی را به بخارا کشاند و او، شاه سامانی و شاهزداگان را دستگیر کرده و به فرمانروایی آن سلسله پایان داد. آخرین شاهزاده ی این خاندان، ابوابراهیم ملقب به منتصر بود که چندبار با ایلک خان و دیگر مدعیان نبرد کرد ولی سرانجام شکست خورد و در مرو به دست یکی از روسای قبایل عرب کشته شد. با قتل منتصر، سلسله ی سامانیان پس از روی کار آمدن نُه پادشاه و حکومتی 110 ساله پایان پذیرفت و زمینه ی تشکیل سلسله “زَیّاریان” فراهم آمد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تصرف شهر “ایروان” توسط قوای روسی در جریان دومین جنگ ایران و روس(1243ق)
شرح مناسبت:
در جریان دومین جنگ ایران و روسیه در زمان فتحعلی شاه قاجار، عباس میرزای ولیعهد، در ابتدا پیروزی هایی به دست آورد ولی بر اثر خیانت برخی از نیروهایش، قلعه ی استراتژیک عباس آباد در ایروان که دژی محکم بود، به دست روس ها افتاد. پس از مدتی جنگ، عباس میرزا شکست خورد و تبریز و اردبیل به دست قوای روسیه سقوط کرد. این حادثه زمینه ی عقد قرارداد ننگین ترکمانچای گردید و مناطق پهناوری از ایران را به خاک روسیه ی تزاری ملحق کرد.
.
.
.
روز 22
مناسبت 01: عنوان مناسبت: وقوع غزوه ی “بنی نضیر” و بیرون راندن یهودیان از مدینه (4 ق)
شرح مناسبت:
پس از واقعه ی غزوه ی احد و شکست سپاه اسلام در برابر بت پرستان و مشرکان قریش، فرصتی برای یهودیان مقیم مدینه به دست آمد تا علیه پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان مدینه توطئه و دسیسه نمایند. از جمله این که آنان با ترفندهایی قصد کشاندن پیامبر(ص) به داخل قلعه ی بنی نضیر را نموده تا در آن جا به وی آسیبی رسانند. مسلمانان جهت تادیب آنان و خفه کردن نطفه ی نفاق، به قلعه ی آنان هجوم آورده و پس از 6 روز محاصره، یهودیان بنی نضیر را وادار به تسلیم نمودند. آنان با پیامبر(ص) مصالحه نمودند که جلای وطن کرده و سرزمین و خانه های خود را در اختیار مسلمانان قرار دهند.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “محیی الدین مغربی” منجم آندلسی (682 ق)
شرح مناسبت:
محی الدین مغربی ریاضی دان و منجم آندلسی در زادگاهش فقه را آموخت اما چون گرایش بیشتری به ریاضی و نجوم داشت به مطالعه در این علوم روی آورد و دانش بسیار اندوخت. محی الدین مدتی به عنوان دستیار خواجه نصیرالدین طوسی در رصد خانه ی مراغه به کار اشتغال داشت و در این مدت، تجارب بسیار با ارزشی کسب کرد. وی دارای تالیفاتی از قبیل شکل القطاع و نیز تحریر اصول اقلیدس می باشد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: شهادت “شیخ خلیفه مازندرانی” رهبر نهضت سربداران خراسان توسط مغولان (736 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
.
