🔰 #وقایع و هشتکهای مهم #ماه_جمادی_الثانی
شهادت حضرت زهرا(س) به روایت 95 روز و آغاز ایام فاطمیه ی دوم(11 ق)
وفات #حضرت_ام_البنین (س) همسر امام علی(ع) و مادر گرامی حضرت اباالفضل العباس(ع) (64 ق)
ولادت حضرت “فاطمه ی زهرا”(س) دختر بزرگوار حضرت محمدمصطفی(ص) (5 بعثت)
#فاطمیه_شهادت
#حضرت_ام_البنین (س)
#فاطمیه_میلادیه
#فاطمیه_مدح
#مادر #روز_زن #همسر
.
***
جمادی الثانی
روز 01
مناسبت 01: درگذشت “ابن عسگر” قاضی، مورخ و فقیه مراکشی (986 ق)
ابن عسکر، پس از طی مراحل مقدماتی تحصیل، طبّ ابن سینا را نیز فرا گرفت و به تحقیقات و مطالعاتش در زمینه ی علوم اسلامی ادامه داد. از ابن عسکر، رساله ای برجای مانده که شامل گزارشی از احوال برخی بزرگان مراکش در قرن دهم هجری قمری است و این اثر در مراکش از اهمیت زیادی برخوردار است. بعدها این کتاب مورد استفاده ی مورخین مراکشی قرار گرفت و بسیاری از آنان به هنگام تالیف برخی از آثارشان به آن استناد کرده اند. دیوان الشُّرَفا از دیگر آثار ابن عسکر به شمار می رود.
***
***
***
روز 02
مناسبت 01: درگذشت “مؤیدالدین محمد ابن علقمی” وزیر مستعصم باللَّه(656 ق)
مؤیدالدین محمد بن احمد بن علقمی بغدادی، وزیر شیعی مذهب و روشن ضمیر مستعصم باللَّه، آخرین خلیفه ی عباسی، عالم و فاضل و آگاه در امور سیاسی و دارای کفایت و فطانت و حسن تدبیر بود. وی به اهل تقوی و علم ارج نهاد و احترام می کرد. ابن علقمی پس از حمله ی مغول و تسخیر بغداد وانقراض سلسله ی عباسی در حفظ میراث اسلامی تلاش نمود ودر همان سال درگذشت.
***
***
***
روز 03
مناسبت 01: شهادت حضرت زهرا(س) به روایت 95 روز و آغاز ایام فاطمیه ی دوم(11 ق)
حضرت زهرا(س) از کودکی تحت راهنمایی های پدرش، پیامبر اکرم(ص) با معارف عالی الهی آشنا شد. ایشان از جمله خواص درگاهِ خداوند بود که از سرچشمه ی علوم الهی بهره ی فراوانی داشت. حضرت زهرا(س) دختر رسالت، همسر ولایت و مادر امامت می باشد و او حلقه ی اتصال نبوَّت و امامت است. فاطمه ی زهرا(س) در سراسر زندگی خود، سخاوت، ایثار، گذشت، صبر، قناعت، عبادت پروردگار و کمک به زیردستان را به زیباترین شکل ممکن جلوه گر ساخت وانسان های بزرگ و تاریخ سازی همچون امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در دامانِ او پرورش یافتند. سوم جمادی الثانی به روایتی سالروز شهادت حضرت صدیقه ی طاهره، فاطمه ی زهرا(س) می باشد. آن بانو، پس از پدر بزرگوار خویش، اولین شخص از خاندان بنی هاشم است که به آن حضرت ملحق شده است. حضرت زهرا(س) در هنگام شهادت هجده سال سن و چهار فرزند به نام های امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) و ام کلثوم(س) داشت.
آیات و احادیث متناسب:
شهادت حضرت زهراعلیها السلام
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ اللَّهَ یَغضَبُ لِغَضَبِ فاطِمَةَ و یَرضی لِرِضاها
به یقین خداوند با خشم فاطمه به خشم می آید و با خشنودی او خشنود می شود
بحار الأنوار، ج 43، ص 320.
شهادت حضرت زهراعلیها السلام
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ فاطِمةَ بَضعَةٌ مِنّی و هِی نورُ عَینی و ثَمَرَةُ فُؤادی؛ یَسوؤُنی ما ساءَها و یَسُرُّنی ما سَرَّها و إنَّها أوَّلُ مَن یَلحَقُنی مِن أهلِ بَیتی
فاطمه پاره تن من و روشنی دیده و میوه دل من است. آنچه او را ناراحت کند مرا ناراحت می کند و آنچه شادش کند، مرا شاد می کند؛ او نخستین کس از اهل بیت من است که به من می پیوندد
الأمالی، صدوق، ص 575.
شهادت حضرت زهراعلیها السلام
امام علی علیه السلام: إنَّ فاطِمَةَعلیها السلام لَم تَزَل مَظلُومَةً، مِن حَقِّها مَمنوعَةٌ و عَن مِیراثِها مَدفوعَةٌ
فاطمه همواره مظلوم و از حق و میراث خود محروم بود
الأمالی، طوسی، ص 155.
شهادت حضرت زهراعلیها السلام
امام مهدی علیه السلام: إنَّ لِی فی إبنَةِ رَسولِ اللَّهِ اُسوَةٌ حَسَنةٌ
دختر رسول خدا (فاطمه) برای من سرمشقی نیکو است
الغیبه، طوسی، ص 286.
سخنان برگزیده
حضرت فاطمه علیها السلام: إلزَم رِجلَها؛ فَإنَّ الجَنَّةَ تَحتَ أقدامِها
در خدمت مادر باش؛ زیرا بهشت زیر قدم های مادران است
کنزالعمّال، ح 45443.
حضرت فاطمه علیها السلام: إذا حُشِرتُ یَومَ القِیامَةِ أشفَعُ عُصاةَ اُمَّةِ النَّبِیّ صلی الله علیه وآله
آن گاه که در روز قیامت برانگیخته شوم، گناهکاران امّت پیامبر اسلام را شفاعت خواهم کرد
إحقاق الحقّ، ج 19، ص 129.
حضرت فاطمه علیها السلام: إنْ کُنتَ تَعمَلُ بِما أمَرناکَ و تَنتَهی عَمّا زَجَرناکَ عَنهُ فَأنتَ مِن شیعَتِنا و إلّا فَلا
اگر به آنچه تو را به آن فرمان می دهیم عمل کنی و از آنچه برحذر می داریم دوری کنی، از شیعیان مایی و الّا هرگز
بحار الأنوار، ج 68، ص 155.
حضرت فاطمه علیها السلام: حُبِّبَ إلَی من دُنیاکُم ثَلاثٌ: تِلاوَةُ کِتابِ اللَّهِ و النَّظَرُ فی وَجهِ رَسولِ اللَّهِ و الإنفاقُ فی سَبیلِ اللَّهِ
از دنیای شما محبّت سه چیز در دل من نهاده شد: تلاوت قرآن، نگاه به چهره پیامبر خدا و انفاق در راه خدا
نهج الحیاة، ح 164.
حضرت فاطمه علیها السلام: یا أباالحَسَنِ! إنّی لأَستَحیی مِن إلهی أن اُکَلِّفَ نَفسَکَ مالاتَقدِرُ عَلَیهِ
ای علی! من از پروردگارم شرم دارم که چیزی از تو درخواست کنم که توان برآوردن آن را نداشته باشی
بحار الأنوار، ج 43، ص 59.
حضرت فاطمه علیها السلام: بِشرٌ فی وَجهِ المُؤمِنِ یُوجِبُ لِصاحِبِهِ الجَنَّةَ
خوش رویی هنگام روبه رو شدن با مؤمن، بهشت را بر فرد خوش رو واجب می کند
بحار الأنوار، ج 75، ص 401.
مناسبت 02: درگذشت عالم فاضل “میرسید حسن مدرس اصفهانی” فقیه اصولی(1273 ق)
سیدحسن بن علی بن امیراسماعیل واعظ حسینی اصفهانی، معروف به مدرس، از بزرگان علمای امامیه ی قرن سیزدهم هجری، در سال 1210 ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از آموختن مقدمات علوم دینی و فقه و اصول فقه، از محضر اساتید برجسته ی عصر خویش از قبیل شریف العلمای مازندرانی و شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر در نجف اشرف بهره برد. میرحسن مدرس، پس از فراغت از تحصیل، تدریس را در زادگاه خود آغاز کرد و به درجه ای از مقام علمی رسید که علما و دانش پژوهانِ علوم دینی، برای شرکت در کلاس درس او، به اصفهان می آمدند. ایشان حاوی فروع و اصول و جامع منقول و معقول بود. کُتب اِصالَةُ البَرائه، جَوامعُ الکَلِم و قاعده ی لاضَرر از آثار اوست. ایشان در جوار مسجدی که خود در اصفهان بنا کرده بود، مدفون می باشد.
