زبدةالاشعار

موضوع: وقایع الایام؛ ماه صفر

#وقایع و #هشتک های مهم #ماه_صفر
مشاهده بفرمایید : از مدینه تا مدینه

روز 01

مناسبت 01: آغاز مرحله ی نهایی جنگ صفین میان سپاهیان امام علی(ع) و لشکریان معاویه (37 ق)

شرح مناسبت:
پس از پایان یافتن فتنه ی جنگ جمل، امام علی(ع) خود را برای سرکوبی فرمانروای سرکش شام، معاویه بن ابی سفیان آماده نمود. بین دو سپاه در محلی به نام صفین در جنوب شهر رُقه برکنار رود فرات، جنگی درگرفت. هنگامی که شکست بر سپاهیان معاویه آشکار گردید، با حیله ی عمروعاص، لشکریان امام علی(ع) دست از جنگ کشیدند و کار به حکمیّت کشید.

مناسبت 02: ورود کاروان اهل بیت امام حسین(ع) به شام (61 ق)

شرح مناسبت:
پس از واقعه ی کربلا، خاندان پیامبر اکرم(ص) که به اسارت یزیدیان درآمده بودند، وارد شام مرکز حکومت یزید شدند. در شام، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) در مقاطع مختلف، از جمله در دربار یزید و مسجد شام به افشاگری علیه یزید پرداختند و پیام خون شهیدان کربلا را به بهترین نحو به مردم رساندند، به طوری که مردم شام از واقعیت جنایات سپاه یزید در کربلا آگاه و نسبت به وی و مزدوران او خشمگین شدند. این موضوع باعث شد که یزید به کلی صدور فرمان قتل امام حسین(ع) و یارانش را تکذیب کند و گناه آن را به گردن عبیداللَّه بن زیاد والی کوفه، بیندازد. همچنین به دلیل فشار افکار عمومی، یزید مجبور شد پس از چندی، کاروان اهل بیت پیامبر(ص) را به مدینه، باز گرداند.

مناسبت 03: آغاز فرمانروایی “امیر بهادرخان” فرمانروای مغول (717 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

روز 02

مناسبت 01: شهادت حضرت “زید” فرزند امام زین العابدین(ع) در قیام علیه دولت بنی امیه (122 ق)

شرح مناسبت:
در زمان خلافت هشام بن عبدالملک و امامت حضرت امام صادق(ع)، زید بن علی بن الحسین که پسر امام زین العابدین(ع) بود، با انگیزه ی خون خواهی امام حسین(ع)، در کوفه با جماعتی از شیعیان، علیه دولت اموی قیام کرد. هشام، خلیفه ی اموی، یوسف بن عمر ثقفی را با لشکری به جنگ او فرستاد و زید در این جنگ به شهادت رسید. سرِ او را به دمشق نزد خلیفه فرستادند و بدنش را در کنار کوفه بر دار کرده و بعد از چند سال، استخوان های وی را سوزاندند.

مناسبت 02: شکست قیام زنگیان و درگذشت فرمانده ی زنگیان، معروف به “صاحب الزنج” (270 ق)

شرح مناسبت:
قیام بردگان و غلامان در قرن سوم یکی از بزرگ ترین نهضت های اجتماعی محرومان در سال های حکومت پر جور و فساد عباسیان بود که مدت زمانی خواب خوش خلیفه ی عباسی و دیگر ستمگران را آشفته کرد. رهبری این قیام را مردی به نام علی بن محمد به عهده داشت که خود را علوی می دانست و نَسَب خود را از امام علی(ع) می دانست. او مردی شجاع، فاضل، بلیغ و شاعری توانا بود. وی که بعدها به “صاحب الزنج” و امیر زنگیان ملقب شد در مدت کوتاهی بردگان فراوانی را به دور خود جمع کرد و پس از تشکیل جلسه ای در روز 27 رمضان سال 255 قمری قیام را آغاز نمود. خلیفه، معتمد عباسی، سرداران متعددی را برای جنگ با زنگیان فرستاد. این قیام به مدت 15 سال به طول انجامید تا این که خلیفه، برادر خود ابواحمد موفق را به جنگ آن ها فرستاد و او، در دوم صفر سال 270 قمری موفق به شکست زنگیان گردید.

مناسبت 03: رحلت “ابوحَیّان غَرناطی” معروف ترین عالم نحوی عرب (745 ق)

شرح مناسبت:
اثیرالدین محمد بن یوسف اندلسی معروف به ابوحَیّان غَرناطی، محدث، مفسّر، ادیب، نحوی، لغوی، شاعر و رجالیِ مشهور عرب، در سال 654 ق در غرناطه (واقع در اسپانیا) به دنیا آمد. علوم مقدماتی را در زادگاه خود فرا گرفت و مابقی را در آفریقا، حجاز و شامات آموخت. اساتید وی را تا چهارصد و پنجاه نفر نوشته اند. همچنین شاگردان بسیار فاضل تربیت نموده است. او در علوم مختلف متبحّر بود و تمامی اوقاتش در تعلیم و تعلّم و تالیفات متنوع صرف شد. ابوحیان در صرف و نحو و حدیث استاد کل به شمار می رفت و به شِیخُ النُّحاه(استاد نحوییّن) و شیخُ المحدّثین مشهور گشت. وفات ابوحیان در مصر اتفاق افتاد.

مناسبت 04: درگذشت “ابن دُرَیهِم” ریاضی دان و منجم مسلمان (762 ق)

شرح مناسبت:
ابن دُرَیهِمْ با کوشش و پشتکار به تحصیل علم و دانش همت گماشت. او قرائت قرآن کریم، فقه و ریاضیات را نزد اساتید عصر خود فرا گرفت. در مصر به استماع حدیث مشغول شد و به مقامات علمی دست یافت. سپس به شام رفت و در جامع اموی در دمشق به عنوان مدرس مشغول تدریس شد. ابن دُرَیهِم به علومی همچون قرائت، حدیث، فقه و اصول آن، کلام، تفسیر و ادبیات عرب تسلط کامل داشت. قصیده ای در مدح پیامبر، از آثار به جا مانده از ابن دُرَیهم است.

مناسبت 05: درگذشت فقیه و فیلسوف بزرگ “احمد امین” (1390 ق)

شرح مناسبت:
احمد امین در سال 1320 قمری در خاندان علم و فضیلت در شهر مقدس کاظمین متولد گردید. وی یکی از چهره های درخشان علم و فضیلت، فیلسوفی بزرگ، فقیهی اصولی، مفسر و از مفاخر عالم تشیع بود. احمد امین علاوه بر علوم جدید و اخذ درجه ی دکتری در فلسفه و ریاضیات، از حوزه ی درس اساتیدی چون شیخ نعمت اللَّه دامغانی و بلاغی، علوم فقه، اصول و تفسیر را فرا گرفت و به مقام عالی اجتهاد رسید. از ایشان تألیفات ارزشمندی بر جای مانده است که “التَفْسیرُ الکبیر” در 30 جلد و “التَّکامُل فی الاسلام” در 14 جلد از آن جمله اند. این استاد بزرگ، سرانجام در صبح روز دوم صفر 1390 قمری در هفتاد سالگی بر اثر سکته مغزی دار فانی را وداع گفت و درنجف اشرف مدفون گردید.

روز 03

مناسبت 01: ولادت حضرت امام “محمد باقر(ع)” (57 ق)

شرح مناسبت:
حضرت امام محمد باقر(ع) امام پنجم شیعیان در مدینه به دنیا آمد. مادرش، فاطمه معروف به ام عبداللَّه، دختر امام حسن(ع) می باشد و این امام از پدر و مادر علوی و هاشمی است. ابوجعفر کنیه ی ایشان و باقر و باقرالعلوم نیز از القاب آن حضرت می باشند. ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز و هشام ابن عبدالملک در زمان حیات آن امام همام حکومت می کردند. اولاد آن حضرت را پنج پسر و دو دختر نقل کرده اند. در زمان امام باقر(ع) علی رغم هرج و مرج موجود به جهت تغییر حاکمیت اموی به عباسی، زمینه ای برای قیام علیه دستگاه جور فراهم نبود. با این حال در این میان، قیام عِلمی، ممکن بود. این حرکت علمی امام در حالی صورت گرفت که مُلاّهای درباری که متکی به زر و زور سلاطین بودند، هر یک مذهبی از خود تراشیده، سبب انحراف شده بودند. امام باقر(ع) در آن دوران، مطالب علمی و اسلامی را بازگو می کرد و چنان در بسط علوم متبحّر بود که به باقرالعلوم یعنی شکافنده ی دانش ها، معروف گردید. این تلاش مقدس به حدی بود که شیخ مفید آن را منحصر به فرد می داند و میزان ظهور علوم دین، آثار و سنت و علوم قرآن، تاریخ و فنون آداب را در این زمان، بی نظیر توصیف می کند. اگر به روایات شیعه رجوع کنیم، خواهیم دید که بیشترِ آنها از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام است، زیرا امامانِ دیگر، مانند آن دو بزرگوار، برای نشر حقایق مجال نیافته اند.

مناسبت 02: وفات “سیده نفیسه” عالمه ی اسلامی (208 ق)

شرح مناسبت:
سیده نفیسه، دختر حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب همسر اسحاق مُؤْتَمَن و از زنان محدّثه می باشد. او در سال 145 ق درمکه متولد شد و در مصر اقامت گزید. پس از وفات شافعی، عالم بزرگ مسلمان، جنازه اش را به خانه ی آن بانوی مجلّله برده و در آن جا نماز خواندند. سیده نفیسه در مصر دار فانی را وداع گفت و مقبره اش زیارتگاه گردید.

مناسبت 03: تولد “شیخ الرئیس ابوعلی سینا” فیلسوف و دانشمند شهیر ایرانی در بخارا (370 ق)

شرح مناسبت:
فیلسوف و پزشک نابغه ی مسلمان ایرانی ابوعلی سینا ملقب به شیخ الرئیس، حجه الحق و استاد استادان در بلخ به دنیا آمد. وی با کمک هوش سرشار خود، به سرعت، تعلیمات مقدماتی را آموخت و در ده سالگی کل قرآن را حفظ نمود. ابن سینا پس از فراگیری منطق، هندسه و نجوم، به فلسفه روی آورد و در علوم زمان خود، سرآمد عصر خود گردید. ابوعلی سینابه خاطر درمان نوح بن منصور،پادشاه سلسله ی سامانی، توانست به کتابخانه ی دربار او راه یابد واز آن بهره ببرد. ابن سینا مدتی را نیز به مشاغل دیوانی از جمله وزارت گذراند. با این حال، مطالعه و تالیف کتاب از هر کاری برای ابن سینا مطلوب تر بود. او نگارش کتاب را از 21 سالگی شروع کرد و در مدت 58 سال زندگی خود، آثار پر ارزشی بر جای گذارد که هنوز مورد استفاده ی مجامع علمی واقع می شود. از جمله کتاب های ابن سینا، قانون و شفا و اشارات است. این دانشمند در سال 428 ق وفات یافت و در همدان مدفون گشت.

مناسبت 04: درگذشت “محمد بن عبداللَّه” معروف به حاکم نیشابوری محدث و فقیه مسلمان (405 ق)

شرح مناسبت:
محمد بن عبداللَّه مشهور به حاکم نیشابوری از بزرگان محدثین و فقها و مورخین اسلام است. معروف است که وی با دو هزارتن از مشایخ در بلاد مختلف دیدار و مباحثه کرده و از آنان حدیث شنیده است. ابوعبداللَّه در سال 359 ق قاضی نیشابور شد و در نزد شاهان آل بویه و سامانی حرمت و تقرب داشت. کتاب معروف او در حدیث “المُسْتَدْرَکُ بَیْنَ الصحیحین” است. کتاب تاریخ نیشابور یا تاریخ علمای نیشابور از تألیفات دیگر اوست.

روز 04

مناسبت 01: رتصرف شهر بغداد پایتخت خلفای عباسی توسط “هلاکوخان مغول” (656 ق)

شرح مناسبت:
پس از حمله ی سپاهیان مغول و تسخیر شهر بغداد، پایتخت خلافت عباسیان، در چهارم صفر سال 656 ق، خلیفه ی عباسی، المستعصم باللَّه، با سه پسر خود و سه هزار تن از سادات، بزرگان، قضات و اعیان بغداد از شهر خارج شد و به خدمت هلاکو رسید و تسلیم وی گردید. هلاکو امر کرد که مردم بغداد را به بهانه ی سرشماری به خارج از شهر کوچ دهند. سپس دستور قتل همگی آنان را صادر کرد و خود در نهم صفر وارد بغداد شد و آن شهر تاریخی را به یغما بُرد.