روز 23
مناسبت 01: عنوان مناسبت: ورود حضرت معصومه(س) به شهر مقدس قم (201 ق)
شرح مناسبت:
یک سال پس از سفر تبعید گونه ی امام رضا(ع) به شهر مرو، حضرت معصومه، خواهر آن امام، به همراه عده ای از برادران خود برای دیدار برادر و تجدید عهد با امام زمان خویش راهی دیار غربت شد. در مسیر راه به شهر ساوه رسیدند ولی در آنجا عده ای از مخالفین اهل بیت با مأموران حکومتی همراهی نموده و با همراهان حضرت به نبرد و جنگ پرداختند که عده ای از همراهان حضرت در این حادثه غم انگیز به شهادت رسیدند. حضرت در حالی که از غم و حُزن این واقعه، بسیار مریض بود با احساس ناامنی در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که فرمود، شهر قم، مرکز شیعیان ما می باشد. سپس به طرف قم حرکت نمود. بزرگان قم وقتی از این خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و حضرت معصومه(س) در حالی وارد شهر گردید که شور و احساسات مردم قم، پذیرای وجود شریف آن عزیز بود. آن بزرگوار هفده روز در شهر ولایت و امامت به سر برد و سپس جان به جان آفرین تسلیم کرد.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: رحلت “میرزا حسین خان دانش” ادیب و شاعر(1362 ق)
شرح مناسبت:
میرزا حسین خان دانش، مردی فاضل و شاعری با ذوق بود. این شاعر ایرانی بخشی از عمر خویش را در استانبول و آنکارا سپری کرد و تمام این مدت را به تحقیق و تالیف در ادب پارسی گذراند. از آثار دانش می توان به دستور زبان فارسی، سرآمدان سخن، درباره ی احوال پانزده نفر از مشاهیر شعر ایران از رودکی تا حافظ و ترجمه ی رباعیات حکیم عمر خیام که همگی به زبان ترکی هستند اشاره کرد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: رحلت عالم زاهد “میرزا جوادآقا تهرانی” (1410 ق / 2 آبان 1368 ش)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه میرزا جواد آقاتهرانی در حوالی سال 1322 ق (1283 ش) در خانواده ای اصیل و مذهبی در تهران به دنیا آمد. پس از تحصیل دوره ی ابتدایی، برای فراگیری علوم دینی، راهی قم شد و پس از مدتی رهسپار نجف گردید. میرزای تهرانی در نجف از محضر اساتیدی همچون شیخ محمدتقی آملی و شیخ مرتضی طالقانی بهره های فراوان برد و به مقام بالای علمی دست یافت. وی پس از مراجعت به ایران، در مشهد رحل اقامت افکند و با حضور در درس حضرات آیات شیخ هاشم قزوینی و میرزا مهدی اصفهانی به تکامل بیشتری رسید. میرزا علی رغم موقعیت خود، از مال دنیا چیزی نیندوخت و در خانه ی استیجاری زندگی می کرد. او خود را از خاکساران اهل بیت(ع) می دانست و در روز عاشورا به سقّایی می پرداخت. فلسفه ی بشری و اسلامی، میزان المطالب، آیین زندگی و … از جمله تالیفاتِ این عالم ربانی می باشند. این عارف زاهد سرانجام در سحرگاه دوم آبان 1368 ش در 88 سالگی به سرای جاوید شتافت و به دیدار دوست رسید.
.
.
.
روز 24
مناسبت 01: عنوان مناسبت: سرنگونی دولت سامانی و پایه گذاری حکومت “غزنویان” توسط “الب تکین” (350 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “ابن بواب” فقیه، ادیب و خوشنویس(413 ق)
شرح مناسبت:
علی بن هلال کاتب بغدادی مکنی به ابوالحسن، ملقب به علاءالدین و معروف به ابن بوّاب، از ادبا، فضلا و مشاهیر قرّا و خطاطین و خوشنویسان اوایل قرن پنجم هجری می باشد. وی در حُسن خط و فن کتابتِ نسخ و ثلث بسیار شهره بود و کمتر کسی چون او در این هنر سرآمد است. وفات ابن بوّاب در سال 413 یا 423 قمری در بغداد واقع شد و در جوار احمد بن حنبل دفن گردید.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: قتل عام ده هزار تن از پیروان فرقه ی اسماعیلیه به دستور امیر سیف الدین غوری (556 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 04: عنوان مناسبت: درگذشت آزرده ی دهلوی “کشمیری” شاعر اردو زبان(1285 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
.
.