***
***
***
روز 04
مناسبت 01: درگذشت “ابن سعد واقدی” کاتب “طَبَقاتُ الکُبری” (230 ق)
محمدبن سعد بن منیع زهری بصری معروف به ابن سعد واقدی از بزرگان علما و محدثین عامه در قرن سوم هجری است که به کاتب واقدی شهرت دارد. وی پس از فراگیری روایات تاریخی و علم حدیث به کلاس درس محمد بن عمرِ واقدی، مورخ مشهور آن عصر راه یافت و از شاگردان ممتاز او شد. اگرچه ابن سعد، در تدوین آثار خود از نوشته های استاد خویش بهره گرفته است، اما آن چه نام او را تاکنون زنده نگه داشته و موجب شهرت وی شده است مشهورترین اثر وی، “طَبقاتُ الکُبری” است که آن را یکی از بزرگ ترین نوشته ها در طبقات رُوات دانسته اند. این کتاب، آگاهی های جامع و گسترده ای درباره ی زندگانی پیامبر اسلام و سه هزار نفر از صحابه و تابعین و عالمان، تا زمان خود، ارائه داده است. مطالب طبقات الکبری بسیار قابل توجه و در مواردی منحصر به فرد است. ابن ندیم طبقات وی را برگرفته از آثار واقدی، کلبی، هِیثَم بن عَدی و مداینی دانسته است. نگاهی به اسناد موجود در کتاب نشان می دهد که واقدی سهم عمده ای در آن داراست. ابن سعد مقیَّد است تا سند نقل ها را ذکر کند. وی در آغاز ساکن مدینه منوّره بوده امّا بعداً به دیگر شهرها و از جمله بغداد رفته است. کتاب دیگری نیز با عنوان طبقاتُ الصَّغیر از وی باقی مانده است.
مناسبت 02: عزیمت “شاه طهماسب اول صفوی” به جنگ سلطان سلیمان عثمانی(955 ق)
***
***
***
روز 05
مناسبت 01: رحلت “ابوالحسن مهیار بن مرزویه دیلمی” شاعر و کاتب مشهور قرن پنجم(428 ق)
مهیار دیلمی، توسط سیدرضی از آیین زرتشت به دین مقدس اسلام روی آورد و مدتی نیز نزد سیدرضی به تحصیل علم و ادب مشغول بود. وی اشعار بسیاری درباره ی مناقب اهل بیت سروده و گفته می شود که از تمامی شعرای عصر خود مقدم بوده است. دیوان اشعار مهیار دیلمی چهار جلد می باشد.
مناسبت 02: تولد عالم بزرگوار شیعه “تقی الدین حسن بن علی بن داود حلی” (647 ق)
ابن داود حلی از بزرگان علمای شیعه، فقیه، ادیب، رجالی و معاصر خواجه نصیر الدین طوسی و علامه ی حَلّی بود. ابن داود درفقه واصول دین، منطق، نحو، عروض، رجال و علوم عرب، تالیفات و آثار قلمیِ نثری و نظمی دارد. او اولین کسی است که برای هر یک از کتبِ رجالیه و ائمه ی معصومین، رمز مخصوصِ رجالی وضع کرده و نیز اسامی خودِ رِجال و آباء و اجداد ایشان را به ترتیب حروف هجا مرتب نموده است. احکامُ القضیَّه، تَحصیل المنافع و کتابِ رجال از جمله آثارِ اوست.
مناسبت 03: وفات “بن ابی الحدید” متکلم و فقیه بزرگ مسلمان و شارح نهج البلاغه(656 ق)
عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبةُ اللَّه معروف به ابن ابی الحدید، ادیب، متکلم، فقیه، شاعر و نویسنده ی بزرگ مسلمان در سال 586 ق در مدائن به دنیا آمد و از حدود پانزده سالگی در محضر عالمان مشهور بغداد حضور یافت. عزّالدین در بغداد به قرائت کتب و اندوختن دانش پرداخت و در محافل ادبی و علمی شرکت جست به طوری که در زمره ی عالمان روزگار درآمد. ابن ابی الحدید در شعر طبعی رسا داشت و در انواع مضامین، شعر می گفت ولی مناجات و اشعار او در عرفان مشهورتر است. در حمله ی مغولان به بغداد اسیر شد اما با وساطت برخی از بزرگان این شهر آزاد گردید و از مرگ نجات یافت. مهم ترین اثر ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه است که مجموعه ای گردآوری شده از سخنان امام علی(ع) است. ابن ابی الحدید دراین کتاب، عظمت نهج البلاغه را به لحاظ ادبی، تاریخی و کلامی آشکار و عرضه کرده است. با این که گرایش به تشیع در شرح نهج البلاغه زیاد است، مطالبی نیز در آن یافت می شود که با عقاید عمومی شیعه درباره ی مسایل امامت و مسایل تاریخی مربوط به آن، سازگار نیست. هر چند ابن ابی الحدید در حمله ی هلاکوخان مغول به بغداد به واسطه ی شفاعت خواجه نصیرالدین طوسی و علمای بغداد از مرگ رهایی یافت ولی روزگاری نپایید و اندکی بعد در هفتاد سالگی در همان شهر درگذشت.
مناسبت 04: درگذشت شاعر و عارف شهیر “جلال الدین محمد بلخی” معروف به “مولوی” (672 ق)
جلال الدین رومی در سال 604 ق در بلخ متولد شد. شهرتش به روم به سبب طول اقامت او در قونیه واقع در ترکیه ی امروزی است که در آن زمان جزو قلمرو امپراتوری روم بوده است هرچند مولوی، خود را از مردم خراسان می شمرد. پدرش بهاءالدین ولد، مدرس و واعظی خوش بیان و عرفان گرا بوده است. زندگانی مولانا بعد از سفرهای مختلف، با آشنایی با شمس تبریزی صورتی دیگر گرفت. او پس از 16 سال همدمی با شمس، از او جدا شد و در آتش فراغ او سوخت. مولانا پس از آگاهی از اقامت شمس در دمشق فرزند خود را با جمعی از یاران در جست وجوی شمس فرستاد. عاقبت شمس دعوت وی را اجابت کرد و به قونیه آمد. اما نوبت اقامت شمس در این دفعه کوتاه بود و پس از مدتی با رنجش خاطر از فتنه انگیزی حسودان، از قونیه برفت. از این رو مولانا غزلیات سوزناک تری سرود. مولوی سرانجام در 68 سالگی در قونیه بدرود حیات گفت و همه ی مردم و اهالی قونیه، حتی مسیحیان و یهودیان نیز در سوگ مولانا نشستند و زاری کردند. بارگاه او در قونیه به عنوان مزار یک روحانی و عابد و عالم ربانی، مورد نذر و نیاز است و مردم آن سامان ودوستداران وی، از این دیدگاه، از خاک پاکش همت و مدد می جویند. در میان بزرگان ادب فارسی، مولوی پرکارترین شاعر است و آثار فراوانی دارد از جمله: مثنوی معنوی، غزلیات شمس تبریزی، رباعیات، فیه مافیه، مکاتیب و محاسن شیعه. وی در نظر ایرانیان و بیشتر صاحب نظران جهان به نام عارفی بزرگ، شاعری نامدار، فیلسوفی تیزبین و انسانی کامل شناخته شده است. پایگاه او در جهان شعر و شاعری چنان والاست که گروهی او را بزرگ ترین شاعر جهان و دسته ای، مولوی را بزرگ ترین شاعر ایران و جمعی او را یکی از چهار پنج شاعر بزرگ ایران می شمارند.
***
***
***
روز 06
مناسبت 01: درگذشت “ابوطالب مکی” از مشاهیر صوفیه(386 ق)
محمدبن علی بن عَطیّه عَجمی در اصل ایرانی بود، ولی به دلیل اقامتش در مکه، به ابوطالب مَکّی شهرت یافته است. وی، زمان طولانی ترک طعام کرد و تنها از گیاهان تغذیه نمود. در اثر همین کار مشاعرش را از دست داد و پوست بدنش سبز شد. ابن عطیه ی عجمی در علم حدیث و طریقت به خدمت بسیاری از مشایخ رسیده بود، لیکن به دلیل روی گرداندن از طعام و ریاضت کشیدن، قوای عقلی خود را از دست داد به طوری که در منابر بغداد و بصره، سخنان خلاف شرع به زبان می آورد. از آثار وی می توان کتاب: قُوَّتُ القُلُوب فی مُعامِلَةِ المَحبوب رانام برد.