مناسبت 02: رحلت استاد بزرگ اخلاق میرزا “محمد علی شاه آبادی” (1369 ق)

شرح مناسبت:
آقا میرزا محمد علی شاه آبادی فرزند شیخ محمدجواد اصفهانی در سال 1292 قمری در اصفهان متولد گردید و مقدمات علوم را از محضر پدر بزرگورارش که خود از فقها و شاگردان صاحب جواهر بود، فرا گرفت. سپس از محضر برادرش آقا شیخ احمد بیدآبادی و میرزا محمدهاشم خوانساری بهره مند شد. سپس در تهران، فقه و اصول را از محضر میرزا حسن آشتیانی و عرفان را از محضر میرزاهاشم گیلانی و فلسفه را از میرزا ابوالحسن جلوه فرا گرفت و برای تکمیل مراتب علمی به دارالعلم نجف اشرف رهسپار گردید. آیت اللَّه شاه آبادی سپس به سامرا رفته و در درس آیت اللَّه میرزا محمد تقی شیرازی شرکت جست و از افادات آن بزرگوار بهره ها برد. ایشان بنا به اصرار والده ی محترم خود به ایران بازگشت و در تهران سکونت جست و در مسجد سراج الملک (شاه آباد سابق) به اقامه ی نماز و ترویج و تبیین معارف اسلام پرداخت. آیت اللَّه شاه آبادی آن گاه در سال 1347 قمری به حوزه ی علمیه ی قم رفت و به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت و شخصیت های بزرگواری چون حضرات آیات عظام: امام خمینی(ره)، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، میرزا هاشم آملی، محمدرضا مروج طبسی و … را به جهان تشیع عرضه نمود. بعد از 7 سال مجدداً به تهران بازگشت و در مسجد امین الدوله ی بازار، امامت جماعت را به عهده گرفت. از این استاد فرزانه ی عرفان، کتاب های فراوانی بر جای مانده که منازِلُ السّالِکین، رساله ی عقل و جهل، حاشیه ی کفایهُ الاصول و … از آن جمله اند. در موقعیتی که رضاخان پهلوی، تمام مساجد و منابر را تعطیل نموده بود، آیت اللَّه شاه آبادی، هیچ گاه نماز و سخنرانی اش قطع نشد. زمانی هم که رضاخان، پوشیدنِ لباس روحانیت را ممنوع کرده بود، او فرزندانش را به روحانی شدن و پوشیدن لباسِ مقدس روحانیت تشویق کرد و به برکت همین تلاش مُخلصانه، هفت تن از فرزندانِ ایشان، روحانی شدند. وفات این عارف بزرگ برابر با 3 آذر 1328 ش در 77 سالگی روی داد و پس از تشییعی باشکوه در رواق ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) مدفون گردید. حضرت امام خمینی(ره) درباره استاد می فرمود: “من در طول عمرم، روحی به لطافت روح آیت اللَّه شاه آبادی ندیدم.”

روز 05

مناسبت 01: وفات “حضرت رقیه(س)” دختر کوچک امام حسین(ع) در شام (61 ق)

شرح مناسبت:
رقیّه خاتون یا فاطمه بنت الحسین(ع) معروف به فاطمه ی صغیره، دختر آخر امام حسین(ع) از مادری به نام ام اسحاق بنت طلحه یا شاه زنان بود. سن مبارک او را 5 4 3 یا 7 سال دانسته اند. امام حسین(ع) بسیار به او مهر می ورزید و وی نیز به پدر، علاقه ی فراوانی داشت. رقیّه به همراه پدر، برادران، عموها و دیگر خاندان نبوی راهی سرزمین کربلا شد. پس از شهادت امام و یارانش به اسارت کوفیان درآمده و سپس راهی شام شدند. رقیّه خاتون در شام، شب و روز در فراق پدر می گریست و پدر را طلب می کرد. معروف است که در خرابه ی شام، پس از دیدن سَرِ بریده ی پدر و گفتگوی سوزناک با وی، لب بر لب های پدر نهاده و آن چنان گریسته که بیهوش شد. وقتی که او را حرکت دادند، دریافتند که از دنیا رفته است. آستانه ی حضرت رقیه(س) یکی از زیارتگاه های شیعیان در شهر دمشق پایتخت سوریه، در 300 متری شمال شرقی مسجد مشهور اُموی واقع است.

مناسبت 02: تولد “ابن یونس” فقیه و طبیب مسلمان (551 ق)

شرح مناسبت:
کمال الدین ابوعمران مشهور به ابن یونس، فقیه، طبیب، و ریاضی دان مسلمان در موصل در شمال عراق متولد شد. او پس از پایان تحصیلاتِ مقدماتیِ معارف دینی، به فراگیری ریاضیات، فقه و ادبیات پرداخت و پس از کسب مهارت در این علوم، به تدریس روی آورد. ابن یونس از جمله دانشمندان برجسته ی عصر خود به شمار می رفت و در زمینه ی فقه مذاهبِ مختلف اسلامی و سایر ادیان الهی چیره دست بود تا آنجا که حتی یهودیان و مسیحیان نیز برای تفسیر تورات و انجیل به او مراجعه می کردند. این فقیه و ریاضی دان مسلمان در ادبیات نیز از استعداد خاصی بهره مند بود و شعر می سرود. اَسرارُالسُّلطانیه در نجوم و شرحُ الاَعمالُ الهِنْدِسیّه در ریاضی از آثار ابن یونس می باشند.

مناسبت 03: رحلت آیت اللَّه “محمدعلی معصومی” عالم و فقیه بزرگوار اسلام (1372 ق)

شرح مناسبت:
آیت اللَّه محمدعلی معصومی، عالم و فقیه مسلمان در سال 1288 ق به دنیا آمد و از نوجوانی، فراگیری علوم دینی را آغازکرد. وی پس از سالیان متمادی تحصیل در حوزه ی علمیه ی نجف، به درجات بالای علمی دست یافت. آیت اللَّه معصومی همچنین از مبارزین عصر خود به شمار می رفت و در دفاع از آرمان اسلام و مسلمین کوشا بود.حاشیه بر جواهر و شرح لمعه از جمله آثار اوست. وفات این عالم ربانی در بهبهان از شهرهای جنوبی ایران در 84 سالگی روی داد.

روز 06

مناسبت 01: تولد “قطب الدین شیرازی” فیلسوف ایرانی (634 ق)

شرح مناسبت:
قطب الدین محمود شیرازی، فیلسوف، منجم و پزشک مشهور ایرانی، در شیراز زاده شد. وی ابتدا به تحصیل طب پرداخت و بعد از مرگ پدر به جای وی در یکی از بیمارستان های شیراز به طبابت مشغول شد. قطب الدین شیرازی پس از تاسیس رصدخانه ی مراغه، سالیان زیادی در محضر خواجه نصیرالدین طوسی به سر بُرد و از دانش آن استاد برجسته، بهره مند گردید و علم نجوم را آموخت. قطب الدین در مدت عمر خود سفرهای بسیار کرد و در شهرها و کشورهای مختلف با علمای متعدد و برجسته ای مباحثه نمود و برتجربیات و اندوخته های علمی خود افزود. از جمله آثار قطب الدین شیرازی می توان به کتاب های جامِعُ الاصول و نهایَهُالاِدراک اشاره کرد. وی در 710 ق درگذشت.

مناسبت 02: قتل “میرزا آقاخان کرمانی” از همکاران سیدجمال الدین اسدآبادی (1314 ق)

شرح مناسبت:
میرزا عبدالحسین خان معروف به میرزا آقاخان کرمانی فرزند میرزا عبدالرحیم بردسیری در سال 1270 ق در کرمان متولد شد. در ابتدا علوم ریاضی و طبیعی و حکمت الهی را فرا گرفت سپس از کرمان به اصفهان رفت و پس از مدتی راهی تهران شد. از آنجا به استانبول عزیمت کرد و در روزنامه ی اختر به خدمت مشغول شد. میرزا در آن جا با سیدجمال الدین اسدآبادی همکاری می کرد. او به جرم شرکت داشتن در شورش ارامنه مجبور به ترک استانبول شد و در سال 1314 به امر محمد علی میرزا به قتل رسید. از تالیفات او: خطابه ها و منشأت که به صورت رمان و اشعار می باشد، تاریخ نثری موسوم به آینه ی سِکَندری و تاریخ نظمی موسوم به نامه ی باستان. میرزا آقاخان کرمانی اعتقاد به اتحاد دول اسلامی داشت و اجرای قانون اسلامی را خواهان بود. وی عقیده داشت که فقط به وسیله ی قوانین اسلامی می توان ریشه ی استبداد را از بیخ و بن درآورد و در زایل کردن رسوم ظالمانه ی شاهنشاهی به پیش رفت.

روز 07

مناسبت 01: ولادت “امام موسی کاظم(ع)” (128 ق)

شرح مناسبت:

حضرت امام موسی کاظم(ع) امام هفتم شیعیان در منزل “اَبْواء” در بین مکه و مدینه و محل دفن حضرت آمنه(س) از مادری به نام حمیده زاده شد. ابوالحسن، ابوابراهیم و ابوعلی، کنیه های حضرت و کاظم و عبدصالح از القاب آن امام می باشند. آن امام در زمان حکومت منصور، مهدی، هادی و هارون عباسی زندگی می کرده است. شیخ مفید برای امام موسی(ع) نوزده پسر و هجده دختر ذکر کرده است. در زمان حیات امام کاظم (ع) شرایطِ مبارزه ی منفی و قیام علمی و ارشاد مردم، آماده بود. به این جهت، امام، فعالیت خود را در دو جبهه آغاز فرمود: مبارزه ی منفی و عدم تسلیم در برابر طاغوت و دیگری متنفر کردن مردم از دستگاه ظلم و جورِ عباسی. ایشان دنباله ی کار پدر بزرگوار خود را گرفت و حوزه ی علمی تشکیل داد و به تربیت شاگردان بزرگ و رجالِ علم و فضیلت پرداخت. آن امام همام نه تنها از نظر علمی، تمام دانشمندان و رجال عِلمی آن روز را تحت الشعاع قرار داده بود، بلکه از نظر فضایل اخلاقی و صفات برجسته ی انسانی نیز زبانزد خاص و عام بود به طوری که تمام دانشمندانی که با زندگی پرافتخار آن حضرت آشنایی دارند در برابر عظمت شخصیّت اخلاقی وی، سرتعظیم فرود آورده اند.

آیات و احادیث متناسب:

زیر عنوان:

ولادت امام کاظم علیه السلام

متن:

امام رضاعلیه السلام: کانَ [الامام الکاظم علیه السلام]عَقلُهُ لاتُوازی بِهِ العُقُولُ و رُبَّما شاوَرَ الأسوَدَ مِن سُودانِهِ

ترجمه:

هیچ اندیشه ای با اندیشه او برابری نمی کرد و [با این حال] چه بسا با یکی از خادمان سیاه خود مشورت می کرد

آدرس:

مکارم الأخلاق، ج 2، ص 99.

زیر عنوان:

ولادت امام کاظم علیه السلام

متن:

روایت شده است: و کانَ اَوصَلَ النّاسِ لأِهلِهِ و رَحِمِهِ و کانَ یَتَفَقَّدُ فُقَراءَ المَدینَهِ فِی اللَّیلِ

ترجمه:

[امام موسی بن جعفرعلیه السلام] بیشترین پیوند را با خانواده و خویشان خود داشت و شب ها از فقیران مدینه دستگیری می کرد

آدرس:

الإرشاد، ج 2، ص 223.

زیر عنوان:

ولادت امام کاظم علیه السلام

متن:

ابن أثیر: کانَ یُلقَّبُ بِالکاظِمِ لِأنَّهُ کانَ یُحسِنُ إلی مَن یُسی ءُ إلَیهِ، کانَ هذا عادَتَهُ

ترجمه:

امام کاظم علیه السلام] از آن روی “کاظم” نامیده شد که همواره با کسی که به او بدی می کرد، به نیکی رفتار می کرد؛ این خوی او بود

آدرس:

الکامل، ج 6، ص 164.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: المَغبونُ مَن غُبِنَ عُمرُهُ ساعَهً

ترجمه:

زیان کار کسی است که ساعتی از عمرش را زیان کرده باشد

آدرس:

نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، ص 123.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: مَن وَلَهَهُ الفَقرُ أبطَرَهُ الغِنی

ترجمه:

آن که ناداری حیرانش کند، توانگری سرمستش سازد

آدرس:

بحار الأنوار، ج 74، ص 198.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: ما تَسابَّ اثنانِ إلّا انْحَطَّ الأعلی إلی مَرتَبَهِ الأسفَلِ

ترجمه:

هیچ گاه دو تن به هم دشنام ندادند جز آن که بالاتر به مرتبه فروتر سقوط کرد

آدرس:

بحار الأنوار، ج 78، ص 333.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: جِهادُ المَرأهِ حُسنُ التَّبَعُّلِ

ترجمه:

جهاد زن خوب شوهر داری کردن است

آدرس:

الکافی، ج 5، ص 507.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: قُلِ الحَقَّ و إن کانَ فیهِ هَلاکُکَ، فَإنَّ فِیهِ نَجاتُکَ

ترجمه:

حق را بگو، اگرچه نابودی تو در آن باشد؛ زیرا نجات تو در همان است

آدرس:

تحف العقول، ص 408.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: إنَّ العاقِلَ لایَکذِبُ و إن کانَ فیهِ هَواهُ

ترجمه:

خردمند دروغ نمی گوید، اگرچه میل او در آن باشد

آدرس:

تحف العقول، ص 391.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: التَّوَدُّدُ إلَی النّاسِ نِصفُ العَقلِ

ترجمه:

مهرورزی با مردم نیمی از عقل است

آدرس:

تحف العقول، ص 403.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: مَن استَوی یَوماهُ فَهُوَ مَغبونٌ و مَن کانَ آخِرُ یَومَیهِ شَرَّهُما فَهُوَ مَلعونٌ و مَن لَم یَعرِفِ الزِّیادَهَ فی نَفسِهِ فَهُوَ فی نُقصانٍ و مَن کانَ إلَی النُّقصانِ فَالمَوتُ خَیرٌ لَهُ مِنَ الحَیاهِ

ترجمه:

کسی که دو روزش با هم برابر باشد، زیان کار است. کسی که امروزش بدتر از دیروزش باشد، از رحمت خدا به دور است. کسی که رشد و بالندگی در خود نیابد، به سوی کاستی ها می رود و آن که در راه کاستی و نقصان گام بر می دارد مرگ برایش بهتر از زندگی است

آدرس:

بحار الأنوار، ج 78، ص 327.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام کاظم علیه السلام: إنَّ الحَرامَ لایُنمی و إن نُمِی لایُبارَکُ فیهِ

ترجمه:

مال حرام افزون نمی گردد و اگر هم افزون گردد برکت نمی یابد

آدرس:

الکافی، ج 5، ص 125.