روز 25
مناسبت 01: عنوان مناسبت: رحلت فقیه بزرگ شیعه “سیدمرتضی علم الهدی” شاگرد معروف شیخ مفید(436 ق)
شرح مناسبت:
سیدمرتضی عَلَم الهدی که نَسب وی با پنج واسطه به امام هفتم(ع) می رسد، در رجب سال 355 ق در بغداد به دنیا آمد. وی که با رؤیای صادقه ی شیخ مفید، به مکتب درس آن شیخ بزرگوار راه یافته بود، به همراه برادرش سیدرضی، خوشه چین معرفت استاد گردید. از جمله استادان وی می توان از ابومحمد تلعکبری، شیخِ صدوق، حسین بن علی بن بابویه برادر شیخ صدوق و … نام برد. همچنین شیخ طوسی، ابوالصلاح حلبی، قاضی ابن بَرّاج طرابلسی، سید تقی رازی و شیخ مفید ثانی و … از شاگردان وی می باشند. از جمله ویژگی های حوزه ی درسی وی این که، همه گونه افراد با هر عقیده ای می توانستند در محضر او حضور یابند و از علوم مختلفی که وی تدریس می کرد استفاده نمایند. همچنین او اولین کسی است که خانه اش را دارالعلم قرار داد و برای مباحثه و مناظره آماده کرد و کتابخانه ی وی دارای هشتاد هزار جلد کتاب بوده است. تالیفات فراوان سید مرتضی را بیش از 85 اثر شمرده اند و بر اثر کوشش فراوان در نشر احکام و علوم اسلامی، وی را مجدّد مکتب و احیاگر دین و رونق بخش معارف الهی در قرن چهارم هجری دانسته اند. سید مرتضی سرانجام پس از عمری پربار و انجام کارهایی بزرگ و ارزنده در روز یکشنبه 25 ربیع الاول 436 ق در سن هشتاد سالگی به جوار حق شتافت و از بغداد به کربلا منتقل گردید و در حرم حضرت سیدالشهداء مدفون شد.
.
.
.
روز 26
مناسبت 01: عنوان مناسبت: صلح امام حسن(ع) با معاویة بن ابی سفیان (41 ق)
شرح مناسبت:
پس از شهادت امام علی(ع) شیعیان کوفه با امام حسن مجتبی(ع) پسر ارشد آن حضرت بیعت کرده و او را به خلافت برگزیدند. امام، لشگری دوازده هزار نفری به رهبری قیس بن سعد به جنگ معاویه فرستاد و خود روانه ی مداین شد. هنوز بین سپاه امام و معاویه جنگی روی نداده بود که شایعه ی کشته شدن قیس بن سعد، شیرازه ی سپاه حضرت را از هم گسیخت. در این میان، جمعی حتی سراپرده ی امام را نیز غارت کرده و یکی از آنان خنجری بر ران حضرت وارد نمود. با این وضع، مسلّم شد که با چنین مردمی به جنگ معاویه و لشکر منظم او رفتن صلاح نیست. بدین ترتیب، امام حسن با معاویه وارد مکاتبه و مذاکره گردید و قرار بر این شد که امام از خلافت کناره گیری کند به شرط این که معاویه پس از خود، فرزندانش را به خلافت معین نکند، از امام علی(ع) به زشتی یاد ننماید و … امام حسن(ع) علی رغم میل باطنی، این صلح را پذیرفت و پس از پنج ماه و نیم، از خلافت کناره گرفت و با اهل بیت خود عازم مدینه گردید.
.
آیات و احادیث متناسب:
.
و إنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَح لَها و تَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ إنَّهُ هُوَ السَّمیعُ العَلیمُ
اگر به صلح مایل شدند تو نیز از در صلح وارد شو و بر خدا توکّل کن که او شنوای دانا است
أنفال، آیه 61.
.
.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الحَسَنُ و الحُسَینُ إمامانِ قاما أو قَعَدا
حسن و حسین دو امامند؛ چه قیام کنند، و چه قیام نکنند
مناقب آل أبی طالب، ج 2، ص 138.
.
.
امام علی علیه السلام: و لاتَدفَعَنَّ صُلحاً دَعاکَ إلَیهِ عَدُوُّکَ و لِلّهِ فیهِ رِضی؛ فَإنَّ فِی الصُّلحِ دَعَةً لِجُنودِکَ و راحَةً من هُمومِکَ و أمناً لِبِلادِکَ
اگر دشمن، تو را به صلح فراخواند و خشنودی خدا در آن بود، آن را ردّ مکن؛ زیرا صلح مایه آسایش سپاهیان تو و راحتی خودت از اندوه ها و ایمنی سرزمین تو است
نهج البلاغه، نامه 53.
.
.
.