مناسبت 02: آغاز سفر هفت ساله ی “حکیم ناصر خسرو قبادیانی” حکیم و شاعر ایرانی(437 ق)
حکیم ناصر خسرو قبادیانی تا حدود چهل سالگی به خدمات دولتی مشغول بود ولی بر اثر تحول روحی که در وی پدید آمد، از این شغل کناره گیری کرد و خود را برای سیر و سیاحت مُهیّا نمود. وی در این سفر از سرزمین هایی چون حجاز، مصر، بین النهرین و روم دیدن کرد. حاصل این جهانگردی، کتاب مهم سفرنامه است که ناصرخسرو، نگارش آن را از سال 444 ق آغاز نمود. سفرنامه ی ناصرخسرو از جهات مختلف دارای اهمیت است، زیرا گذشته از آن که این کتاب یکی از آثار مهم ادبی به شمار می رود، از لحاظ تاریخی و جغرافیایی نیز اهمیت دارد. چرا که وی در این اثر، مختصات جغرافیایی مناطق را که به آن ها سفر کرده، به طرز جالبی ثبت نموده و از زندگی، اخلاق، دین و آداب و رسوم مردم آن دوره سخن گفته است.
***
***
***
روز 07
مناسبت 01: به دار آویختن دانشمند و مؤلف بزرگ “عَینُ القضاتِ همدانی” از مشایخ صوفیه(525 ق)
عبداللَّه بن محمدبن علی میانجی همدانی ملقب به عَینُ القضات از بزرگان مشایخ صوفیه، فقیه، ادیب، فاضل و شاعر اوایل قرن ششم هجری در سال 492 ق در همدان متولد شد. عین القضات شاگرد احمد غزالی و شیخ برکه ی همدانی و پیرو مذهب شافعی بود. عینُ القضات هیچ گاه در بیان عقاید خویش، هراسی به خود راه نمی داد و سرانجام با سعایت و بدگویی مخالفان، متهم به کُفر و دعویِ اُلُوهیت شد و سپس در شب 7 جمادی الاخر سال 525 به دار کشیده شد. از آثار اوست: یزدان شناخت در مسائل حکمت الهی و علوم طبیعی؛ تمهیدات، در تمهید ده اصل تصوُّف؛ زُبدةُالحَقایق، رساله ای مختصر راجع به علم ذات و صفات خداوندی و مکاتبی که شامل نامه های اوست. نوشته های فارسی عَین القُضات مشحون از تعبیرات نَغزِ صوفیانه است. کلام او پرسوز و گداز است و تصنُّع و تکلُّف در آثار وی مشاهده نمی شود. وی رباعیّاتی عرفانی نیز به زبان فارسی سروده است.
مناسبت 02: درگذشت “بهاءالدین ابوالعباس” معروف به “قاضی اشرف” عالم بزرگ مصری(643 ق)
بهاءالدین ابوالعباس همچون پدرش قاضی فاضل به کار قضاوت در قاهره مشغول بود. وی از هوش سرشاری بهره داشت و در نوشته هایش از سبک پدر خود پیروی می کرد. قاضی اشرف به استماع حدیث از بزرگان آن دوره و هم چنین گردآوری احادیث معتبر علاقه ی خاصی داشت. از میان آثار قاضی اشرف، تنها مجموعه ای از احادیث جمع آوری شده توسط او به صورت نسخه ی خطی باقی مانده است.
مناسبت 03: رحلت عالم مدرس حاج میرزا “ابوعبداللَّه زنجانی” (1360 ق)
حاج میرزا ابوعبداللَّه بن میرزا نصراللَّه معروف به شیخ الاسلام زنجانی از علمای قرن چهاردهم هجری قمری است وی پس از تحصیل ادبیات، فلسفه و کلام نزد میرزا ابراهیم ملکی زنجانی به تهران عزیمت نمود و در آن جا به تکمیل مراتب علمی و اسلامی پرداخت و در سال 1330 قمری به نجف اشرف عزیمت نمود. ایشان سفرهایی به فلسطین، قاهره و سوریه نمود و با اساتید و فضلای آن دیار ملاقات هایی داشت. در سفر دوم خود به مصر مورد تجلیل ادبا و فضلای دانشگاه الازهر قرار گرفت. شیخ الاسلام زنجانی پس از مراجعت به ایران به تدریس تفسیر و فلسفه اشتغال ورزید و سرانجام در 12 تیر 1320 ش در زنجان دیده از جهان فرو بست. از آثار وی می توان به: اصول القرآن الاجتماعیه، الافکار، تاریخ القرآن و زندگانی محمد(ص) اشاره نمود.
***
***
***
روز 08
مناسبت 01: تولد “ابوالقاسم شاطبی” ادیب، فقیه و قاری معروف(538 ق)
ابوالقاسم قاسم بن فیرة بن ابی القاسم شاطبی شافعی، معروف به امام القُرّاء(پیشوای قاریان) و از اساتید ادب و علوم قرآنی در قرن ششم هجری بود. او علاوه بر اصول قرائت و تجوید، در تفسیر، حدیث، نحو، لغت و علوم عربی یگانه ی روزگار و استاد زمانِ خود به شمار می رفت. شاطبی علی رغم این که از نعمت بینایی محروم بود ولی از کثرت ذکاوت و زیرکی، تمامی حرکات، سخنان و افعال و رفتار خود را طوری می نمود که حاضرین مجلس، اصلاً متوجه ی نابینایی او نمی شدند. شاطبی علاوه بر مراتب علمی، بسیار زاهد، صالح، متقی و دارای اخلاق پسندیده بود. بدون ضرورت حرف نمی زد، از مرض های بسیار سخت، اصلاً شکایت نمی کرد، بدون وضو قرآن نمی خواند و در مجلس قرائت، با کمال وقار و متانت می نشست. از آثار مهم او علاوه بر حِرزُالامانی، دو قصیده ی لامیّه و رائیّه در علم قرائت است که شهرت دارد و در قرون بعد، شرح هایی بر آن ها نوشته شده است. ابوالقاسم شاطبی در 28 جمادی الثانی سال 590 ق در 52 سالگی درگذشت و در قاهره مدفون گردید.
مناسبت 02: درگذشت “ابن یمین فریومدی” شاعر معروف خراسانی(769 ق)
امیر محمود بن امیر یمین الدین طغرایی فریومدی خراسانی معروف به ابن یمین، ادیبی فاضل، شاعری قانع و زاهدی عارف بود که در سال 685 ق در فریومد در خراسان به دنیا آمد. او همراه با قیام سربداران بر ظلم و جور زمانه شورید و در این اثنا، دیوان شعرش گم شد. ابن یمین شاعری قصیده سرا و مداح بود ولی هنر وی بیشتر در سرودن قطعات اجتماعی و اخلاقیِ سودمندِ وی است که شهرت بسیار دارد، چنان که باید او را بعد از انوری، بزرگ ترین شاعر قطعه سرایِ پارسی دانست. اشعار وی مشتمل بر اخلاق و نصایح، عزت نفس، دوری و مذمت چاپلوسی و مدح ناکسان بوده است. ابن یمین به هنگام مرگ 84 سال داشت.
مناسبت 03: تولد شیخ “محمدتقی بهلول” از دانشمندان معاصر(1328 ق)
شیخ محمدتقی بهلول، خطیب و واعظ شهیر اهل خراسان، در گناباد به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی نزد پدر دانشمندش، به سبزوار رفت و به ادامه ی تحصیل پرداخت. همزمان به وعظ و خطابه روی آورد و در اندک زمانی در این فن به مهارت دست یافت. پس از واقعه ی کشف حجاب توسط رضاخان، در اجتماع عظیم مردم مشهد در مسجدگوهرشاد علیه رژیم پهلوی سخنان تندی بیان کرد که به عکس العمل رژیم و کشتار تعداد زیادی از زائران حرم رضوی انجامید. از آن پس از مشهد متواری گردید و راهی افغانستان شد. از آن جا که سیاست افغانستانِ آن روز، در راستای سیاست ایران بود، حکام افغان برای این که روابط دو طرف به تیرگی نگراید، بهلول را زندانی کرده و بیش از 30 سال در زندان نگاه می دارند. بهلول پس از آزادی، به ایران، مصر، عراق و دیگر کشورهای عربی رفته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وارد جمهوری اسلامی ایران می شود.
مناسبت 04: ارتحال عالم جلیل القدر “شرف الدین عاملی” (1377ق)
سیدعبدالحسین شرف الدین عاملی در سال 1290 ق در کاظمین دیده به جهان گشود. سال های ابتدایی حیات خویش را در کنار پدر به فراگیری ادبیات عرب، صرف، نحو، لغت، معانی و … گذراند. آیات عظام شیخ الشریعه ی اصفهانی، آخوند خراسانی، سیدمحمدکاظم یزدی از جمله اساتید ایشان بودند و مورد تایید آن ها قرار گرفت. شرف الدین در سال 1322 ق راهی جبل عامل لبنان گردید و به ارشاد مردم و تدریس همت گماشت. وی در سال 1330 ق علما و رهبران جبل عامل را به قیام علیه فرانسویان فراخواند و فتوای جهاد صادر کرد. این مبارزه، مشکلات فراوانی برای او به وجودآورد که ایشان در راه آرمان خویش، تحمل نمود. سرانجام روح قدسی سیدعبدالحسین شرف الدین در در 88 سالگی از حجاب تن رهایی یافت و به ملکوت اعلی پرواز کرد. بدن پاک ایشان با تجلیل فراوان در کنار استادش، سیدمحمدکاظم یزدی، در صحن مطهر امیرالمؤمنین(ع) دفن گردید. مهم ترین کتاب شرف الدین “المُراجعات” در کلام و عقاید نام دارد.