مناسبت 02: تولد میرزا “محمدعلی معلم حبیب آبادی” شاعر و مؤلف بزرگ ایرانی (1208 ق)

شرح مناسبت:

میرزا محمدعلی حبیب آبادی متخلص به معلّم، شاعر و مؤلف بزرگ ایرانی در حومه ی شهر اصفهان متولد شد. وی علاوه بر تحصیل در زمینه ی ادبیات به فراگیری علوم ریاضی، جبر، هیئت و نجوم نیز همت گماشت. حبیب آبادی بیش از هر چیز به شعر علاقه داشت و از این رو از دوران جوانی به سرودن شعر پرداخت و تخلص او ابتدا آزاد و سپس معلم، بود. میرزا معلم حبیب آبادی همچنین در زمینه ی احوال علما و فضلا تالیفات بسیاری دارد که از آن جمله می توان به مَکارِمُ الآثار و مَقاماتِ معنوی اشاره کرد.

مناسبت 03: ارتحال فقیه بزرگوار “سیدشهاب الدین مرعشی نجفی” (1411 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه سیدشهاب الدین مرعشی نجفی در سال 1315 ق در نجف اشرف به دنیا آمد. پس از طی مراحل مقدماتی و دروس سطح نزد والدشان، در 20 سالگی به اجتهاد نایل شد و در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: عراقی، بهبهانی، کاشف الغطاء و … شرکت کرد. آیت اللَّه مرعشی علاوه بر این، در سایر علوم اسلامی و غیراسلامی از قبیل حدیث، رجال، درایه، تراجم، انساب، تفسیر، حروف و اوقاف، کلام، عقاید و ادیان، طب، تجوید و قرائت قرآن، ادبیات و علوم آلی، حساب، هندسه و سایر علوم ریاضی و … نیز تبحر داشت. ایشان در سال 1342 ق از نجف قصد زیارت مرقد امام هشتم(ع) می کند و از آن پس در ایران ماندگار می شود. از این سال به بعد به امر آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری در قم مقیم می گردد. در درس خارج آیت اللَّه مرعشی نجفی صدها فقیه و عالم پرورش یافتند و ایشان در این دوره، ده ها اثر علمی و فقهی نگاشت. این عالم بزرگ علاقه ی وافری به جمع آوری کتب قدیمی و نگهداری و حراست از آن ها داشت و در این راه، سختی های فراوانی تحمل کرد. ایشان در سال 1353 شمسی کتابخانه ای در قم تأسیس نمود. آیت اللَّه مرعشی بیش از دویست اجازه ی روایتی از علمای بزرگ شیعه و اهل سنت و زیدیه دریافت کرده است. این روحانی مجاهد، همچنین از آغاز نهضت انقلابی مردم ایران، همواره حمایت خود را از حضرت امام خمینی عنوان داشته و پشتیبان این حرکت اسلامی بوده است. سرانجام این عالم ربانی در 7 صفر 1411 ق برابر با 7 شهریور 1369 ش در سن 96 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و پس از تشییعی با شکوه، طبق وصیت ایشان، در قسمت ورودی کتابخانه ی عمومی معظم له، در شهر مقدس قم به خاک سپرده شد.

روز 08

مناسبت 01: وفات “سلمان فارسی” صحابی بزرگوار پیامبر اسلام (35 ق)

شرح مناسبت:

روزبه معروف به سلمان فارسی از اهالی منطقه ی جِی در اصفهان بود که در ابتدا آیین زرتشتی و آتش پرستی داشت. وی بر اثر برخورد با دین مسیح به آن گرایش پیدا کرد و در راه عزیمت برای یافتن کیش برتر، راهی شام و سپس حجاز گردید. او را در این زمان به عنوان برده ای خرید و فروش کردند و سال ها قبل از هجرت پیامبر اکرم(ص)، در مدینه به کارگری برای یک یهودی مشغول بود. سالیان اولیه ی حضور پیامبر در مدینه نیز با این ایام همراه بود و او توفیق حضور در جنگ های پیامبر(ص) را نیافت. سلمان فارسی سرانجام به دین اسلام مشرف شد و پس از آن که پیامبر(ص) او را سلمان نام نهاد از نزدیک ترین یاران رسول خدا گردید. سلمان فارسی از صحابه ی بسیار نزدیک پیامبر بزرگ اسلام(ص) و دارای علم ظاهر و باطن و بسیار فاضل و پرهیزکار بوده است. از کثرت تَقرُّبی که نسبت به آن حضرت و خانواده ی عصمت و طهارت داشته، پیامبر(ص) درباره ی او فرموده است: “السَّلمانُ مِنّا اهل البیت” سلمان از ما اهل بیت است. طرح حفر خندق در جنگ احزاب از جانب این صحابی بزرگ پیامبر اکرم(ص) بود. پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) در زمان خلیفه ی دوم به حکومت مداین برگزیده شد و تا پایان عمر به مدت 19 سال در این منصب بود. مرقد شریف این صحابی بزرگ پیامبر اسلام در مدائن، در پنج فرسخی بغداد، نزدیک طاق کسری قرار دارد.

مناسبت 02: خلع “محمد بن عبدالملک زیات” از وزارت به دستور متوکل عباسی (223 ق)

شرح مناسبت:

محمد بن عبدالملک زِیات در دوره ی خلافت معتصم و واثق عباسی، وزارت را بر عهده داشت. وی تنوری ساخته بود که در آن میخ های آهنی وجود داشت و او مخالفین را در آن تنور شکنجه می داد. پس از واثق، متوکل عباسی به خلافت رسید. او پس از مدتی ابن زیات را از وزارت برکنار کرد و او را در داخل همان تنور حبس نمود. ابن زیات به مدت 40 روز در داخل تنور محبوس ماند تا این که جان سپرد.

مناسبت 03: حمله ی آقامحمدخان قاجار به گرجستان (1209 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: رحلت فقیه نامدار شیعه آیت اللَّه العظمی “سیدابوالقاسم خوئی” (1413 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه العظمی سیدابوالقاسم خویی فرزند حاج سیدعلی اکبر در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317 ق در خانواده ای اهل علم و دانش و تقوی در شهرستان خوی دیده به جهان گشود و در 13 سالگی برای تحصیل علوم اسلامی عازم نجف شد. ایشان از کودکی و نوجوانی به هوش و ذکاوت و استعداد معروف بود. آیت اللَّه خویی در 21 سالگی به درس خارج مشغول شد و از بزرگانی همچون آیات عظام: کمپانی، عراقی، بلاغی، شیخ الشریعه ی اصفهانی و آقا سیدابوالحسن اصفهانی اجازه ی اجتهاد دریافت نمود. ایشان از جوانی به تدریس همت می ورزید و پس از اخذ اجتهاد، درس خارج خود را آغاز کرد. محفل درس آیت اللَّه خویی پرجمعیت ترین درس حوزه ی نجف بود و فُضلای بسیاری در حلقه ی درس این استاد بزرگوار حوزه پرورش یافتند. حضرات آیات عظام: ابوالفضل نجفی خوانساری، میرزا جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سیدعباس خاتم یزدی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، شهید سید محمدباقر صدر، سیدمحمود هاشمی شاهرودی، سید محمدحسین فضل اللَّه و ده ها عالم بزرگ از جمله شاگردان این مرجع بزرگ شیعه در طول بیش از 60 سال تدریس می باشند. ایشان در تدریس بسیار چیره دست بود و با توانایی شگرفی آموزش می داد. هنگام تدریس، شمرده، فصیح، منظم و مرتب سخن می گفت و با پرهیز از زیاده گویی و حاشیه پردازی، درس را فشرده و سنجیده ارایه می کرد. از آیت اللَّه خویی بیش از 25 دوره کتاب در موضوعات مختلف بر جای مانده است که مُعجَم رجالُ الحَدیث و تَفصیل الطَّبقات الرُّواه در 23 جلد در علم رجال، نَفَحاتُ الاعجاز فی رَدِّ حُسنِ الایجاز در علوم قرآنی و تکمله ی منهاجُ الصّالحین و … از آن جمله اند. معظمٌ له هم چنین موسسات خیریه ای در شهرهای مختلف دنیا دایر کرده است که شامل بناهای مسکونی، مسجد، حسینه، کتابخانه، مدرسه و درمانگاه می باشد. آیت اللَّه خویی سرانجام در سن 96 سالگی در حالی که از یک سال پیش از طرف حزب بعث خونخوار عراق در کوفه تبعید بود، در 8 صفر 1413ق برابر با 17 مرداد 1371 ش دار فانی را وداع گفت و در مسجدالخضراء محل تدریس خود در نجف اشرف مدفون گردید.

روز 09

مناسبت 01: شهادت “عماریاسر” صحابی بزرگ پیامبر در جنگ صفین (37 ق)

شرح مناسبت:

رساترین سخن درباره ی شخصیت معنوی او حدیث رسول خدا است که فرمود: “عمار، از سر تا پایش آکنده از ایمان است و ایمان با گوشت و خون او عجین گردیده است”. هم چنین، پیامبر به او فرموده بود: “تو را گروه ستمگری خواهد کشت در حالی که تو آنان را به سوی حق و حقیقت دعوت می نمایی”. این خبر غیبی که یکی از دلایل نبوت و راستگویی پیامبر(ص) بود آنچنان که فرموده بود نیز اتفاق افتاد و سرانجام عمار در نود سالگی در جنگ صفین در رکاب امام علی به دست هواداران معاویه کشته شد. عمار یاسر از مسلمانان راستین بود که در راه اسلام سختی های فراوانی را تحمل کرد و پدر و مادر او اولین شهدای راه اسلام بودند.

مناسبت 02: وقوع جنگ نهروان بین سپاهیان امام علی(ع) و خوارج (38 ق)

شرح مناسبت:

پس از پایان جنگ صفین میان امام علی(ع) و معاویه بن ابی سفیان و تحمیل حَکَمیَّت بر امام، کوفیان که خود را بازنده ی این ماجرا می دانستند، امام را برای جنگ دوباره با معاویه، تحریک کردند که با مخالفت آن حضرت مواجه گردیدند. از آن پس عَلَم ناسازگاری با امام را برداشته و پس از ماجراهای فراوان، در مقابل آن حضرت صف آرایی کردند. امام با نصیحت و هشدار، تعداد زیادی از آنان را از جنگ با آن حضرت منصرف ساخته و به بقیه مادامی که دست به سلاح نبرده بودند، اجازه ی حضور در شهر را می داد. ولی از آن زمان که به جنایت و قتل دست زدند، امام به جنگ آنان شتافت و در جنگ نهروان، جز 9 نفر از سپاه چهار هزار نفری آنان، کسی زنده نماند. این افراد را که از دین برگشته و به امام اهانت کردند، خوارج یا خارجی می گویند.

مناسبت 03: درگذشت “ابن مَسکویه” حکیم و فیلسوف اسلامی (421 ق)

شرح مناسبت:

احمد بن محمد بن یعقوب مَسکویه از فلاسفه، حکما و مشاهیر اطبّای اسلامی اوایل قرن پنجم هجری است که با ابوریحان بیرونی و ابوعلی سینا، معاصر بود. وی همچنین در لغت، منطق، ادبیات و فنون شعر و کتابت، ریاضیات و انواع فلسفه و حکمت متبحر و صاحب نظر بوده است. تَجارِبُ الاُمَمْ، اَقْسامُ الحِکْمَهِ و الرّیاضی و نیز تَهذیبُ الاخلاق از جمله تالیفات اوست. ابن مسکویه در اصفهان وفات یافت و در تخت فولاد اصفهان مدفون گشت.