امام علی علیه السلام: … فَإن أرَدتَ مُجاهَدَةَ عَدُوِّکَ فَلَن یَصلُحَ لَکَ مِن شیعَتِکَ مَن لَم یَصلُحْ لأِبیکَ لَأَنَّهُم قَومٌ لاوَفاءَ لَهُم، یُورِدُونَکَ ثُمَّ لایُصدِرُونَکَ
.. و اگر بخواهی با دشمنت بجنگی [بدان که] کسانی که شمشیرشان سودی برای پدرت نداشت هرگز برای تو نیز سودی نخواهند داشت؛ زیرا آنان قومی بی وفا هستند که تو را وارد معرکه کارزار می کنند آن گاه برای بیرون آمدن از آن یاری ات نمی کنند
میزان الحکمه، ح 10513.
.
.
.
امام علی علیه السلام: وَجَدتُ المُسالَمَةَ مالَم یَکُنْ وَهنٌ لِلإسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ
من صلح را، تا آن گاه که مایه وهن اسلام نباشد، کارسازتر از جنگ یافته ام
غررالحکم و دررالکلم، ح 10138.
.
.
امام حسن علیه السلام: إنَّ مُعاوِیَةَ نازَعَنی حَقّاً هُوَ لی فَتَرَکتُهُ لِصَلاحِ الاُمَّةِ و حَقنِ دِمائِهِم
معاویه در حقی که از آنِ من بود با من ستیز کرد و من برای صلاح امّت و جلوگیری از ریختن خونشان آن را واگذاردم
بحار الأنوار، ج 44، ص 30.
.
.
.
امام حسن علیه السلام: ما أنَا بِمُذِلِّ المُؤمِنینَ ولکِنّی مُعِزُّ المُؤمِنینَ، إنّی لَمّا رَأَیتُکُم لَیسَ بِکُم عَلَیهِم قُوَّةٌ سَلَّمتُ الأمرَ لأِبقی أنا و أنتُم بَینَ أظهُرِهِم، کَما عابَ العالِمُ السَّفینَةَ لِتَبقی لأِصحابِها و کَذلِکَ نَفسِی و أنتُم لِنَبقی بَینَهُم
من نه خوارکننده مؤمنان، بلکه عزّت بخش آنانم. وقتی دیدم شما در برابر دشمن قدرتی ندارید، کار را به او واگذاشتم تا من و شما در میان آنان باشیم. همچنان که آن فرزانه [خضر]کشتی را سوراخ کرد تا برای صاحبانش باقی بماند، و این چنین است حکایت من و شما تا در میان آنها باقی بمانیم
میزان الحکمه، ح 1051.
.
.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “ابن سماک” محدث بزرگ مسلمان (344 ق)
شرح مناسبت:
از تاریخ و محل تولد و جزئیات زندگی ابن سماک اطلاع دقیقی در دست نیست. همین قدر معلوم است که او در بغداد می زیسته و از محضر مشایخ بسیاری کسب فیض کرده است. وی همچنین علمای بزرگی را در مکتب درس خود پرورش داده که از آن میان می توان حاکم نیشابوری را نام بُرد. از بین آثار ابن سماک کتاب الامالی و نیز تالیفاتی در فضایل اهل بیت پیامبر گرامی اسلام(ص) به جای مانده است.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه “ابوالمکارم زنجانی” عالم و دانشمند (1330 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه ابوالمکارم زنجانی در سال 1255 ق در زنجان متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی، برای تکمیل آموخته هایش به حوزه ی نجف رفت و از محضر علمایی چون شیخ مرتضی انصاری بهره های فراوان برد. آیت اللَّه ابوالمکارم زنجانی پس از فوت پدرش، مرجعیت امور دینی و شرعی مردم در زادگاه خود را بر عهده گرفت. این عالم گرانقدر در دوران انقلاب مشروطه، همچون دیگر علمای آگاه و مبارز، علیه استبداد حاکم به مبارزه پرداخت. مَخارجُ الرِّضْوان و مِفتاحُ الظَّفَر از جمله آثار این عالم برجسته ی ایرانی است.
.
.
.