***
***
***
روز 09
مناسبت 01: درگذشت “اِبنِ فَرَحِ اِشبیلی” شاعر و محدث قرن هفتم هجری(699 ق)
شهاب الدین ابوالعباس احمد بن فَرَح بن احمد لَخمی اِشبیلی در سال 625 ق در اِشبلیّه در اندلس قدیم واقع در اسپانیای امروز به دنیا آمد. وی به هنگام حمله ی ارتش اسپانیا به این شهر، در سال 646 ق به اسارتِ سربازانِ اسپانیایی افتاد، اما پس از مدتی گریخت و به کشور مصر رفت. ابن فَرَح در مصر از محضر درس علمای مشهور قاهره کسب فیض کرد و بعد ازمدتی عازم دمشق شد و در آن جا تحصیلات خود را ادامه داد. ابن فرح اشبیلی سپس در دمشق به عنوان عالمی آگاه در علم حدیث به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری از دانشِ او بهره مند شدند. از این محدّث برجسته، منظومه های معروفی در شرح احادیث به جای مانده است که از لحاظ اصول شعری نیز قابل توجه می باشد.
***
***
***
روز 10
مناسبت 01: درگذشت ادیب شهیر و عارف بزرگ ایرانی “شیخ فریدالدین عطار نیشابوری” (627ق)
شیخ فریدالدین محمد بن ابراهیم عطار نیشابوری از بزرگان عُرفا و مشاهیر مشایخ صوفیه و شعرا، در سال 513 هجری قمری در نیشابور به دنیا آمد. وی در ابتدا شغل عطاری داشت و صاحب ثروت شده بود. بعدها بر اثر حادثه ای، قدم به دایره ی سیر و سلوک گذاشت و تا آخر عمر در این وادی پَر گشود. عطار، به حقّ، از شاعران بزرگ مُتِصّوفه بود که کلام ساده و گیرنده ی او با عشق و شوقی سوزان همراه است. زبان نرم و گفتار دل انگیزش که از دلی سوخته و عاشق و شیدا برمی آید، حقایق عرفانی رابه نَحوی خاص در دلها جایگزین می سازد. عطار از تمثیلات گوناگون و بیان حکایت های مختلف در هنگام طرح یک موضوع عرفانی استفاده می کند تا مقاصد مُعتکِفان خانقاه ها و نکات عرفانی را برای مردم عادی، بیشتر و بهتر روشن و آشکار سازد. عطار به داشتن آثار متعدد در میان شاعران متصوف ممتاز است. در آثار نظمی و نثری عطار، نکات دقیقی درباره ی توحید و معارف الهی یافت می شود. تالیفات او را تا یکصد و چهارده و بیشتر وده ها هزار بیت شعر، گفته اند. اِخوانُ الصَّفا، اسرار نامه، الهی نامه، بلبل نامه، پند نامه، دیوان اشعار، مَنطِقُ الطّیر، تَذکرةُالاولیاء و جواهر نامه از آن جمله اند. عطار به سال 627 یا 628 هجری در فتنه ی مغول در سن 114 سالگی وفات یافت و بعضی او را مقتول می دانند. آرامگاه عطار نیشابوری درنزدیکی شهر نیشابور در استان خراسان واقع است و محفلِ دوستداران زبان و ادب فارسی می باشد.
***
***
***
روز 11
مناسبت 01: درگذشت “بدیع الزمان همدانی” ادیب بزرگ مسلمان(378 ق)
احمدبن حسین بن یحیی بن سعیدبن بشر همدانی از اکابر ادبای اسلام و شیعه است. کلمات او در نهایت فصاحت و بلاغت است و در قوه ی حافظه و بدیهه گویی بسیار کم نظیر و عجیب بود. همدانی در نظم و نثر عربی بسیار ماهر و از مصاحبان صاحب بن عبّاد، عالم بزرگ اسلامی است. کتاب مقامات او که معروف به مقامات بدیع الزمان است مشهور می باشد. وی دارای دیوان شعری هم بود و رسائل و مکاتیب او نیز در رسائل بدیع الزمان جمع شده است. کتاب امالی را هم به او نسبت دادند. در روز جمعه یازده جمادی الاخر سال 378 یا 398 وفات یافته است. می گویند بدیع الزمان همدانی در قبر به هوش آمد و صدای وی به گوش اهالی رسید. بعد از نبش قبر دیدند دست بر ریش دارد و از هول قبر جان داده است.
مناسبت 02: تولد “ابن اثیر” مورخ اسلامی(555 ق)
ابوالحسن علی بن ابی الکرم شیبانی معروف به ابن اثیر در موصل به دنیا آمد. در خدمت پدر و دیگر بزرگان، علوم مختلف را تحصیل کرد و در حفظ حدیث و فروع آن به استادی دست یافت. کامل التواریخ و الجامع الکبیر فی علم البیان از تالیفات اوست.
مناسبت 03: تولد “ابن شعار” ادیب و مورخ عرب(654 ق)
ابن شعار در موصل در عراق به دنیا آمد و بعد از اتمام تحصیلات، به مقام دیوانی دست یافت. این ادیب گرانقدر برای گردآوری شرح حال ادبا و شعرای معاصرش، پنجاه سال از عمر خود را در سفر گذراند که حاصل این تلاش، نگارش کتاب “عقود الجمان” بود.
مناسبت 04: قتل “نادرشاه افشار” در فتح آباد قوچان(1160 ق)
هرچند نادر ثروت فراوانی از طریق جنگ های پیاپی نصیب ایران کرده بود ولی حرصِ جمع آوری مال باعث شد که ماموران مالیاتی وی بر مردم سخت گیری کنند. همچنین چون نادرشاه در پی محو نام و نشان خاندان صفوی و برانداختن مذهب تشیع و ترویج تسنن بود، مردم دل خوشی از او نداشتند. در اوایل 1160 ق که مردم سیستان علیه نادر شورش کردند، برادرزاده ی خود علیقلی خان راجهت دفع شورش به سیستان فرستاد، ولی علیقلی با شورشیان همدست شد. نادر که در آن زمان درمشهد به سر می برد قصد عزیمت به سیستان را داشت ولی چون نسبت به سرداران ایرانی و قزلباش خود بدگمان شده بود، می خواست تا با کمک سرداران افغانی، آنان را از سر راه بردارد. سرداران قزلباش پس از اطلاع از این نقشه به تحریک علیقلی به سراپرده ی نادر حمله کردند و او را در شصت سالگی در نزدیکی قوچان به قتل رساندند.
***
***
***
روز 12
مناسبت 01: ضرب سکه توسط مسلمین(74 ق)
تا زمان عبدالملک بن مروان، خلیفه ی اموی، مسکوکات اسلامی همان سکه های رومی و ایرانی بود. عبدالملک، سکه های مزبور را تغییرداد و آن ها را به مسکوکات عربی تبدیل کرد. نخستین سکه ی اسلامی در سال 74 هجری در دمشق ضرب شد.
مناسبت 02: درگذشت “ابوالحسن علی سخاوی” فقیه و لغت شناس(643 ق)
علی بن محمد بن عبدالصمد همدانی مصری معروف به سخاوی از مشاهیر ادبا و نحویین و قرّاء، فقها، لغویین، اصولیین و مفسرین و درشمار پیشوایان نحو، تفسیر، لغت وقرائت قرار دارد و به شیخ القرّاء معروف است. تحصیلات وی ابتدا در شام ودر ادامه در مصر بود. سپس در شام بر کرسی تدریس تکیه زد و به تدریس و تالیف پرداخت. تفسیر القرآن، شرح مفصل زمخشری و فتح الوصید از اوست.
مناسبت 03: درگذشت “امیرعلی شیرنوایی” ادیب، سیاستمدار و وزیر سلطان حسین گورکانی(906ق)
امیرعلی شیر بن آلوس ملقب به نظام الدین از مشاهیر درباریان و وزرای سلطان حسین گورکانی، در سال 844 ق به دنیا آمد. وی به زبان فارسی و ترکی شعر می سرود و به “ذواللسانین” معروف بود. امیرعلی شیر با آن که وزیر سلطان بود ولی هیچ گاه از تألیف ومطالعه ی علمی غافل نمی گشت. سرانجام از وزارت کناره گیری کرد و با شاعر هم عصر خود، عبدالرحمن جامی مصاحبت گزید. اربعین منظوم، دیوان اشعار، محبوب القلوب و ده ها اثر دیگر از تالیفات اوست. او به ساخت و تعمیر بناهای اسلامی فراوانی از جمله ایوان حرم امام رضا و مقبره ی شیخ عطار همت گماشت.