مناسبت 04: درگذشت “ابن رُشدِ اندلسی” فیلسوف و دانشمند مسلمان (595 ق)

شرح مناسبت:

ابوالوَلید محمد بن احمد بن رشد معروف به ابن رشد از بزرگ ترین فلاسفه و حکمای اسلامی قرن ششم هجری می باشد که در فلسفه و حکمت، یگانه ی روزگار خود بود و در فقه، حدیث، ادبیات، منطق و دیگر علوم متداول نیز تبحّر داشت. وی که در اندلس می زیست، نزد ملوک آن سامان مقرب گردید و قاضی یکی از مناطق آن شد. بیشتر از صد کتاب به او نسبت داده شده است که التحصیل، بِدایَهُ المجتهد، فلسفه ی ابن رشد و الکلیات و … از آن جمله اند.

مناسبت 05: رحلت آیت اللَّه “میرزا عبدالرحیم کَلیبَری” عالم و فقیه اصولی (1334 ق)

شرح مناسبت:

میرزا عبدالرحیم بن نصر اللَّه انصاری جابری کلیبری، از علمای امامیه و از فقهای اصولی و ادبا و فُصَحا بوده است. وی از شاگردان آخوند خراسانی و میرزا حبیب اللَّه رشتی و مامقانی بود و سپس سال ها در تبریز به تدریس فقه و اصول پرداخت. الاجتهاد و التقلید و قاعده ی لاضرر از جمله تألیفات اوست.

روز 10

مناسبت 01: درگذشت “مغازلی” مورخ، محدث و ستاره شناس (483 ق)

شرح مناسبت:

ابوعُمَر مغازلی بوزجانی نیشابوری، حاسب و منجّم و مهندس بود. او هندسه را از یحیی الماوَرْدی و ابوالعلاء ابن کَرنیب فرا گرفت. هم چنین ابوالوفاء بوزجانی (که تانژانت را از بررسی مسجد پیامبر اکرم(ص) اختراع کرد) برادرزاده ی اوست که کسب فنون ریاضی را از او آموخت.

مناسبت 02: تصرف نیشابور و قتل بیش از یک ونیم میلیون نفر توسط سپاهیان مغول (618 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 03: جلوس “لطفعلی خان زند” آخرین فرمانروای زندیه بر تخت سلطنت (1203 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: درگذشت فقیه بزرگ “ملاجعفر شریعتمدار تهرانی” فقیه و مجتهد عالی مقام (1263 ق)

شرح مناسبت:

حاج ملاجعفر بن ملاسیف الدین استرآبادی معروف به شریعتمدار تهرانی از فقها و مجتهدین امامیه ی قرن سیزدهم هجری، صاحب تحقیقات و تالیفات متعدد، بسیار متقی و محتاط و پرهیزکار بود. بیشتر ایام جوانی را به تحصیل علم و دانش سپری کرد و از محضر اساتید برجسته ی زمان بهره برد. ملاجعفر شریعتمدار تهرانی علاوه بر منصب قضاوت، در ادبیات عرب و سرودن شعر نیز مهارتی بسیار داشت اما شهرت او بیشتر به خاطر تالیفات متعدد وی در زمینه های فقه، اصول فقه، حکمت، کلام و اخلاق است. مهم ترین آثار به جا مانده از وی، کتب مصابیح در اصول فقه، الشَّارِعُ الکبیر، سفینهُ النجاه و البراهینُ القاطِعَه در حکمت و کلام می باشد. ملاجعفر شریعتمدار در 66 سالگی وفات یافت و بدن وی را در نجف اشرف، در کنار مزار علامه ی حلی به خاک سپردند.

مناسبت 05: رحلت فقیه جلیل آیت اللّه العظمی “سیدعبدالهادی شیرازی” دانشمند بزرگ شیعه (1382 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه سیدعبدالهادی شیرازی در کودکی پدر را از دست داد و تحت سرپرستی میرزای شیرازی که از نزدیکانش بود از همان ابتدا با مبانی دین مبین اسلام آشنا شد. آیت اللَّه شیرازی پس از چندی درحوزه ی علمیه ی نجف از محضر درس اساتید برجسته ای همچون آخوند خراسانی و علامه سید محمدکاظم یزدی بهره جست و به مدارج عالی علمی و معنوی دست یافت. آیت اللَّه سیدعبدالهادی شیرازی مدت زیادی در راس اساتید حوزه ی علمیه ی نجف قرار داشت. از این عالم والامقام مسلمان، علاوه بر چندین رساله در فروع و عبادات اسلامی، کتابی تحت عنوان دارالسَّلام به جای مانده است.

روز 11

مناسبت 01: درگذشت “سراج” فقیه، محدث و قاری بزرگ قرن پنجم هجری (501 ق)

شرح مناسبت:

جعفربن حسین بن احمد مشهور به سراج در سال 419 ق متولد شد. وی درعلوم فقه، حدیث، قرائت، نحو و لغت مهارت یافت و برای کسب این علوم به سرزمین های بسیاری چون مصر و شام سفر کرد. وی همچنین اشعاری چند از خود به یادگار گذاشته است. از جمله آثار سراج می توان به نِظامُ المَناسِکْ اشاره نمود. سراج در 82 سالگی درگذشت.

مناسبت 02: اشغال شهر ساوه توسط قوای روس در جریان جنگ جهانی اول (1334 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 03: رحلت آیت اللَّه شیخ “محمدعلی اردوبادی” از علما و مراجع تقلید شیعه (1380 ق)

شرح مناسبت:

شیخ محمدعلی اردوبادی فرزند میرزا ابوالقاسم، از علما و مراجع تقلید شیعه در تبریز به دنیا آمد و پس از تکمیل مقدمات و سطوحِ دروس حوزه، به کربلا هجرت نمود. فقه و اصول را از محضر استادانی چون فاضل اردکانی و شیخ زین العابدین مازندرانی و حکمت و فلسفه را از محضر میرزا علامه برغانی فرا گرفت. آن گاه نجف اشرف را مسکن خویش قرار داد و مدارج عالی اجتهاد را پیمود. شیخ محمدعلی اردوبادی اطلاعات بسیاری در شرح حال رجال داشت و در روایات و اخبار و شعر و ادبیات استاد بود. پس از فوت حضرات آیات مامقانی و شربیانی، شیعیان آذربایجان و قفقاز و تمامی روسیه در امر تقلید به وی رجوع کردند. تألیفات آیت اللَّه اردوبادی را بالغ بر 52 کتاب نام برده اند. از آن جمله: اَلْقَبَساتُ فی اصولِ الدّین، مَناهیجُ الیقین، الشهاب المبین، الشُّهُبِ الثَّاقِبَهُ، رجوم الشیاطین و …

روز 12

مناسبت 01: آغاز محاصره ی تبریز پایتخت اتابکان ازبک توسط سپاهیان خوارزمشاه (622 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 02: درگذشت “سلمان ساوجی” غزل گو و قصیده سرای بزرگ ایرانی (778 ق)

شرح مناسبت:

خواجه جمال الدین سلمان بن علاءالدین محمد ساوجی معروف به سلمان ساوجی از بزرگ ترین شاعران قصیده سرا و از غزل گویان نیکو سخن قرن هشتم هجری می باشد. زندگی سلمان بیشتر در دربار امرای آل جلایر (ایلکانیان) و در بغداد که پایتخت آنان بود، سپری شده است. سلمان را می توان آخرین قصیده سرای بزرگ ایران بعد از مغول دانست و او از همه ی معاصران خود، بهتر از عهده ی تتبع قصاید شاعران قصیده سرای قرن پنجم و ششم هجری برآمده است. او در علوم و فنون متداول زمان خود به درجه ای از کمال رسید که توانست به مدد ذوق خدادادی در سخن سرایی و شاعری، از نامداران عصر خود شود. مجموع اشعار سلمان در حدود یازده هزار بیت است. وی در همه ی زمینه ها و قالب های شعری، ذوق آزمایی کرده و به اعتقاد محققین، در زمینه ی شعر، استاد مسلّم بوده است. مهارت و استادی او در شاعری تا بدان پایه بوده که حافظ شیرازی او را ستوده است. در اشعار سلمان، گرایش های عارفانه موجود است و اعتقادات او در این زمینه به خوبی در اشعارش جلوه گر است. در دیوان اشعار سلمان، قصاید دینی در توصیف خداوند متعال و رسول گرامی اسلام نیز وجود دارد که برخی از آن ها از نظر قدرت تشبیه و شیوایی زبان، بسیار زیبا هستند. از سلمان ساوجی، دو داستان منظوم با نام های فراق نامه و جمشید و خورشید نیز باقی مانده است.

مناسبت 03: شکست نهایی سربازان انگلیس از نیروهای مصری (1222 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

روز 13

مناسبت 01: وفات احمد نسایی معروف به “شیخ الاسلام” محدث شهیر مسلمان (303 ق)

شرح مناسبت:

ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب نسایی محدث مشهور مسلمان معروف به شیخ الاسلام در سال 220 ق در یکی از روستاهای خراسان متولد شد. در سنین جوانی به مصر رفت و در این کشور اقامت گزید. وی در مصر در علوم فقه و حدیث به استادی رسید. شیخ الاسلام در سفری به دمشق از فضایل اهل بیت پیامبر اسلام بسیار سخن گفت، از این رو، مخالفین، چندین بار او را مضروب کردند تا این که بر اثر همان آزارها بدرود حیات گفت. درباره ی تاریخ وفات، محل وفات و دفن او اتفاقی در میان تاریخ نگاران نیست، اما برخی گفته اند که سرانجام به مکه رفت و در آن جا ساکن شد. از آثار او می توان به کتاب خصایص امیرالمومنین(ع) اشاره کرد. شیخ الاسلام همچنین صاحب کتاب سُنَن نسایی است که یکی از کتاب های مهم اسلامی در سیره ی نبوی به شمار می رود. شیخ الاسلام به هنگام وفات، 83 سال داشت.

مناسبت 02: وفات “محمد ازهری هروی” دانشمند و عالم (370 ق)

شرح مناسبت:

ابومنصور محمد بن احمد بن ازهر، معروف به ازهری هِرَوی فقیه، محدث، ادیب، نحوی، لغوی و شافعی است که فضل و درایت وی مسلّم و دارای تالیفات متعددی می باشد. اَلْاَدَوات، التقریب فی التفسیر، شرح شعر اَبی تمام و … از جمله آثار او می باشند. ازهری هروی به جهت فراگیری لغات متفرقه به سیاحت پرداخت. در این اثنا به دست بادیه نشینان اسیر شد و در آن جا، کلمات، گفت وگوها و مخاطبات ایشان را جمع کرد و درکتابی گردآورد. زیرا این قوم به زبان اصلی و بدون غلط، تکلم می کردند. محمد ازهری هروی سرانجام در هشتاد و پنج سالگی وفات یافت.

مناسبت 03: درگذشت وکیل الرّعایا “کریم خان زند” مؤسس و فرمانروای سلسله ی زندیه (1193 ق)

شرح مناسبت:

کریم خان زند، موسس خاندان پادشاهی زند، در 1119 ق در نزدیکی ملایر به دنیا آمد. نادرشاه افشار برای تضعیف خاندان زند و قبایل آن ها، ایشان را به دره ی گَز کوچ داد و برخی از آن ها از جمله کریم خان را به خدمت سپاه خود درآورد. کریم خان رشادت فراوانی در جنگ ها از خود نشان داد و در جنگ هند، مورد توجه نادر قرارگرفت. کار کریم خان کم کم بالا گرفت و قصد برگرداندن خاندان افشاریه را داشت. این کار مدتی به طول نیانجامید و جنگ های متعددی روی داد که با پیروزی کریم به پایان رسید. وی در 1163 ق به تخت قدرت تکیه زد و خود را وکیل الرعایا نامید. کریم خان به سادگی زندگی می کرد و به امنیت مردم و علم و دانش اهمیت می داد. وی سرانجام در 74 سالگی درگذشت و در شیراز به خاک سپرده شد. مسجد، بازار و حمام وکیل از جمله آثار دوره ی اوست.

روز 14

مناسبت 01: شهادت “محمد بن ابی بکر” از یاران امام علی(ع) در مصر توسط معاویه (38 ق)

شرح مناسبت:

محمد بن ابی بکر ابن ابی قَحافه، یکی از یاران وفادار امام علی(ع) بود که مادرش، اسماء دختر عُمِیس پس از ابوبکر با امام علی(ع) ازدواج کرد. او از کودکی در دامان علی(ع) تربیت شد و به شایستگی، مهر علی در دلش جای گرفت. از این رو، وی از حواریّون و اصحاب خاصِّ آن حضرت شد و مورد عنایت ویژه ی امام قرار داشت. محمد در جنگ جمل در رکاب امیرالمؤمنین بود که از جانب امام به حکومت مصر انتخاب شد. امّا مردم مصر از دَرِ نیرنگ با او وارد شده و در این هنگام، سپاه معاویه به فرماندهی عمروعاص بر مصر تاخت در حالی که مردم مصر، علیه او شورش کردند. جنگ شدیدی روی داد تا این که لشکر محمد بن ابی بکر رو به ضعف نهاد. سرانجام، محمد دستگیر و به فجیع ترین وجهی به شهادت رسید. او علاوه بر شجاعت و شهامتِ زایدالوصفی که داشت، از علم و درایت و فهم و فراست و زهد و عبادتِ فوق العاده ای برخوردار بود. امیرالمؤمنین علی(ع)، چون خبر شهادت محمد بن ابی بکر را شنید، سخت بی تابی نمود و چندین بار در خطبه های خویش، وی را به این صفات می ستود.