روز 27
مناسبت 01: عنوان مناسبت: تولد “ابوالعلاء معری” شاعر و ادیب عرب(363 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 02: عنوان مناسبت: آغاز نبرد تاریخی مجمع المُرُوج (699 ق)
شرح مناسبت:
جنگ تاریخی مجمع المُروج میان نیروهای غازان ایل خان و مَلِک ناصر در سوریه ی کنونی به دلیل منافع و مصالح سیاسی میان دو طرف درگرفت. ممالیک مصر پس از بیرون آوردن شام و سواحل مدیترانه از دست صلیبیون درصدد تصرف بغداد و بیرون آوردن آن از دست مغول برآمدند. غازان برای دفاع از متصرفات ایلخانان وارد این نبرد شد و در محل مجمع المروج مسلمین را شکست داد و بر شام و فلسطین مستولی شد.
مناسبت 03: عنوان مناسبت: حمله ی سپاهیان شاه عباس برای آزادی جزیره ی هرمز از دست بیگانگان(1031ق)
شرح مناسبت:
جزیره ی (تنگه) هرمز از ده ها سال قبل تحت تصرف پرتغالی ها قرار داشت و آنان خواستار ادامه ی تصرف بحرین نیز بودند. اما چون اسپانیا که تحت تسلط پرتغال بود به قولِ خود در اتحاد جنگی با ایران بر ضدعثمانی وفا نکرده بود، به دستور شاه، یکی از فرماندهان لشکر صفوی با نمایندگان شرکت هند شرقی انگلیس برای گرفتن کشتی های جنگی از ایشان وارد مذاکره شد. سرانجام قرار بر این گردید که ایرانی ها از خشکی و انگلیسی ها از دریا به جزیره ی قشم و هرمز حمله کنند و به تسلط پرتغالی ها بر خلیج فارس خاتمه دهند. قوای متحد ایرانی و انگلیسی در 27 ربیع الاوَّل سال 1031 ق به محاصره ی قلعه ی هرمز پرداختند و آن قلعه را در دهم جمادی الثانی همان سال، فتح کردند. پایگاه های پرتغالی ها، پس از 130 سال یعنی از زمان شاه اسماعیل صفوی، با فتح قشم و هرمز از دست رفت و آنان به ناچار در سال 1034 ق با شاه عباس، صلح کرده و از جمیع متصرفاتِ خود، چشم پوشیدند. شاه عباس برای این که دوستی آن ها را به کلی از دست نداده باشد، فقط به آن ها اجازه داد که در بحرین به صید مروارید بپردازند و در بندر لنگه برای خود قلعه و تجارت خانه بنا نمایند.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: رحلت آیت اللَّه العظمی “سیدمحسن حکیم” زعیم حوزه ی علمیه ی نجف اشرف(1390 ق)
شرح مناسبت:
آیت اللَّه سیدمحسن حکیم در سال 1306 قمری در کشور عراق دیده به جهان گشود. او در تحصیل مدارج عالی علمی از محضر بزرگانی همچون آیات عظام: آخوند خراسانی، میرزای نایینی و آقا ضیاء عراقی کسب فیض کرد. آیت اللَّه حکیم نسبت به مسایل سیاسی و اجتماعی مسلمانان توجه ویژه ای اعمال می نمود و با زمامداران نالایق عراق سر ستیز داشت. ایشان علاوه بر مبارزه با استعمارگران غربی و حضور فعالانه در قیام اسلامی مردم عراق در سال 1920 میلادی، از انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) در طول سال های اولیه ی دهه ی 1340 شمسی پشتیانی می نمود. آیت اللَّه حکیم با روی کار آمدن حزب بعث در عراق، به مخالفت با آنان پرداخت و از این روی، حُکّام جور، انواع آزار و اذیت و اهانت را به ساحت این مرجع بزرگوار روا داشتند. سال های پایانی عمر آن عالم سترگ به بیماری و تبعید گذشت و منزل وی در نجف مورد هجوم عواملِ چماقدار حزب بعث قرار گرفت و انواع بی حرمتی ها را به ایشان نمودند. سرانجام این مرجع صبور و رهبر آگاه پس از تحمل رنج و مصیبت بسیار، ناشی از ظلم و ستم حکّام بعث، پس از دوره ای بیماری، سرانجام در 84 سالگی به لقای معبود شتافت و در تشییعی با شکوه، در کنار کتابخانه اش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
.
.
.