مناسبت 04: ولادت عالم و عارف ربانی “آقا رحیم ارباب اصفهانی” (1297 ق)
***
***
***
روز 13
مناسبت 01: وفات #حضرت_ام_البنین (س) همسر امام علی(ع) و مادر گرامی حضرت اباالفضل العباس(ع) (64 ق)
حضرت امام علی(ع) سالیانی پس از حضرت زهرا(س)، به سفارش برادر خود عقیل که از علمای نَسَب شناس بود و خاندان های عرب را به خوبی می شناخت، با فاطمه ی کلابیه ازدواج کرد. این بانوی بزرگوار از امام علی(ع) چهار پسر به نام های عباس، جعفر، عبداللَّه و عثمان آورد و به اُمّ البنین یعنی مادر پسران معروف گردید. هر چهار پسر ام البنین در واقعه ی خونین کربلا به رسیدند و او در برابر این مصیبت صبر نمود. وی پس از اطلاع از حادثه ی عاشورا، عبیداللَّه، فرزند پسرش عباس را همراه خود به قبرستان بقیع می بُردْ و اشعاری در رثای فرزندانش می سرود. مردم مدینه نیز جهت شنیدن ندبه ی این بانوی بزرگوار در آن محل جمع می شدند و می گریستند. ام البین سه سال پس از عاشورای سال 61 ق در مدینه درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت 02: درگذشت “ابن هیثم” ریاضی دان و فیزیک دان شهیر اسلام(430 ق)
ابوعلی محمد بن حسن بصری معروف به ابن هیثم از حکما و اطبّای نامی اسلامی است که علاوه بر تبحّر علمی در طب، بسیاری از کتب ارسطو و جالینوس را شرح و تلخیص کرده و به تالیفات بسیاری در زمینه ی نجوم، هندسه، منطق، حساب و تشریح پرداخته است. ابن هیثم به هنگام مطالعه درباره ی انعکاس نور، بی آنکه به طور مستقیم به موضوع انکسار و شکست نور اشاره کند نتیجه گرفت که میان زاویه ی تابش نور و زاویه ی بازتاب آن، یک رابطه برقرار است. از دیگر اقدامات ابن هیثم، ابداع روش های جدیدی در علم ریاضیات می باشد. همچنین شرح اصول تاریکخانه و اختراع ذرّه بین از دیگر کارهای برجسته ی این دانشمند مسلمان است. این اختراعات در کشفیات کِپلر و گالیله، ستاره شناسان مشهور اروپا در قرن های آینده، تاثیر زیادی داشت و در صنعت سینما نیز مورد استفاده قرار می گیرد. ابن هیثم در زمان حاکم بامراللَّه ششمین خلیفه ی فاطمی در مصر، متصدی بعضی امور سیاسی بود، اما وی به خاطر این که در ستم و ظلم های او مساعدت نکرده باشد، خود را به دیوانگی زد ولی بعد از مرگ خلیفه ی فاطمی اظهار عقل نمود و به تدریس در دانشگاه جامع الازهر پرداخت. یکی از مهم ترین آثار ابن هیثم، کتاب المَناظِر است که به زبان انگلیسی ترجمه شده و از جمله منابع اصلی مطالعات کپلر در زمینه ی نجوم بوده است.
مناسبت 03: رحلت “جعفر بن حسن” معروف به “محقق حلی” دانشمند و عالم بزرگ شیعی(676 ق)
جعفر بن حسن مشهور به محقق حلی در سال 602 ق در شهر حله در عراق به دنیا آمد. پس از کسب مقدمات، در حلقه ی درس اساتید زمان حاضر شدو پس از سالیانی، عالمی بزرگ و استادی توانا گشت. علامه حلی، ابن داود حلی، سیدبن طاووس و … از زمره ی شاگردان وی می باشند. پس از حمله ی مغول، حوزه ی بزرگ بغداد ویران گشت و تلاش محقق حلی در رونق حوزه ی حله بسیار موثر و چشمگیر بود. محقق حلی در نوشتن آثار علمی ید طولایی داشت و کتب جاودانه ای را تقدیم حوزه ی دین و علم نموده است. از جمله ی این آثار، کتاب ارزشمند شَرایعُ الاسلام می باشدکه یکی از کتب مهم فقهِ استدلالی است. محقق حلی سرانجام پس از عمری پربار، 74 سالگی در حله به سوی معبود شتافت و در همان جا به خاک سپرده شد. آرامگاه وی زیارتگاه حق جویان و دوستداران علم و حقیقت است.
مناسبت 04: تصرف سبزوار توسط “عبدالرزاق” فرمانده ی نهضت سربداران(738 ق)
گروه سربداران، امین الدین عبدالرزاق را در تاریخ 12 شعبان سال 737 به سرداری خود انتخاب کردند. آنها به دلیل کمی تعداد و ضعف قدرت، قیام خود را به شکل دستبرد به قافله ها شروع کردند. پس از به دست آوردن اموال و اسباب لازم،عبدالرزاق بر خواجه علاءالدین محمد، وزیر خراسان غلبه کرده و پس از کشتن وی شهر سبزوار را به تصرف خود درآورد. از آن پس، شهر سبزوار را که از روزگار قدیم، مردم آن به تشیع اشتهار داشتند مرکز خود ساختند و با درویشان و مردانی که به دوستی آل علی مشهور بودند، رابطه برقرار کردند.
***
***
***
***
روز 14
مناسبت 01: رحلت “امام محمد غزالی طوسی” فیلسوف و دانشمند شهیر مسلمان در طوس(505 ق)
ابوحامد محمد غزالی در سال 450 قمری در روستای “طابران” طوس دیده به جهان گشود. وی پس از تحصیل مقدّمات، برای تکمیل تحصیلات و بهره وری از محضر استادان دیگر رهسپار جرجان(گرگان) شد. در بیست و سه سالگی از طوس به نیشابور عزیمت و از محضر استادش امام الحرمین جوینی کسب فیض نمود. در سی و چهار سالگی چنان اوج گرفت که بر کرسی تدریس نظامیه بغداد، بزرگ ترین دانشگاه دورانش تکیه زد. در مدرسه ی نظامیه ی بغداد، سیصد تن از افاضل وقت از درس او استفاده می کردند. و در اندک زمانی، علاوه بر آن مقام علمی بزرگ، در امور سیاسی نیز، نفوذ فوق العاده ای کسب نمود. غزالی پس از آگاهی از آرای فرقه های گوناگون دورانِ خود، طریقه ی صوفیه را برگزید. به تمام علایق دنیوی پشت پا زد و رهسپار دیار عشق و حقیقت و انزوا شد. امام محمد غزالی در سال 488 قمری به سبب بحران روحی و فکری شدید، تدریس را رها کرد و بغداد را به قصد حج ترک نمود. از آن پس عزلت را بر آن همه عزّت ظاهری ترجیح داد و قدم به دایره ی زهد و انقطاع از دنیا و تصوف گذاشت. وی پس از بازگشت از حج در بیت المقدس مسکن گزید و در همین ایام کتاب “احیاءالعلوم الدین” را به رشته تحریر در آورد. از کتاب های دیگر ایشان می توان کیمیای سعادت، نصیحه الملوک، معیارالعلم و یاقوت التاویل فی تفسیر التنزیل در 40 جلد را نام برد. هرچند تعداد تالیفات غزالی بیش از 60 عنوان می باشد. سرانجام این عارف و حکیم بزرگ در 55 سالگی در زادگاهش وفات یافت و در همان جا مدفون گشت.
مناسبت 02: رحلت فقیه بزرگوار میرزا “حبیب اللَّه رشتی” مرجع بزرگ و عالم عالی قدر شیعه(1312 ق)
میرزا حبیب اللَّه رشتی فرزند میرزا محمدعلی خان در سال 1234 قمری در یکی از روستاهای گیلان در شمال ایران به دنیا آمد. وی مقدمات علوم را در زادگاه خودنزد اساتید خصوصی فراگرفت. در 18 سالگی برای تکمیل معلومات خود به قزوین عزیمت کرد و در 25 سالگی اجازه اجتهاد گرفت و سپس رهسپار نجف اشرف گردید و از محضر صاحب جواهر و شیخ انصاری بهره های فراوان گرفت. پس از درگذشت شیخ انصاری، بهترین درس حوزه علمیه، درس ایشان بود و بنا به گفته شیخ آقابزرگ تهرانی، او در نهایت ورع و تقوا بود و بعد از سیدحسین کوه کمره ای تدریس و بحث در نجف به او منتهی گشت. آثارش عبارتند از: بدایعُ الاصول، الاجارَه، مساله ی غَصب، الامامَه، تقلیدِ اَعلم، بدایعُ الافکار در اصول فقه و … میرزای رشتی سرانجام در 22 آذر 1273 ش در 78 سالگی در نجف اشرف رحلت کرد و در آن شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت 03: صدور فرمان مشروطیت توسط “مظفرالدین شاه قاجار” (1324 ق / 14 مرداد 1285 ش)
با اعتراضات گسترده ی مردم به رهبری علما و روحانیون سرانجام مظفرالدین شاه، عین الدوله صدراعظم مستبد خود را عزل کرد و مشیرالدوله را به جای او برگزید. پس از آن تقاضای مردم را که تاسیس عدالت خانه و بازگشت علما از قم و … را پذیرفت و دستور تشکیل مجلس شورای ملی را صادر کرد. این دستور را فرمان مشروطیت می خوانند و گام مهم در تحول تاریخی زمان خود به شمار می رود.