مناسبت 02: رحلت “ابن شدّاد” فقیه و مورخ مسلمان (632 ق)

شرح مناسبت:

ابوالمحاسن بهاءالدین مشهور به ابن شدّاد در سال 539 ق در موصل به دنیا آمد و در دوران کودکی قرآن را حفظ کرد. سپس علومی چون حدیث، تفسیر و قرائت قرآن را فراگرفت و در این رشته ها مهارت بسیار یافت. ابن شداد بعد از طی این مراحل، در مدرسه ی نظامیه ی بغداد، به تدریس پرداخت و در همین دوران بود که ابن خلکان، مورخ مشهور مسلمان، از محضر درس وی بهره های بسیار بُرد. ابن شداد پس از چندی، برای کسب دانش بیشتر به سرزمین های مختلف اسلامی سفر کرد و هنگامی که به شام رسید، کتابی را که درباره ی جهاد و آداب و احکام آن نوشته بود به صلاح الدین ایوّبی هدیه کرد. دوستی بین ابن شدّاد و صلاح الدین ایوبی همچنان ادامه یافت و او همچون مشاور و مورخ، در تمام سفرها به خصوص در جنگ های معروف صلیبی، همراه صلاح الدین بود. این دوستی موجب شد که ابن شداد بتواند شرح مستند وقایع دوران صلاح الدین ایوبی را بنویسد. یکی از همین نوشته ها – که بی شک اهمیت بسیاری در زمینه ی تاریخ نگاری دارد – کتاب النّوادِرُ السُّلطانیه نام دارد. همچنین دَلایِلُ الاحکام در احادیث فقهی در چهار جلد و العَصا درباره ی حضرت موسی(ع) از دیگر آثار اوست. ابن شداد در 93 سالگی درگذشت.

مناسبت 03: تولد “ملامحمد محسن فیض کاشانی” محدث، عالم و مفسر بزرگ مسلمان (1007 ق)

شرح مناسبت:

ملامحمدمحسن بن شاه مرتضی کاشانی، حکیم، محدث، مفسر، متکلم، عارف و شاعر در کاشان متولد شد. او پس از فراگیری دوره ی مقدمات، از محضر دو استاد بزرگ عهد خود در شیراز به نام سید ماجد صادقی بحرانی و ملاصدرای شیرازی بهره گرفت. ملامحسن کاشانی پس از مدتی به تَشرَّف دامادی ملاصدرا رسید و عنوان فیض را برگزید. تألیفات او را تا 200 اثر ذکر کرده اند که از مهم ترین آن ها می توان به تفسیر صافی، نوادِرُالاخبار، الوافی، الانوار و الاسرار و کتاب علمُ الیقین اشاره کرد. هم چنین ملامحمد باقر مجلسی (صاحب بحارالانوار)، سید نعمت اللَّه جزایری، قاضی سعید قمی، ملامحمد صادق و … و ده ها عالم فاضل، از جلمه شاگردان فیض کاشانی می باشند. ملامحسن در 1091 ق در 84 سالگی در کاشان بدرود حیات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

مناسبت 04: درگذشت میرزا “عبدالرحیم ایروانی” عالم اسلامی (1294 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 05: رحلت فقیه بزرگ “شیخ محمدتقی بجنوردی” عالم و فقیه بزرگ (1314 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه حاج شیخ محمدتقی بجنوردی، عالمی شهیر و فقیهی باتقوا بود. او از حاکمان و دنیاداران دوری می گزید و در میان مردم جایگاهی بس رفیع داشت. گفته اند، نمازها را با تأنّی بسیار می خواند و در آن ها سوره های بزرگ را قرائت می نمود. آیت اللَّه بجنوردی مجالس با شکوهی در منزل خود برای بزرگداشت و تجلیل از حضرت امام حسین(ع) و اقامه ی مراسم عاشورا برپا می کرد، که هم چنان بیش از یک قرن است که ادامه دارد و هر ساله برپا می شود. این عالم عامل، که آثار و برکاتی از ایشان دیده شده است، پس از فوت، در حرم مطهر رضوی(ع)، در نزدیک درگاه ورودی به مسجد گوهرشاد مدفون گردید.

روز 15

مناسبت 01: آغاز خلافت “مروان حمار” آخرین خلیفه ی ستمکار اموی (127 ق)

شرح مناسبت:

مروان بن محمد بن مروان، عامل خلیفه در منطقه ی ارمنستان، پس از شنیدن خبر مرگ یزید و جانشینی برادرش ابراهیم بن ولید، با سپاهی منظم و توانمند از ارمنستان به سوی شام عازم گردید، تا قدرت را در دست گرفته و به خلافت امویان، استحکام بیشتری بخشد. وی که به دلیری و رزمندگی در میدان مبارزه، مشهور بود و ابهت نام و حرکت او، خلیفه ی وقت را به تزلزل می آورد، شهرهای میان ارمنستان و شام را یکی پس از دیگری گشود و با سپاه سلیمان بن هشام بن عبدالملک که از سوی ابراهیم بن ولید به نبرد او آمده بود، در مکانی به نام “عین الجرّ” که میان بعلبک و دمشق، در منطقه بقاع واقع است، درگیر شد و سپاه خلیفه را وادار به پذیرش شکست و عقب نشینی نمود. سپس به سوی دمشق، تهاجم نمود و از مردم این شهر برای خویش بیعت گرفت. ابراهیم بن ولید که در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته بود، چاره ای جز تسلیم و پذیرش خلافت مروان نداشت. بدین جهت، خود را از خلافت، خلع و با مروان حمار بیعت کرد. آغاز خلافت مروان حمار پس از خلع ابراهیم، در روز پانزدهم صفر سال 127 ق واقع گردید. مروان از سال 127 تا سال 132 ق در منصب خلافت قرار داشت و به حکومت امویان، قدرت و استحکام نسبی بخشید، ولی در برابر جنبش سراسری عباسیان تاب مقاومت نیاورد و سرانجام به دست آنان کشته گردید. با کشته شدن وی، خلافت امویان که از سال 41 ق، پس از صلح امام حسن مجتبی(ع)، آغاز گردیده بود، در سال 132 ق به پایان نکبت بار خویش رسید و با سرافکندگی و شکست نظامی، سیاسی، اجتماعی و عقیدتی در جامعه اسلامی مواجه گردید.

مناسبت 02: درگذشت “ابوالفضل بلعمی” دانشمند ایرانی و وزیر فاضل دستگاه سامانی (329 ق)

شرح مناسبت:

ابوالفضل بلعمی، دانشمند مشهور ایرانی، اهل بخارا در ازبکستان اِمروزی بود و چون یکی از اجدادش در بلعم در آسیای صغیر می زیست به بلعمی مشهور شد. او وزیر خردمند، فاضل، کاردان و دانشمندِ امیر نصر سامانی بود که تالیفات ارزشمندی از خود به جای گذاشته است. بلعمی مورد ستایش شاعر بزرگ عصر، رودکی بود. بلعمی به اشاره ی امیر نصر سامانی، کلیله و دمنه را از عربی به فارسی برگرداند و رودکی به خواست بلعمی، آن را به نظم فارسی درآورد. تاریخ بلعمی از دیگر آثار اوست که دارای نثر روان و ساده است و نمونه ای تاریخی و روشن از شیوه ی نویسندگی و نگارش در قرن چهارم هجری است. این کتاب یکی از قدیمی ترین آثار به جای مانده از متون فارسی این عصر می باشد.

مناسبت 03: فوت “شاه طهماسب اول” و جلوس “شاه اسماعیل دوم” به سلطنت صفوی (984 ق)

شرح مناسبت:

شاه طهماسب صفوی از یازده سالگی به پادشاهی ایران رسیده بود. او پس از تحمل چند سال بیماری و بعد از 54 سال سلطنت در 65 سالگی وفات یافت. شاه طهماسب، اگر چه از جهت کفایت و مملکت داری و فتوحات، قابل قیاس با شاه اسماعیل و یا شاه عباس، نیست لیکن به هر حال در عصر او از خاک ایران چیزی کاسته نشده و از تعرضات دشمنان خارجی جلوگیری کرده است. شاه طهماسب در ابتدای سلطنت خود به عیش و عشرت می پرداخت ولی در اواسط عمر از عیاشی و لهو و لعب توبه کرد و به عبادت مشغول گشت و فرمان هایی مبنی بر حفظ شعائر اسلام صادر نمود.

روز 16

مناسبت 01: تسلط سپاهیان اسلام بر ناحیه ی “تخارستان” در خراسان (122 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 02: درگذشت آیت اللَّه “مجتهد تبریزی” عالم بزرگ اسلام (1337 ق)

شرح مناسبت:

حاج میرزا مصطفی مجتهد تبریزی از افاضل علمای تبریز است که بسیار کریم النفس و خوش خلق و دارای ذکاوت و هوش سرشار بود. میرزای مجتهد تبریزی در خاندانی فاضل و عالم پرور به دنیا آمد. وی در فقه، اصول، نجوم، ریاضیات، شعر و ادب تبحر داشت و کمال او بر همگان آشکار بود. در ابتدا به تحصیل مقدمات پرداخت و سپس در نجف اشرف از درس آخوند خراسانی، شیخ الشریعه ی اصفهانی، سیدمحمدکاظم یزدی و دیگر بزرگان استفاده کرد. العَروض، حاشیه ی کفایهالاصول و اللباس المشکوک از جمله تالیفات ایشان است.

روز 17

مناسبت 01: تولد “ابوالسعود” فقیه و مفسر مسلمان (896 ق)

شرح مناسبت:

محمد مصطفی عمادی مشهور به ابوالسعود، فقیه و مفسّر مسلمان در روستای مدرس واقع در نزدیکی استامبول در ترکیه متولد شد. ابوالسعود پس از پایان تحصیلات به تدریس مشغول گردید. همزمان با تدریس، منصب قضاوت در استامبول را نیز به عهده گرفت و تا پایان عمر در این مقام باقی ماند. او به مسایل اجتماعی و عرفی جامعه ی خود توجه داشت و تلاش می کرد قوانین اداری عثمانی را بر اساس شریعت اسلامی تنظیم و اصول دیوانی را اصلاح کند. ابوالسعود علاوه بر زبان ترکی به زبان های فارسی و عربی، تسلط کامل داشت و به این دو زبان، شعر نیز می سرود. ارشاد العقل السلیم، دعا نامه و قانون نامه از جمله آثار اوست.

مناسبت 02: حمله ی سپاهیان روس به “دربند” (1210 ق)

شرح مناسبت:

با حمله ی سپاهیان روس به دربند، جنگ در نواحی قفقاز، بادکوبه و گنجه نیز آغاز شد. در این جنگ شهرهای رشت و انزلی و اطراف آن نیز مورد تهدید قرار گرفت ولی بامرگ “کاترین” ملکه ی روسیه، این جنگ متوقف شد و “آغامحمدخان” پادشاه قاجار توانست تا اندازه ای این شکست را جبران نماید.

مناسبت 03: تولد “سلطان القُرّاء تبریزی” قاری شهیر قرآن و دانشمند علم قرائت (1255 ق)

شرح مناسبت:

شیخ عبدالرحیم بن ابوالقاسم تبریزی معروف به سلطان القُرّا یا شاه قرآن خوانان در 1255 ق در تبریز به دنیا آمد. وی در علم تجوید در عصر خود استاد بود و شاگردان فاضلی در این زمینه تربیت نمود. از تالیفات وی رساله ای است در علم تجوید به نام “دُرُّ المنثور” و رسایل دیگر. سلطان القرّاء پس از فراگیری این علم نزد پدر، با شیخ شامیل داغستانی آشنا شد و هنگامی که شیخ شامیل ارتشی فراهم آورده بود تا علیه روس ها قیام کند، وی برای همراهی با این نهضت با شیخ شامیل به سوی داغستان عزیمت کرد. سپس به تبریز بازگشت و حوزه ی درسی جهت قرائت قرآن تشکیل داد و از آن زمان به برترین قاری قرآن کریم لقب یافت. سلطان القراء در سال 1336 ق در 81 سالگی درگذشت.