روز 28
مناسبت 01: عنوان مناسبت: شکست ایرانیان از مسلمانان و انقراض سلسله ی ساسانیان در زمان خلیفه سوم (31 ق)
شرح مناسبت:
یزدگرد سوم پادشاه ساسانی در سال 31 هجری قمری به مرو آمد تا در آنجا به جمع سپاه مشغول شود و از خاقان ترک و امرای کاشغر و بلاد دیگر حدود چین شرقی کمک بگیرد. اما ماهویه، مرزبان شهر مرو که به تفریط در اموال دیوان متهم شده بود، چند نفر را به مقرّ یزدگرد فرستاد. یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی توسط این افراد کشته شد و سلسله ی ساسانی انقراض یافت. در این زمان بود که سپاهیان اسلام برای نشر این آیین الهی به ایران وارد شده و دستگاه شاهنشاهی ساسانی را درهم کوبیدند. عدم ثبات اوضاع داخلی ایران، تعصُّب شدید موبدان، بی عدالتی و ظلم بی حدّ بزرگان و دولتیان بر مردم، شیوع بیماری های خانمان برانداز مثل وبا و طاعون، اختلاف شدید طبقاتی و مسایل دیگری از این قبیل و نیز ویژگی های ممتاز اسلام، سقوط پادشاهی ساسانیان را سرعت بخشید.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: درگذشت “عامری” حکیم و دانشمند (381 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 03: عنوان مناسبت: تصرف شهر بغداد توسط شاه عباس صفوی و شکست امپراتوری عثمانی(1033 ق)
شرح مناسبت:
آخرین جنگ های شاه عباس صفوی با عثمانی بین سال های 1032 و 1034 ق بر سر تسخیر بغداد روی داد. در این جنگ ها بغداد نیز به تصرف ایران درآمد و شاه عباس به زیارت عتبات عالیات رفت و به تعمیر و بازسازی قبور مطهر ائمه در عراق پرداخت.
.
.
.
روز 29
مناسبت 01: عنوان مناسبت: شکست “لطفعلی خان زند” از “آقامحمدخان قاجار” (1209ق)
شرح مناسبت:
پس از مرگ (کریم خان زند) بین امرای او اختلاف افتاد تا این که در سال 1203 ق، پادشاهی، به لطفعلی خان زند رسید. در 1204 آقا محمد خان قاجار قصد تسخیر شیراز، پایتخت زندیه را نمود. در این میان لطفعلی خان فرار کرد و بعدها بار دیگر به آن شهر بازگشت. در 1206 آقامحمدخان خود، به دفع لطفعلی خان آمد که وی به کرمان گریخت. پس از سقوط شهر توسط آقامحمدخان، خانِ زند به بم رفت و بر اثر خیانت یکی از هوادارنش، به دست آقامحمدخان قاجار گرفتار شد. دو چشم خان زند توسط دستان خان قاجار از حدقه بیرون آورده شد و پس از شکنجه های وحشتناک، او را در 1209 ق در تهران به قتل رساندند. قبر وی در امامزاده زیدِ تهران واقع است.
مناسبت 02: عنوان مناسبت: تولد “میرسید محمد بقاء” شاعر و خوشنویس(1331 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 03: عنوان مناسبت: درگذشت عالم و فقیه وارسته آیت اللَّه “سیدمحمد فیروزآبادی” (1345 ق)
شرح مناسبت:
سید محمد یزدی فیروزآبادی نجفی، عالم و عابد، فاضل و فقیه، مجتهد امامی و از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی به شمار می رود. وی مرجع تقلید جمعی از شیعیان بود. سرانجام این عالم ربانی در شب آخر ربیع الاول سال 1345 ق در سامرا وفات یافت و جنازه ی شریفش به نجف اشرف منتقل شد. جامع الکَلِم فی حُکمِ اللِّباسِ المشکوک از اوست.
مناسبت 04: عنوان مناسبت: تأسیس دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه در قاهره (1366 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
مناسبت 05: عنوان مناسبت: درگذشت فقیه بزرگوار آیت اللَّه حاج آقا حسین شاهرودی (1410 ق)
مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد
.
منبع : بانک جامع مناسبت ها: شمسی ، قمری ، میلادی / مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان
.
✍️ #زبدةالاشعار ✍️
.
🆔: @nohe_torki

دسته بندی درختی