مناسبت 04: رحلت عالم ربانی آیت اللَّه “میراز احمد آشتیانی” (1395 ق)
آیت اللَّه میرزا احمد آشتیانی در سال 1300 ق در تهران به دنیا آمد و در اوان عمر به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. در 40 سالگی به نجف اشرف رفت و پس از ده سال به تهران بازگشت و به ارشاد و راهنمایی مردم همت ورزید. حاصل جد و جهد میرزا احمد آشتیانی در کسب علم، تبحر در رشته های علمی بسیاری از قبیل فقه، ادبیات، هیئت، ریاضیات، طبّ، فلسفه و اصول بود که تالیفاتی نیز در این زمینه ها نگاشت. تاکید وی بر دعا و خضوع و خشوع در آن، نشانگر روح لطیف و الهی اوست. نقش میرزا احمد آشتیانی در مقابله با اشاعه ی فرهنگ غربی و لائیک در اوج قدرت رضاخان، قابل توجه است. سرانجام این عالم ربانی در 95 سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت شاه عبدالعظیم به خاک سپرده شد.
***
***
***
***
روز 15
مناسبت 01: وقوع جنگ جَمَل بین امام علی(ع) و سپاه ناکثین(36 ق)
مدت کوتاهی پس از به خلافت رسیدن امام علی(ع) و بیعت مردم با آن حضرت، طَلحه و زبیر از یاران قدیمی پیامبر اسلام(ص) که در به دست آوردن سهمی از حکومت ناکام مانده بودند، بیعت خود را شکستند و به سوی مکه رهسپار شدند. آنان در مکه با عایشه همسر رسول خدا(ص) ملاقات کرده و با همدستی یکدیگر، مردم را به خونخواهی عثمان، علیه امام علی(ع) فرا خواندند. از آن طرف، چون امام از ماجرا آگاه شد، تجهیز قوا فرمود و در صدد دفع فتنه ی ناکثین برآمد. چون پیروان طلحه و زبیر شهر بصره را تصرف کرده و علیه امام شوریدند، سپاهِ حضرت نیز در مقابل آنان قرار گرفت. امیرالمؤمنین قبل از آغاز جنگ به میان هر دو صف لشکر آمد و به نصیحت عایشه و طلحه و زبیر پرداخت و عایشه را به خاطر بیرون آمدن از حریمِ حَرَم و طلحه و زبیر را بر شکستن بیعت ملامت فرمود. امام چون دید که صلح امکان پذیر نیست، با آنان اتمام حجت کرد و از آن پس، آتش جنگ شعله ور گشت. سرانجام با کشته شدن طلحه و زبیر و شانزده هزار نفر از ناکثین و شهادت بیش از هزار یاور علی(ع)، این جنگ با پیروزی امام پایان پذیرفت. این جنگ به دلیل سوار بودن عایشه بر شتر، به جَمَل شهرت یافت.
مناسبت 02: قتل “عبداللَّه بن زبیر” از مدعیان خلافت در مکه(73 ق)
پس از شهادت امام حسین(ع) عبداللَّه بن زبیر که در این هنگام کارش در مکه بالا گرفته بود و ادعای خلافت داشت، توسط سپاهیان یزید تحت محاصره واقع شد. ولی با مرگ یزید، این محاصره از هم گسست و عبداللَّه بن زبیر در سال 68 ق کوفه را نیز تسخیر نمود. هنگامی که عبدالملک بن مروان به خلافت اُموی رسید جنگ با عبداللَّه را آغاز کرد و در 71 کوفه را از دست ابن زبیر خارج ساخت. در سال 72، عبدالملک بن مروان، حَجّاج بن یوسف ثَقَفی، یکی از سرداران سفاک و ستمگر خود را که نمونه ی کاملی از بی رحمی و آدم کشی بود برای دفع عبداللَّه روانه ی مکه نمود. حجاج، مکه را محاصره کرد و خانه ی کعبه را به ضرب سنگ هایی که ازمنجنیق پرتاب می شد ویران ساخت. حجاج در این حمله، سرانجام عبداللَّه بن زبیر را به دام انداخت و کشت.
مناسبت 03: رحلت محقق کبیر “فخرالمحققین محمد بن حسن حلی”(771 ق)
فخرالمحققین محمد بن حسن حلی در سال 682ق در شهر حله ی عراق به دنیا آمد. علوم متداول عصر از قبیل فلسفه، کلام، منطق، فقه، اصول و حدیث و … را نزد پدرش، علامه ی حلی، فرا گرفت و پیش از آنکه به سن بلوغ برسد، در انواع علوم ورزیده شد به طوری که می گویند در شانزده سالگی مجتهد مُسلَّم بوده است. فخرالمحققین، تمام رشته های علوم و فنون را در خدمت پدر علامه اش تکمیل نمود و جز وی استادی ندیده است. شهید اول، شیخ احمد بحرانی و سیدتاج الدین ابن مَعیه و شیخ ظهیرالدین(فرزندش) از شاگردان مشهور او بوده اند. تالیفات فخرالمحققین، مانند “شرح مبادُی الاصول”، “شرح تهذیبُ الاصول” و “المسایلُ الحیدریه”، از بهترین کتب شیعه محسوب می شود. این عالم ربانی سرانجام در 89 سالگی به دیدار محبوب شتافت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
مناسبت 04: درگذشت فقیه جلیل “آیت اللَّه میرزا ابوالقاسم قمی” عالم بزرگ مسلمان(1353 ق)
شیخ ابوالقاسم کبیر قمی در سال 1280 قمری متولد گردید و در قم از محضر شیخ محمدحسن نادی و ملامحمدجواد قمی استفاده کرد. ایشان در نجف اشرف از آیات عظام: میرزا خلیل تهرانی نجفی، حاج آقا رضا همدانی، آخوند ملامحمد کاظم خراسانی و سیدمحمد کاظم یزدی و در تهران از محضر میرزا محمد حسن آشتیانی بهره های وافر یافت. آیت اللَّه قمی از نظر علمی در مرتبه ای قرار داشت که برخی وی را بر آیت اللَّه العظمی حائری یزدی، مؤسس حوزه ی علمیه ی قم ترجیح می دادند. با این حال نقل شده است که ایشان فداکاری عجیبی نسبت به آیت اللَّه حائری از خود نشان می داد، به گونه ای که می فرمود: نظر به منزل ایشان ثواب دارد. شخصیت های برجسته ای همچون آیات عظام: امام خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، آخون ملا علی همدانی، سیدمصطفی صفایی خوانساری و ده ها عالم فاضل دیگر از محضر ایشان بهره گرفتند. آیت اللَّه کبیر قمی در 73 سالگی درگذشت و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون گردید.
روز 16
مناسبت 01: وفات محدث ایرانی تبار “ابن هُمام اسکافی” در بغداد(336 ق)
ابن هُمام در سال 258 قمری دیده به جهان گشود ودر دوران تحصیل از محضر اساتیدی همچون احمد بن ادریس قمی، عبداللَّه بن جعفر حمیدی و پدرش بهره برد. وی در عصر خود از بزرگ ترین مورخان شهر بغداد به شمار می رفت. از آثار وی می توان به “الانوار فی التاریخ الائمة(ع)” اشاره کرد. این عالم بزرگ در بغداد وفات یافت و در مقابر قریش به خاک سپرده شد.
مناسبت 02: درگذشت “ابن دراج قسطلی” شاعر و کاتب مشهور اندلسی(421 ق)
ابوعمر احمد بن محمد بن عاص مشهور به ابن دَرّاج از بزرگ ترین شاعران اندلس بوده و نماینده ی اصلی اعتلای این سرزمین در پایان قرن چهارم و ابتدای قرن پنجم محسوب می شد. وی سبک نوینی در قالب های شعر قدیم عربی پدید آورد و اشعارش علاوه بر آثار ادبی، منبع موثقی از اتفاقات آن دوران است.