روز 18

مناسبت 01: شهادت “اویس قرنی” صحابی امام علی(ع) در جنگ صفین (37 ق)

شرح مناسبت:

اویس بن عامر تمیمی از پارسایان نامدار صدر اسلام، ملقب به سیّدالتابعین و از اصحاب و حواریون حضرت علی(ع) بود. وی در “قَرَن” از نواحی یمن دیده به جهان گشود و زمانی که خبر رسالت پیامبر اکرم(ص) به او رسید، ایمان آورد. اویس به خاطر پرستاری از مادرش نتوانست پیامبر اسلام(ص) را از نزدیک زیارت کند. پیامبر او را “نَفَسُ الرَّحمان” نامید و فرمود: “من از سوی یمن، بوی خدا می شنوم”. اویس قرنی یک بار برای دیدن پیامبر(ص) به مدینه آمد، اما چون مادرش اجازه توقف بیش از نیم روز در مدینه را به وی نداده بود، برای حفظ حرمت کلام مادرش، بدون این که موفق به زیارت پیامبر اکرم(ص) گردد به یمن بازگشت. سرانجام در جنگ صفین به یاری حضرت علی(ع) شتافت و در نبردی سخت با سپاهیان معاویهبن ابی سفیان، به درجه ی رفیع شهادت نایل آمد.

مناسبت 02: درگذشت “اصمعی” دانشمند و ادیب لغوی (214 ق)

شرح مناسبت:

ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک بصری بغدادی معروف به اصمعی، از بزرگان ادبای عرب است که در شعر، متون ادب، نحو، لغت و اخبار، گوی سبقت را از هم عصران خود گرفته بود. شیوایی کلام او شهره است و هارون الرشید وی را شیطان الشعر می نامید. اصمعی مدتی از نزدیکان خلیفه ی عباسی و مورد علاقه ی هارون ومأمون بود. وی ده ها کتاب در لغت و … تالیف کرد که النِحَل، لغاتُ القرآن و المصادر از آن جمله است.

مناسبت 03: آغاز بنای ساختمان مسجد امام اصفهان به فرمان شاه عباس صفوی (1021 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: رحلت علامه “میرحامد حسین هندی” عالم برجسته ی اهل هند (1306 ق)

شرح مناسبت:

میرحامد حسین، از علمای بزرگ شیعه و از بزرگان فقهی اثنی عشریه و جامع علوم عقلی و نقلی می باشد. وی علاوه بر فقاهت، در دیگر علوم دینی مانند حدیث و اخبار، آثار، معرفت، احوال رجال فریقین و علم کلام، به ویژه در مبحث امامت دارای مقام عالی بود. بیشتر عمر میرحامد حسین به تحریر و کتابت ونشر آثار دینی مصروف گشت تا آن جا که دست راستش از کار بازماند و از آن پس به ناچار با دست چپ نویسندگی می نمود. اثر معروف وی، “عَبَقاتُ الانوار” نام دارد.

مناسبت 05: درگذشت عالم و فقیه وارسته “شیخ باقر کاظمینی” (1326 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه شیخ باقر کاظمینی از علمای شهیر عراق در سال 1258 ق در کاظمین به دنیا آمد. تحصیلات خود را در کاظمین و سپس نجف اشرف دنبال کرد و از محضر علمای بزرگی همچون شیخ انصاری بهره برد. سرانجام در ردیف فقهای برجسته ی نجف اشرف قرار گرفت و به تدریس و تألیف پرداخت. میزانُ الحق و رسائلی در بیع از کتب اوست. آیت اللَّه کاظمینی در 68 سالگی دار فانی را وداع گفت.

روز 19

مناسبت 01: تولد “ابو معشر بلخی” منجم شهیر ایرانی (171 ق)

شرح مناسبت:

ابومعشر بلخی به خاطر علاقه به ستاره شناسی به بغداد رفت و به تحصیل در این رشته پرداخت. وی از منابع مختلفی که به زبان های عربی، هندی، یونانی و سریانی نوشته شده بود، استفاده کردتا آن که مشهورترین منجم عصر خود شد. آثار علمی ابومعشر بلخی تا قرن ها پس از مرگش در جهان اسلام و غرب، معتبر بود. بر اساس دیدگاه ابومعشر، همه ی معارف، منشاء الهی دارد و نشانه های وحی خداوندی در هر علمی، به چشم می خورد. آثار ابومعشر به دلیل برداشتن بخش هایی از متون کهنی که اصل آن ها از بین رفته، قابل توجه است. از مهم ترین آثار به جای مانده از این منجم مسلمان، می توان به کتاب های اَلْمَدْخَلُ الکَبیر و اَلْمَوالیدُ الصَّغیرَهُ اشاره کرد.

مناسبت 02: رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه “سیدمرتضی لنگرودی” (1383 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه حاج سیدمرتضی لنگرودی در سال 1306 ق در حومه ی لنگرود در شمال ایران به دنیا آمد و در جوانی برای ادامه ی تحصیل به قزوین رفت. او سپس در تهران از محضر آیت اللَّه تنکابنی علوم دینی و فقه را آموخت. ایشان در سال 1338 به نجف سفر کرد و سال ها از حوزه ی درس میرزای نایینی بهره مند شد، تا این که به درجه ی اجتهاد نایل آمد و در زمره ی مدرسین حوزه ی علمیه ی نجف قرار گرفت. آیت اللَّه لنگرودی، مدت ها در حوزه ی قم به تدریس اشتغال داشت و کتاب هایی را نیز به رشته ی تحریر درآورد. ایشان در 77 سالگی درگذشت.

روز 20

مناسبت 01: اربعین حسینی “روز زیارتی مخصوص حضرت سیدالشهدا”

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

آیات و احادیث متناسب:

زیر عنوان:

اربعین حسینی

متن:

امام صادق علیه السلام: بَکَتِ السَّماءُ عَلَی الحُسَین أربَعینَ یَوماً بالدَّم

ترجمه:

آسمان چهل روز بر حسین علیه السلام، خون گریه کرد

آدرس:

مناقب آل أبی طالب، ج 3، ص 212.

زیر عنوان:

اربعین حسینی

متن:

امام عسکری علیه السلام: عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ … و زِیارَهُ الأربَعینَ …

ترجمه:

مؤمن پنج نشانه دارد … و یکی از آنها زیارت روز اربعین است …

آدرس:

تهذیب الأحکام، ج 6، ص 52.

زیر عنوان:

اربعین حسینی

متن:

بحار الأنوار به نقل از سید بن طاووس لَمّا رَجَعَت نِساءُ الحُسَینِ علیه السلام و عِیالُهُ مِنَ الشّامِ و بَلَغوا إلَی العِراقِ قالُوا لِلدَّلیلِ: مُرَّ بِنا عَلی طَریقِ کَربَلاءَ فَوَصَلُوا إلی مَوضِعِ المَصرَعِ … وَ اجتَمَعَت إلَیهِم نِساءُ ذلِکَ السَّوادِ و أقامُوا عَلی ذلِکَ أیّاماً

ترجمه:

چون همسران و اهل بیت امام حسین علیه السلام از شام بازگشتند و به عراق رسیدند، به راهنما گفتند: “ما را از راه کربلا ببر”. به قتلگاه شهیدان رسیدند … در این هنگام زنان اهل آن وادی گرد ایشان جمع شدند و چند روز عزداری کردند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 45، ص 146.

زیر عنوان:

اربعین حسینی

متن:

عطیّه العُوفی: … فَخَرَّ [جابِرٌ] عَلَی القَبرِ مَغشِیّاً عَلَیهِ فَرَشَشتُ عَلَیهِ شَیئاً مِنَ الماءِ فَأفاقَ ثُمَّ قالَ یا حُسَینُ – ثَلاثاً – ثُمَّ قالَ: أحَبیبٌ لایُجیِبُ حَبیبَهُ ثُمَّ قالَ أنّی لَکَ بِالجَوابِ … و فُرِّقَ بَینَ بَدَنِکَ و رَأسِکَ

ترجمه:

… جابر به حالت غش روی مزار [امام حسین علیه السلام] افتاد؛ به صورتش آب پاشیدم؛ به هوش آمد. آن گاه سه بار گفت: “یا حسین!” سپس گفت: “آیا دوست جواب دوستش را نمی دهد؟” آن گاه گفت: “چگونه می توانی جواب دهی در حالی که بین بدن و سرت فاصله افتاد است؟

آدرس:

بحار الأنوار، ج 68، ص 130.

مناسبت 02: ورود اهل بیت سیدالشهداء به کربلای حسینی (61 ق)

شرح مناسبت:

بنا بر روایتی مقارن چهلمین روز شهادت امام حسین(ع) کاروان اهل بیت پیامبر(ص)، پس از افشای ماهیت ضد اسلامی یزید و حقانیت امام حسین(ع)، به سرزمین کربلا بازگشتند. بنابر همین روایت، خاندان امام حسین(ع) در آنجا با صحابی بزرگ پیامبر، جابر بن عبداللَّه انصاری و عده ای دیگر از یاران امام(ع) مواجه شدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. آنان با سوگواری و سوز و گدازی حسرت بار، یاد آن امام شهید و مظلوم را گرامی داشتند و پس از مدتی راهی مدینه شدند.

مناسبت 03: ورود “جابربن عبداللَّه انصاری” به سرزمین کربلا و زیارت قبر مبارک امام حسین(ع) (61 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: درگذشت شیخ “جعفر شوشتری” محقق و عالم بزرگ مسلمان (1303 ق)

شرح مناسبت:

شیخ جعفر بن حسین بن علی شوشتری ازمحققین و علمای بزرگ اسلام و فقیهان عالی مقام و مجتهدین امامیه بود. اوقات او در امور دینی و ارشاد مردم و موعظه سپری گردید. وی از شاگردان محمدحسن نجفی، صاحب جواهر، شیخ مرتضی انصاری و شریف العلمای مازندرانی و دیگر بزرگان بود. وی اولین کسی است که درمسجد سپهسالار تهران اقامه ی جماعت نمود. وی در حوالی کرمانشاه بدرود حیات گفت و جنازه اش به نجف منتقل و مدفون شد. از شیخ جعفر شوشتری تالیفات ارزشمند و متعددی به جای مانده که هر یک از آن ها، نشان دهنده ی وسعت فکر و دقت نظر اوست. اصول الدین، الخصائص الحسینیه و مجالسُ البُکا از آن جمله اند.

مناسبت 05: تولد آیت اللَّه العظمی “مرعشی نجفی” (1315 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

روز 21

مناسبت 01: تولد سراج الدّین “ارمَوی” دانشمند منطق، فقیه و متکلم شهیر (594 ق)

شرح مناسبت:

ابوالثناء محمدبن ابی بکر بن احمد، معروف به سراج الدین ارمَوی (منسوب به ارومیه) از علمای بزرگ معقول می باشد و در منطق و کلام بسیار متبحر بود. وی در این رشته ها، بی نظیر و محل توجه صاحبان فن و فضلاء قرار داشت و کتب متعددی تدوین کرد که البَیان، اللُّباب، مُختَصرُ الاربعین و مَصالحُ الانوار از آن جمله اند.

روز 22

مناسبت 01: درگذشت “ابن نُقطه” عالم و حدیث شناس (629 ق)

شرح مناسبت:

محمد بن عبدالغنی بن ابی بکر معروف به ابن نقطه از کودکی به حدیث علاقه داشت و برای استماع حدیث سفرهای بسیار کرد. وی بدین منظور به خراسان، شام و مصر عزیمت نمود و ضمن گردآوری حدیث، شاگردان زیادی نیز تربیت کرد که آنان از استاد خود، احادیث فراوانی روایت کرده اند. از میان شاگردان ابن نقطه می توان ابن عساکر را نام برد. الاستدراک کتاب معروف ابن نقطه می باشد.

مناسبت 02: تولد میرزا “محمدباقر خوانساری” فقیه و محدّث (1226 ق)

شرح مناسبت:

میرزا محمدباقر بن میرزا زین العابدین خوانساری از علمای بزرگ قرن سیزده و چهارده هجری، در 1226 ق در خوانسار به دنیا آمد. وی فقیه اصولی، محدث رجالی، ادیب و محقق برجسته بود و ریاست علمی مذهبی در اصفهان را به عهده داشت. حوزه ی درس او محل استفاده ی افاضل بسیاری از جمله شیخ الشریعه ی اصفهانی، سیدابوتراب خوانساری و سیدمحمدکاظم یزدی و دیگران بوده است. احسنُ العطیه، حاشیه ی شرح لمعه، قرهالعین، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات و … از تالیفات این عالم برجسته می باشند.

روز 23

مناسبت 01: رحلت آیت اللَّه “شیخ محمد باقر آقانجفی اصفهانی” عالم بزرگ مردمی (1301 ق)

شرح مناسبت:

شیخ محمدباقر آقانجفی اصفهانی در سال 1234 ق متولد شد و پس از تحصیل در رشته های مختلف علوم دینی در اصفهان برای تکمیل تحصیلات به نجف رفت. آقا نجفی پس از بازگشت از نجف، در اصفهان ساکن شد و به تعلیم و تربیت شاگردان و نگارش کتاب پرداخت. وی دارای نفوذ فراوان اجتماعی بود. به امر به معروف و نهی از منکر و اجرای حدود الهی اهمیّت زیادی می داد و با منحرفان مقابله می کرد. به همین دلیل، آقانجفی در میان مردم از محبوبیت بسیار برخوردار بود. لَبُّ الفقه و لُبُّ الاصول از کتاب های ایشان است.