مناسبت 03: وفات “ابن سرّاج” ادیب، شاعر و فقیه مالکی در اندلس(508 ق)
(ابن سرّاج) ادیب، شاعر و فقیه مالکی در خانواده ای اهل دانش و فضل در عصر ملوک الطوائف اندلس متولد شد. دانش اندوزی خود را نزد جد و پدرش که بزرگ اندلس به شمار می رفتند، آغاز کرد. در پی فوت پدر، ابن سرّاج که به استادی در علم نحو شهرت داشت، به تدریس پرداخت.
***
***
***
***
روز 17
مناسبت 01: به سلطنت رسیدن “طغرل بیک” اولین پادشاه سلسله ی سلجوقیان در نیشابور(429 ق)
سلجوقیان که نَسَب ایشان به سلجوق بن دَقّاق می رسد، طایفه ای از ترکمانان غَز بودند که در روزگار سامانیان، در دشت های خوارزم و سواحل دریای خزر سکونت داشتند. در حدود سال 416 ق، ترکمانان سلجوقی در ماوراءالنهر سر به عصیان برداشتند ولی از محمود غزنوی شکست خورده، تار و مار شدند. پس از مرگ سلطان محمود غزنوی، در سال 426 ق، قریب ده هزار تن از جنگاوران سلجوقی به سرکردگی طغرل بیک ودیگران از ماوراءالنهر به حدود خراسان آمدند و با سلطان مسعود غزنوی درگیر شدند. این جنگ و جنگ های بعدی به ضعف و شکست مسعود غزنوی انجامید. سرانجام طغرل بیک در سال 429 ق به نیشابور آمد و بر تخت سلطنت نشست.
مناسبت 02: درگذشت “بارع بغدادی” ادیب و شاعر مشهور عرب(524 ق)
ابوعبداللَّه، حسین بن محمد بن عبدالوهاب معروف به بارع بغدادی، ادیبِ مشهور، نحوی، لغوی، قاری و فاضل شهیر عرب در سال 443 ق در بغداد به دنیا آمد. او در علم نحو و لغت از علمای برجسته ی دوران به شمار می رفت و تنها اثر به جای مانده از او، دیوان اشعار اوست. بارع در آخر عمرِ 81 ساله ی خود، نابینا شد.
مناسبت 03: امضای قرارداد سیاسی “عَکّا” در جریان جنگ های صلیبی(587 ق)
در جریان جنگ های صلیبی بین مسلمانان و جنگجویان مسیحی، قراداد سیاسی “عَکّا” برای تسلیم شهر “عَکّا”به مسیحیان و استرداد سه هزار اسیر مسلمان، بین مسلمانان و مسیحیان به امضا رسید. ولی مسیحیان، اسیرانِ مسلمان را کشته و دوباره جنگ های صلیبی آغاز شد که با شکست مسیحیان پایان یافت. شهر عَکّا در سال پانزدهم هجری توسط مسلمانان فتح شده بود اما در سال 497 ق به تسخیر فرنگی ها درآمد. این شهر در سال 583 ق توسط صلاح الدین ایوبی از صلیبیون باز پس گرفته شد ولی در سال 587 ق باز هم به چنگ فرنگی ها افتاد و تاکنون در دست آنان باقی مانده است.
مناسبت 04: رحلت خاتَمُ المُحدِّثین “حاج میرزا حسین نوری” صاحب مُستَدْرَکُ الوسایل(1320ق)
میرزا حسین بن محمد تقی بن محمد علی نوری مازندرانی معروف به میرزا حسین نوری در سال 1254 ق در شهرستان نور در مازندران به دنیا آمد. میرزای نوری، فقیه امامی، محدث، مفسر و شاعر، نزد شیخ العراقین عبدالحسین تهرانی، شیخ مرتضی انصاری، حاج ملاعلی کَنی، میرزا محمدحسن شیرازی و سیدمهدی قزوینی تلمذ نمود. میرزا حسین نوری همچنین از استادان شیخ آقابزرگ تهرانی، حاج شیخ عباس قمی، محمد حسین کاشف الغطاء و سید شرف الدین عاملی در حدیث نیز بوده است. میرزای نوری در ترویج اصول مذهب جعفری و نشر آثار ائمه ی اطهار(ع)، کوشش بسیار کرد. همچنین این عالم فاضل در عبادت، پرهیزگاری، تقوی و کمالات نفسانی، انسانی نمونه بود. از آثار وی: مُستَدرک الوسایل در فقه(در 3 جلد) است که به جهت تألیف این کتاب به ایشان “صاحب مُستَدرَکُ الوَسایل” می گویند. مَعالِمُ الصَّبر، جَنَّةُالمأوی و نَفَسُ الرَّحمن فی فضائلِ سَلمان، نیز از اوست. میرزای نوری دارای کتابخانه ی جامع و معتبری بود که در ایران و عراقِ عرب نظیر آن در کمیَّت و کیفیَّت یافت نمی شد ولی این کتابخانه پس از وفات میرزا، به کلی متفرق شد. ایشان پدر همسر شهید شیخ فضل اللَّه نوری، عالم مبارز و آگاه دوران مشروطه بود و بسیاری از کتب نفیس میرزا حسین، نزد فرزندانِ شیخ فضل اللَّه نوری، ماند. بعدها مقداری از این کتاب ها، توسط آیت اللَّه بروجردی خریداری و به کتابخانه ی معظم له در نجف اشرف منتقل شد. میرزا حسین نوری سرانجام در 17 یا 27 جمادی الثانی سال 1320 ق در 66 سالگی بدرود حیات گفت و در نجف اشرف مدفون گشت.
***
***
***
***
روز 18
مناسبت 01: شهادت مظلومانه ی علامه ی مجاهد “قاضی نوراللَّه شوشتری” عالم و مؤلف(1019 ق)
قاضی نوراللَّه بن سید شرف الدین شوشتری، رجالی، فقیه، اصولی، محدث، شاعر و عالم بزرگ عهد صفوی، بود. در سال 956 ق در شوشتر به دنیا آمد. دروس آغازین را نزد پدر دانشمندش فرا گرفت و در سال 979 راهی مشهد مقدس شد. سیدنوراللَّه در مشهد به درس اساتید بزرگ راه یافت و از بزرگان شهر اجازه ی روایت گرفت. او در سال 993 روانه ی هند شد و پس از سالیانی،منصب قضاوت را عهده دار گشت. این اندیشمند مسلمان در هند مذهبِ خود را اظهار نمی داشت و تقیه می کرد تا این که علمای دربار هند از نفوذ او هراسان شده و در صدد فتنه و برانگیختن شاه، علیه قاضی برآمدند. سرانجام با توطئه چینی، به کتاب مجالسُ المؤمنینِ وی دست یافته و او را به جرم شیعه بودن، مستحق اجرای حَد دانستند. قاضی نوراللَّه شوشتری، سرانجام در سال 1019 ق در حالی که حدود 65 سال عمر داشت در زیر شلاق حسودان به شهادت رسید. تصنیفات این بزرگ مرد عرصه ی سیاست و نگارش را تا 140 کتاب ذکر کرده اند که: اِحقاقُ الحَقّ، مَجالِسُ المؤمنین، تَفسیر القرآن، تحفَةُ العقول و ده ها اثر دیگر از اوست. مزار قاضی شوشتری در آگره ی هندوستان، زیارتگاه مسلمانان بسیاری در دلِ شبه قاره ی هند است.
مناسبت 02: ارتحال استادُ المتأخرین شیخ “مرتضی انصاری” فقیه و مرجع اعلی در نجف(1281 ق)
شیخ مرتضی انصاری شوشتری دزفولی، یکی از نامورترین و پرآوازه ترین مراجع عالی قدر تقلید در سده های اخیر و یکی از محقق ترین چهره های علمی و فقهی قرون متأخّر به شمار می رود. شیخ مرتضی انصاری در روز عید غدیر 1214 ق در دزفول و از سلاله ی جابربن عبداللَّه انصاری به دنیا آمد. وی در 18 سالگی راهی کربلا شد و به تحصیل علوم دینی پرداخت. سپس به نجف اشرف رفت واز محضر درس شیخ موسی کاشف الغطاء استفاده برد. ایشان همچنین درکاشان به حلقه ی درس ملااحمد نراقی راه یافت و زانوی ادب زد. شیخ انصاری در 35 سالگی بار دیگر عازم نجف گردیدو به تدریس و تالیف پرداخت. صدها شاگرد مجتهد از جمله میرزای شیرازی، شیخ جعفر شوشتری، میرزای رشتی، سیدحسین کوه کمره ای، آخوند خراسانی و … در محضر او پرورش یافته و کتاب مکاسب و فرائد الاصول از جمله آثار مشهور این استاد اعظم می باشند. سرانجام این مرد علم و فضیلت در 67 سالگی به لقای معبود شتافت و در جوارمرقد مطهر امام علی(ع) آرمید.