مناسبت 02: تشکیل دولت موقت در کرمانشاه “اعضای کمیته مهاجرت” (1334 ق)

شرح مناسبت:

کمیته ی دفاع ملی در قم از سران دموکرات مانند سلیمان میرزا، میرزا سلیمان خان میکده، میرزا محمدعلی خان کلوپ، وحید الملک و عده ی دیگری تشکیل شد که با مأمور دولت آلمان به نام شونمان همکاری می کرد. اعضای این کمیته با حمله ی قوای روس به قم، از آنجا بیرون رفته و عده ی زیادی از مجاهدین نیز با آنان همراه شدند. این گروه که افرادی مانند سیدحسن مدرس و علی اکبر دهخدا نیز در آن شرکت داشتند به اصفهان و سپس به سوی کرمانشاه رفتند. در آن شهر نظام السلطنه ی مافی نیز به آنان پیوست و یک دولت ملی به ریاست نظام السلطنه تشکیل شد و مدرس نیز وزیر عدلیه ی این دولت گردید. سرانجام نیروهای روسیه ی تزاری در خانقین عراق، نیروهای دولت ملی را شکست دادند.

روز 24

مناسبت 01: درگذشت “ابن دُرُستویه” عالم نحو و حدیث (347 ق)

شرح مناسبت:

ابومحمد، عبداللَّه بن جعفر بن محمد ابن دُرستویه، نحوی بزرگ، لغوی و ادیب، متولدِ سال 258 ق در بغداد می باشد. وی در علم حدیث نیز دست داشت و در نحو از علی بن عیسی رمانی و مُبرّد و ابن جِنّی پیروی می کرد. از آثار وی می توان کتاب الارشاد، الکتّاب، اخبارالنحویین و معانی شعر را نام برد. وفات ابن درستویه در 88 سالگی در بغداد واقع شد.

مناسبت 02: رحلت “اسماعیل بن عُبّاد” وزیر دانشمند آل بویه (385 ق)

شرح مناسبت:

ابوالقاسم اسماعیل بن عُبّاد فرزند عباس معروف به صاحب بن عُبّاد در سال 326 ق در اصفهان به دنیا آمد. پدر و اجداد صاحب از بزرگان و سرشناسان اصفهان بوده و مرتبه ی وزارت داشتند. پس از فراگیری مقدمات در اصفهان، راهی ری گردید و در محضر ابن عمید، وزیر دانشمند و شَهیر آل بویه حاضر شد. وقتی که ابن عمید توانایی اسماعیل را در انشای متون ادبی دید، او را به دبیری و نویسندگیِ حاکم اصفهان انتخاب کرد و پس از 13 سال به وزارت رسید. او شیعی مذهب بود و در ترویج تشیع تلاش کرد. صاحب، تا آخرین لحظات عمر از علم اندوزی غافل نگردید و دانش گستری را سرلوحه ی خویش قرار داد. همچنین آثار و تالیفات فراوانی از وی به جا مانده است که بیان گر احاطه ی او بر علوم زمان می باشد. صاحب در فن نویسندگی و کتابت نیز مهارتی عجیب داشت و در این زمینه دارای سبک و روش بود. وی در اواخر عمر علی رغم بیماری، از امور کشور مطلع می گشت. سرانجام مشتاقانه به لقای پروردگار رسید و در 59 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. پیکر آن عالم فرزانه در میان حزن و اندوه دوستداران در اصفهان به خاک سپرده شد. معروف ترین اثر صاحب بن عباد، المُحیط نام دارد که در باب لغت و در 7 جلد گردآوری شده است. همچنین کتب امامت، الانوار و الاعیاد از اوست.

مناسبت 03: پایان دوره ی حکومت پانصد ساله ی خلافت عباسی (656 ق)

شرح مناسبت:

پس از تسخیر بغداد، پایتختِ حکومت عباسیان توسط مغولان و کشتار مردم و تسلیم شدن خلیفه وبزرگان شهر و نیز غارت و ویران کردن آن، هلاکوخان مغول در 24 صفر 656 ق المستعصم باللَّه، خلیفه ی وقت را به حضور طلبید و او را به همراه پسر بزرگش به قتل رسانید. به این ترتیب دولت پانصد و چند ساله ی بنی عباس سرنگون گردید. دولت بنی عباس با قیام ابومسلم خراسانی علیه بنی امیه و با روی کار آمدن عبداللَّه سَفّاح در سال 132 ق، آغاز شده بود و پس از به قدرت رسیدن 38 تن از این خاندان در مدت 524 سال، سرانجام در سال 656 ق با قتل مستعصم، به زوال رفت. بنی عباس در ابتدای کار همانند بنی امیه، از وجود امامان معصوم در هراس بودند و هر کدام را به طریقی از سر راه خود برداشتند.

مناسبت 04: شهادت آیت اللَّه میرزا “علی غروی تبریزی” در بازگشت از زیارت کربلا به نجف توسط مزدوران بعث (1419 ق/ 29 خرداد 1377 ش)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

روز 25

مناسبت 01: درگذشت “سیف الدوله حمدانی” فرمانروای حَلَب (356 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 02: حمله ی سپاهیان چنگیزخان مغول برای تصرف همدان (619 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 03: فتح “هرات” توسط “حسام السلطنه” (1273 ق)

شرح مناسبت:

حاکم کابل و قندهار فردی به نام دوست محمدخان بود که با همکاری انگلیس عازم استیلا بر هرات شد. حسام السلطنه نیز هرات را در محاصره گرفت. هرات از رمضان سال 1272 درمحاصره ی ایران بود و در این مدت با وجود تهدیدات انگلیس ودوست محمدخان، حسام السلطنه از آن جا دست برنداشت. عاقبت در 25 صفر 1273 حصار مستحکم آنجا را به وسیله ی یک مهندس فرانسوی گشودو هرات تحت تصرف ایران درآمد.

روز 26

مناسبت 01: درگذشت “ثابت بن قره حرانی” ریاضی دان، طبیب و فیلسوف عراقی (288 ق)

شرح مناسبت:

ثابت بن قره حرانی ریاضی دان و منجم عراقی در سال 211 ق متولد شد. او از دانشمندان بزرگ زمان خود به شمار می رفت و در ترجمه ی متون علمی از زبان های سریانی و یونانی به عربی مهارت زیادی داشت. بسیاری از آثار یونانیان توسط ثابت و یا تحت سرپرستی او به زبان عربی برگردانده شده است و او از این نظر سهم مهمی در پیشرفت علوم دارد. برخی از مورخان، تعداد آثار ترجمه شده توسط این دانشمند را متجاوز از 130 کتاب و رساله ذکر کرده اند. ثابت بن قره، علاوه بر ترجمه ی بسیاری از کتب، تالیفات ارزنده ای نیز از خود به یادگار گذاشته است که از آن میان، کتاب مسایل الهندسه و اعداد قابل ذکر می باشد. وفات ثابت در 77 سالگی روی داد.

مناسبت 02: حمله ی “سلطان مراد عثمانی” به ایران (986 ق)

شرح مناسبت:

در سال 986 ق، سلطان مراد عثمانی لشکری متجاوز از صد هزار تن، از جمله نیروی بزرگی از تاتارهای کِریمه را برای تسخیر آذربایجان فرستاد. با این اقدام، دوره ی طولانی صلح ایران و عثمانی به پایان رسید. در این جنگ نیروهای صفویه متحمل شکست های پی در پی شدندو بخش های بزرگی از گرجستان به اشغال عثمانی درآمد.

روز 27

مناسبت 01: مأموریت “اسامه بن زید” از سوی پیامبر برای تجهیز سپاه جهت نبرد با رومیان (11 ق)

شرح مناسبت:

پیامبر اکرم(ص) پس از بازگشت از حجهالوداع، در آخرین روزهای عمر شریف خود جهت نبرد با رومیان که از شمال غربی شبه جزیره ی عربستان در صدد لشکرکشی به سرزمین های مسلمانان بودند، سپاهی منظم از مهاجران و انصار مدینه ترتیب داد وبه همگان فرمان داد تا در آن شرکت جسته و با رومیان متجاوز به جهاد برخیزند. پیامبر(ص)، فرماندهی این سپاه بزرگ و پرمخاطره را به جوانی نورس به نام اُسامه فرزند زیدبن حارثه که پدرش پیش از این در جنگ تبوک به دست رومیان کشته شده بود، سپرد. اسامه در آن زمان بیش از هفده یا هجده سال نداشت. مسلمانان واجد شرایط رزم از انصار و مهاجر، به فرماندهی اسامه در خارج از شهر مدینه اردو زدند. برخی از آنان که از ماجرای غدیر خم و نصب امیرمؤمنان(ع) به امامت و رهبری مسلمانان از سوی رسول خدا(ص) دل خوشی نداشته و خروج این سپاه بزرگ از مدینه را مطابق با اهداف و امیال خود نمی دیدند، بر آن حضرت خورده گرفته که چرا وی، جوانی کم سن و سال و کم تجربه را بر آ نان مقام امیری داده است. در صورتی که بزرگان و متنفذان فراوانی در میان یاران و صحابه ی وی وجود دارند که پیشینه ی رزم و جهاد آنان در راه خدا بر همگان روشن است و در این راه دارای تجربیاتی فراوان هستند. سرانجام در حالی که توطئه های بسیاری در مسیر حرکت سپاه اسلام روی داد، این سپاه به سوی روم به حرکت درآمد. ولی هنوز از مدینه چندان فا صله نگرفته بود که از رحلت رسول خدا(ص) باخبر گردید. همین امر موجب اندوه سپاهیان اسلام و دست مایه ی برخی از فرصت طلبان و بازگشت آنان به مدینه گردید. به همین جهت این سپاه بزرگ برای مدّتی موقّت از هم پاشید و شیرازه ی آن با پراکنده شدن مسلمانان سوگوار در هم ریخت. تا این که با خلافت ابوبکر بن أبی قحافه، سپاه اسلام به رهبری اسامه به سوی مرزهای روم عازم شد.

مناسبت 02: تولد “ابن ماجه” محدث ایرانی و مؤلف کتاب السُّنَنَ (209 ق)

شرح مناسبت:

ابن ماجه محدث و عالم بزرگ مسلمان در قزوین به دنیا آمد. او پس از گذراندن دروس مقدماتی دینی در زادگاه خویش به نقاط مختلف سرزمین پهناور اسلامی آن روز سفر کرد و از علمای بزرگی حدیث شنید. او مجموعه ی این احادیث را در کتابی که سنن ابن ماجه خوانده می شود، گردآوری کرد. این اثر، یکی از کتب معتبر حدیث اهل سنت تلقی می شود. از این دانشمند اسلامی، تفسیری بر قرآن کریم و کتاب دیگری تحت عنوان التاریخ به جای مانده است. ابن ماجه در 273 ق در 64 سالگی درگذشت.

مناسبت 03: درگذشت “صلاح الدین ایوبی” سردار شجاع مسلمان در جنگ های صلیبی (589 ق)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: رحلت فقیه اصولی “ابوالمعالی کلباسی اصفهانی” (1315 ق)

شرح مناسبت:

محمد بن حاج محمد ابراهیم کلباسی، از بزرگان علمای امامیه ی اوایل قرن چهاردهم هجری است. وی از نظر علمی، مراتب بلندی داشته و دارای تألیفات بسیاری است. از جمله آثار او می توان به کتب: شرح کفایه ی سبزواری، شرح خطبه ی الدمشقیه و الجبر و التَفویض اشاره کرد. وی همچنین درباره ی محدثان بزرگ و طبقات دیگر، کتب مستقلی تألیف کرده است.

مناسبت 05: رحلت فقیه بزرگوار آیت اللّه العظمی “سید عبدالاعلی موسوی سبزواری” (1414 ق)

شرح مناسبت:

آیت اللَّه حاج سیدعبدالاعلی فرزند سیدعلی رضا موسوی سبزواری از علمای نجف اشرف در صفر سال 1328 ق در سبزوار تولد یافت و پس از تحصیل مقدمات و سطوح در سبزوار و خراسان به نجف اشرف مهاجرت نمود. وی در نجف از محضر درس آیات عظام: میرزای نائینی، آقا ضیاء الدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ محمدحسین غروی اصفهانی، فقه و اصول را آموخت و به درجه ی اجتهاد نایل گردید. آیت اللَّه سبزواری فلسفه و حکمت را نزد آیت اللَّه بادکوبه ای و تفسیر و اخلاق را نزد مرحوم بلاغی آموخت و سپس به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر پرداخت و بسیاری از فضلای نجف از درس او استفاده نمودند. از جمله آثار این عالم بزرگ عبارتند از: لُبابُ المعارف، حاشیه بر بحارالانوار، حاشیه بر تفسیر صافی، عدالت، حاشیه بر جواهر، حاشیه بر عروهالوثقی و حاشیه بر وسیله. آیت اللَّه سبزواری پس از ارتحال آیت اللَّه العظمی خویی زعامت حوزه ی علمیه ی نجف را به عهده گرفت. سرانجام آن عالم فرزانه در 25 مرداد 1372 ش در 86 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در نجف اشرف مدفون گردید.

روز 28

مناسبت 01: رحلت جانسوز پیامبر گرامی اسلام “حضرت محمد (ص)” (11 ق)

شرح مناسبت:

پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) در سن شصت و سه سالگی پس از 23 سال رسالت و نبوت به لقای معبود شتافت. دین اسلام در مکه به کندی پیش می رفت و آزار مشرکان مانع رشد اسلام بود اما درمدینه، تحول بزرگی در نشر اسلام حاصل شد و اسلام، تمام جزیرهالعرب را فرا گرفت. هرچندرسول خدا(ص) تلاش فراوانی در حفظ نظم و انضباط دینی مردم انجام دادندولی پس از رحلت آن بزرگوار، مردم به بزرگترین وصیت حضرتش که پیروی از امیرالمؤمنین(ع) بود، عمل نکردند.

آیات و احادیث متناسب:

زیر عنوان:

رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله

متن:

و إنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ

ترجمه:

وتو دارای خویی والا هستی

آدرس:

قلم، آیه 4.

زیر عنوان:

رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله

متن:

امام علی علیه السلام: أدّی أمیناً و مَضی رَشیداً و خَلَّفَ فِینا رایَهَ الحَقِّ

ترجمه:

آن بزرگ، رسالت خویش را با امانت به انجام رساند و دنیا را ترک کرد، در حالی که راهنمای ما بود و پرچم حق را در میان ما باقی گذاشت

آدرس:

نهج البلاغه، خطبه 100.

زیر عنوان:

رحلت پیامبرصلی الله علیه وآله

متن:

امام سجّادعلیه السلام: کانَ إذا أوی إلی مَنزِلِهِ جَزَّءَ دُخولَهُ ثَلاثَهَ أجزاءٍ: جُزءاً لِلّهِ و جُزءاً لِأهلِهِ و جُزءاً لِنَفسِهِ

ترجمه:

پیامبر وقتی به خانه خویش می رفت، اوقاتش را سه قسمت می کرد: بخشی برای خدا، بخشی برای خانواده و بخشی برای خود

آدرس:

مکارم الأخلاق، ج 1، ص 44.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ أحَبَّ النّاسِ إلَی اللَّهِ یَومَ القِیامَهِ أطوَعُهُم لَهُ

ترجمه:

محبوب ترین آدمیان نزد خداوند در روز قیامت فرمان بردارترینِ آنها از او است

آدرس:

الکافی، ج 5، ص 340.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: أعظَمُ النّاسِ قَدراً مَن تَرَکَ مالا یَعنیهِ

ترجمه:

ارجمندترین مردم کسی است که آنچه را که برایش سودی ندارد رها کند

آدرس:

الأمالی، صدوق، ص 73.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: أتقَی النّاسِ مَن قالَ الحَقَّ فیما لَهُ و عَلَیهِ

ترجمه:

پرهیزگارترین مردم کسی است که حق بگوید، چه به سودش باشد چه به زیانش

آدرس:

میزان الحکمه، ح 22483.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: لا یَقبَلُ اللَّهُ صَلاهَ عَبدٍ لایَحضُرُ قَلبُهُ مَعَ بَدنِهِ

ترجمه:

خداوند نماز بنده ای را که [در نماز] دلش با بدنش همراه نیست نمی پذیرد

آدرس:

المحاسن، ج 1، ص 406.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: أفضَلُ الجِهادِ مَن أصبَحَ لایَهُمُّ بِظُلمِ أحَدٍ

ترجمه:

برترین جهاد آن است که آدمی صبح کند و در اندیشه ستم به کسی نباشد

آدرس:

کتاب من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 353.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن عَرَضَ لأِخیهِ المُسلِمِ المُتَکَلِّمِ فی حَدیثِهِ فَکَأنَّما خَدَشَ وَجهَهُ

ترجمه:

هر که در میان سخن برادر مسلمانش بدود، چنان است که چهره او را بخراشد

آدرس:

الکافی، ج 2، ص 660.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ شِیعَتَنا مَن شَیَّعَنا وَاتَّبَعَ آثارَنا وَ اقتَدی بِأعمالِنا

ترجمه:

شیعه ما کسی است که از ما پیروی کند و پا جای پای ما بگذارد و به کردار ما اقتدا کند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 68، ص 154.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: إفشاءُ سِرِّ أخیکَ خِیانَهٌ فَاجتَنِبْ ذلِکَ

ترجمه:

فاش کردن راز برادرت خیانت است؛ پس از این کار دوری کن

آدرس:

بحار الأنوار، ج 77، ص 91.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: لاتَعمَل شَیئاً مِنَ الخَیرِ رِیاءً و لاتَدَعْهُ حَیاءً

ترجمه:

هیچ کار خیری را ریاکارانه انجام نده و آن را از روی حیا ترک مکن

آدرس:

بحار الأنوار، ج 77، ص 163.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: لِیَکُن لَکَ فی کُلِّ شَی ءٍ نِیَّهٌ صالِحَهٌ حَتَّی النَّومِ و الأکلِ

ترجمه:

در هر چیز باید نیّتی نیک داشته باشی، حتّی در خوردن و خواب

آدرس:

مکارم الأخلاق، ج 2، ص 370.

مناسبت 02: شهادت “امام حسن مجتبی(ع)” (50 ق)

شرح مناسبت:

معاویه که وجود امام حسن(ع) را برای بیعت گرفتن یزید مانع می دید، به جَعده دختر اشعث خوارجی و همسر امام نوشت: اگر شوهرت را مسموم کنی، تو را به عقد پسرم یزید در خواهم آورد و صد هزار درهم نیز به همراه نامه برای جعده فرستاد. این وعده کار خودش را کرد و این زن به هوای ازدواج با یزید، پسر رسول خدا(ص) را مسموم نمود. هرچند هیچ گاه به آرزوی پلید خود نرسید. سن شریف امام حسن مجتبی(ع) به هنگام شهادت 47 سال و مدت امامت آن حضرت 10 سال بوده است.

آیات و احادیث متناسب:

زیر عنوان:

شهادت امام حسن علیه السلام

متن:

پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن أتاکَ زائِراً بَعدَ مَوتِکَ فَلَهُ الجَنَّهُ

ترجمه:

پاداش کسی که پس از مرگت به زیارت تو آید، بهشت است

آدرس:

تهذیب الأحکام، ج 6، ص 20.

زیر عنوان:

شهادت امام حسن علیه السلام

متن:

امام سجّادعلیه السلام: إنَّ الحَسَنَ بنَ عَلیّ علیه السلام کانَ أعبَدَ النّاسِ فی زَمانِهِ و أزهَدَهُم و أفضَلَهُم

ترجمه:

امام حسن (ع) در زمان خود عابدترین، زاهدترین و برترین مردم بود

آدرس:

الأمالی، صدوق، ص 224.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: لاتُعاجِلِ الذَّنبَ بِالعُقُوبَهِ واجْعَلْ بَینَهُما لِلاِعتِذارِ طَریقاً

ترجمه:

در مجازات خطا کار شتاب مکن و میان خطا ومجازات، راهی برای عذرخواهی قرار ده

آدرس:

بحار الأنوار، ج 78، ص 113.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: صاحِبِ النّاسَ مِثلَ ما تُحِبُّ أن یُصاحِبوکَ بِهِ

ترجمه:

با مردم به گونه ای رفتار کن که دوست داری با تو آن گونه رفتار کنند

آدرس:

أعلام الدّین، ص 297.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: إنَّ أَحسَنَ الحَسَنِ الخُلُقُ الحَسَنِ

ترجمه:

نیکوترین نیکو، خُلق نیکو است

آدرس:

الخصال، ص 29.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: مَن عَبَدَ اللَّهَ عَبَّدَ اللَّهُ لَهُ کُلَّ شَی ءٍ

ترجمه:

هر کس خدا را بندگی کند، خداوند همه چیز را بنده او گرداند

آدرس:

تنبیه الخواطر، ج 2، ص 108.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: اللُّؤمُ أن لاتَشکُرَ النِّعمَهَ

ترجمه:

پستی آن است که نعمت را سپاس نگویی

آدرس:

تحف العقول، ص 233.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: کَفاکَ مِن لِسانِکَ أوضَحَ لَکَ سَبیلَ رُشدِکَ مِن غَیِّکَ

ترجمه:

همین مقدار بهره برداری از زبانت برایت بس که راه هدایت را از گمراهی برایت آشکار می کند

آدرس:

بحار الأنوار، ج 78، ص 114.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: ولَعَمری إنّا لأَعلامُ الهُدی و مَنارُ التُّقی

ترجمه:

به جانم قسم که ما پرچم های هدایت و نشانه های روشن پرهیزگاری هستیم

آدرس:

تحف العقول، ص 233.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: مَن تَذَکَّرَ بُعدَ السَّفَرِ اعتَدَّ

ترجمه:

هر که دوری [راه] سفر را به یاد آورد، آماده خواهد شد

آدرس:

تحف العقول، ص 236.

زیر عنوان:

سخنان برگزیده

متن:

امام حسن علیه السلام: المِزاحُ یَأکُلُ الهَیبَهَ

ترجمه:

شوخی هیبت را می بَرد

آدرس:

بحار الأنوار، ج 78، ص 113.

مناسبت 03: تولد حضرت آیت اللَّه “سید علی حسینی خامنه ای” رهبر معظم انقلاب اسلامی در مشهد مقدس (1358 ق / 24 تیر 1318 ش)

مناسبت مذکور دارای شرح نمی باشد

مناسبت 04: رحلت آیت اللَّه “محمدتقی ستوده” (1420 ق)

شرح مناسبت:

حاج شیخ محمدتقی ستوده در سال 1340 ق در روستایی از توابع اراک به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی به اراک رفت و سپس راهی حوزه ی علمیه ی قم شد. از جمله اساتید ایشان حضرات آیات خوانساری، اراکی، گلپایگانی و علامه طباطبایی بودند. ایشان سال ها بر کرسی تدریس نشسته و شاگردان فراوانی را تربیت نمود. از جمله ی این شاگردان حضرات آیات مؤمن، طاهری خرم آبادی، شهید شاه آبادی، نورمفیدی، علوی گرگانی، کروبی، یوسف صانعی، حسن صانعی، موسوی لاری، هاشمی رفسنجانی و … می باشند. مرکز مدیریت حوزه علمیه قم در سال 1419 ق از ایشان به عنوان استاد نمونه تجلیل کرده بود. آیت اللَّه ستوده سرانجام در هشتاد سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

روز 29

مناسبت 01: درگذشت”ابوعبداللَّه محمد بن جابر بن سنان” ریاضی دان بزرگ مسلمان (317 ق)

شرح مناسبت:

ابو عبداللَّه محمد بن جابر بن سنان بتانی از مشاهیر و اکابر حکمای اسلام و منجم، اختر شناس و ریاضی دان بود و در هندسه و ریاضیات و هیئت سرآمد روزگار خود به شمار می رفت. وی در مصر به دنیا آمد و بیش از چهل سال به رَصَد افلاک و نجوم اشتغال داشت. او زمان دقیق سال خورشیدی را معین نمود و کتب متعددی را نگاشت. تعدیل الکواکب، زیج صابی، مقدار الاتصالات و … از جمله کتب وی می باشند.

مناسبت 02: درگذشت محقق و عالم آگاه “ملاحسینعلی تویسرکانی” (1286 ق)

شرح مناسبت:

ملاحسینعلی تویسرکانی دانشمندی آگاه و اهل تحقیق و مطالعه بود و در علومی چون فقه و اصول فقه، اطلاعات و دانش بسیاری داشت. تویسرکانی سال های بسیاری را به تدریس پرداخت و دانش خود را در اختیار دانش پژوهان قرار داد. از مهم ترین کتاب های ملاحسینعلی تویسرکانی می توان به کشف الاسرار در فقه در 11 مجلد و نیز اصول عقاید و مکارم الاخلاق اشاره کرد.

آخر صفر

13بعثت یا ۱ق. ماجرای لیله المبیت، شبی که امام علی(ع) برای حفظ جان پیامبر(ص) از توطئه قریش، در بستر ایشان خوابید (شب اول ماه ربیع الاول)

۲۰۳ق. شهادت امام رضا(ع) (آخرین روز ماه صفر)

منبع : بانک جامع مناسبت ها، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان – ویکی شیعه
.
✍️ #زبدةالاشعار ✍️
.
🆔: @nohe_torki

تمامی هشتکهای #ماه_صفر

🔰 در شام
#ورود_شام
#خرابه_شام

#حضرت_رقیه_حضرت_رقیه_مدح #حضرت_رقیه_میلادیه #حضرت_رقیه_شهادت #حضرت_رقیه_متن_روضه

#مجلس_یزید
#سجادیه_خطبه_در_شام
#کوچ_شام

#آمدن_آهو_به_خرابه
#شهادت_نعمان_در_شام

🔰 بازگشت به مدینه ، در مدینه
#اربعین
#اربعین_وداع
#حضرت_ام_البنین
#عبداله_العباس
#ورود_مدینه

#پیامبراسلام_شهادت
#حسنیه_شهادت
#رضویه_شهادت
#ماه_صفر_وداع

دسته بندی درختی