مناسبت 03: واگذاری امتیاز “رویتر” توسط “ناصرالدین شاه قاجار” به انگلستان(1289 ق)
در نیمه ی دوم دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، عده ای از خارجیان تقاضای امتیاز بهره برداری از معادن و سایر منابع کشور را نمودند. نخستین و مهم ترینِ آن ها، امتیازی بود که به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسیس بانک ملی به “بارون جولیوس دو رویتر” سرمایه دار انگلیسی اعطا شد. این امتیاز به قدری وسیع بود که اجرای آن برای رویتر نیز مشکل می نمود و دو طرف معاهده به زودی فهمیدند که این کار بدون مطالعه ی دقیق انجام یافته است. بنابراین، این امتیاز بر اثر تاخیر رویتر لغو شد. ولی در سال 1306 ق دولت ایران به پسر رویتر، امتیاز تاسیس بانک را اعطا کرد و وی توانست از بعضی معادن بهره برداری کند. این امتیاز در نهایت به تاسیس بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن در ایران منتهی گشت.
مناسبت 04: رحلت فقیه برجسته و عالم مجاهد آیت اللَّه “حاج آقا حسین خادمی” (1405 ق)
آیت اللَّه حسین خادمی اصفهانی در حدود سال 1317ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفته و از محضر اساتیدی چون میرزای نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی، خوانساری و شیخ محمد جواد بلاغی بهره مند شد. آیت اللَّه خادمی در 26 سالگی به مقام رفیع اجتهاد نائل گشت و سپس به اصفهان مراجعت نمود. ایشان در جریان کشف حجاب، با سخنرانی های آتشین خود به مبارزه با رژیم رضاخان برخاست و در ملی شدن صنعت نفت نیز در کنار آیت اللَّه کاشانی و شهید نواب صفوی فعالیت زیادی داشت. آیت اللَّه خادمی از آغاز نهضت امام خمینی، در تشویق و ترغیب مردم در برپایی جنبش اسلامیِ ضد سلطنتی و بیان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندی ایفا نمود. این عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش در 86 سالگی در اصفهان بدرود حیات گفت و در آن شهر مدفون گردید.
***
***
***
***
روز 19
مناسبت 01: مرگ “فتحعلی شاه” دومین شاه قاجار(1250 ق)
فتحعلی شاه قاجار که مدتی در اواخر عمر خود به بیماری دچار شده بود در 19 جمادی الثانی 1250 ق پس از حدود 38 سال سلطنت در 68 سالگی در اصفهان درگذشت. جسد او را به قم برده و در آستانه ی حضرت معصومه به خاک سپردند. فتحعلی شاه در دوران پادشاهی طولانی خود، همواره سرگرم کشمکش باقوای داخلی و خارجی بود و به کمک فرزندان خود بود که توانست بر مشکلات داخلی توفیق یابد.در زمان او جنگ های اول ودوم ایران و روسیه روی داد و باعث انعقاد قراردادهای ننگین گلستان و ترکمانچای و جدا شدن سرزمین های پهناوری از کشور ایران و الحاق به روسیه گردید. فتحعلی شاه در موقع مرگ از ده ها زنِ خود بیش از 105 دختر و پسر و در حدود 600 نوه به یادگار گذارد. کثرت اولاد او در زمان حیات و پس از خودش، اوضاع اداریِ مملکت را مشوَّش کرد و چون هر کدام از این شاهزادگان، دارای دستگاه و روابط بسیاری بودند، از انجام هر ظلمی به مردم، اِبا نمی کردند. از طرفی مردم که مورد ستمیقرار می گرفتند، چون تجاوزکننده، فرزند شاه بود، برای شکایت از مظالم ایشان، چاره ای جز تحمل نداشتند. فتحعلی شاه از اصلاحات خبری نداشت و شاید، هرگز به فکر این کار هم نیافتاده بود.
مناسبت 02: ولادت عالم برجسته “سیدناصر هندی” (1284 ق)
سید ناصر حسین فرزند میرحامد حسین عالمی متبحر، فقیهی اصولی، محدث رجالی و صاحب تألیفات فراوان، در سال 1284 ق در هندوستان به دنیا آمد. ایشان در تمامی فضایل و کمالات نفسانی وارث صالح پدر دانشمند خود بود. دیوانُ الخطب، المواعظ و … از جمله تألیفات سید ناصر هندی است. این شخصیت گرانقدر در سال 1361 ق در 75 سالگی درگذشت.
مناسبت 03: رحلت “شیخ عبداللَّه مازندرانی” از مبارزان مشروطه(1330 ق)
آیت اللَّه حاج شیخ عبداللَّه بن محمدنصیر گیلانی مازندرانی نجفی، عالم امامی و از مراجع تقلید بود. وی در طالش متولد شد و در نجف وفات یافت. در محضر درس میرزا حسین خلیلی و در نجف در محضر شیخ مرتضی انصاری، سیدحسینی کوه کمری و میرزا حبیب اللَّه رشتی کسب علم نمود. شیخ عبداللَّه مازندرانی در نهضت ملی ایران و تبدیل اوضاع سلطنت استبدادی به مشروطه نقش مؤثری داشت و از ارکان این نهضت به شمار می رفت. هِبَةُ العباد فی یِوم المَعاد و کتاب طلاق از اوست.
مناسبت 04: وفات عالم بزرگ آیت اللَّه “سیدحسن موسوی بجنوردی”(1395 ق)
آیت اللَّه حاج میرزا حسن بن سیدآقا بزرگ موسوی بجنوردی متولد 1316 ق، فقیهی بزرگ و از مراجع و اساتید و مدرسین حوزه ی علمیه ی نجف بود. القَواعِدُ الفِقهیّه، ذخیرةُالمَعاد، حاشیه بر وسیلةُ النجاة و رساله در اجتماع امر و نهی، از آثار این فقیه بزرگوار می باشند.
***
***
***
***
روز 20
مناسبت 01: ولادت حضرت “فاطمه ی زهرا”(س) دختر بزرگوار حضرت محمدمصطفی(ص) (5 بعثت)
حضرت فاطمه ی زهرا، دختر نبی مکرّم اسلام در سال پنجم بعثت، هشت سال قبل از هجرت، در مکه به دنیا آمد. ام ابیها،ام الحَسَنین، اُمُّ السِّبطَین وامُّ الائمَه از کُنیه های آن بانو و صدیقه، کبری، بتول، سیّده ی نساءالعالمین، مطهّره، راضیه، مرضیه، طاهره و محدثه و … از القاب آن حضرت است. مادرش، خدیجه بنت خویلد می باشد. فاطمه ی زهرا، فرزند رسول اللَّه، همسر ولیُّ اللَّه و مادر اوصیاء اللَّه است که خداوند در آیه ی تطهیر، به پاکی او شهادت می دهد. او بهترین زنان از گذشتگان و آیندگان تا روز قیامت می باشد و سیده ی همه زنان عالم است. صدیقه ی طاهره، در مقام تقوا و عصمت و طهارت به جایی رسید که رسول خدا(ص) غضب و خشنودی آن بانو را غضب و خشنودی خداوند معرفی می کند. یکی از یادگارهای حضرت زهرای مرضیّه(س) تسبیحِ آن بزرگوار در تعقیب نمازها است که در روایات امامان(ع) به نام تسبیح حضرت زهرا، آمده است.
آیات و احادیث متناسب:
ولادت حضرت زهراعلیها السلام
إنّا أعطَیناکَ الکَوثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَر
همانا ما کوثر را به تو عطا کردیم پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن
کوثر، آیه 2 – 1.
ولادت حضرت زهراعلیها السلام
پیامبرصلی الله علیه وآله: فاطِمَةُ أَعَزُّ النّاسِ عَلَیَّ
فاطمه عزیزترین مردم نزد من است
بشارة المصطفی، ص 70.
ولادت حضرت زهراعلیها السلام
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن أَحَبَّ فاطِمَةَ ابنَتی فَهُوَ فِی الجَنَّةِ مَعی
هر کس دخترم فاطمه را دوست داشته باشد، در بهشت با من همراه خواهد بود
بحار الأنوار، ج 27، ص 116.
سخنان برگزیده
حضرت فاطمه علیها السلام: مَن أصعَدَ إلَی اللَّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ أهبَطَ اللَّهُ إلَیهِ أفضَلَ مَصلَحَتِهِ
هر که خداوند را بی پیرایه عبادت کند، خداوند برترین مصلحتش را نثار او می کند
بحار الأنوار، ج 70، ص 249.
حضرت فاطمه علیها السلام: فَرَضَ اللَّهُ الصَّلاةَ تَنزِیهاً مِنَ الکِبرِ
خداوند نماز را برای دوری از کبر واجب کرد
بحار الأنوار، ج 82، ص 209.
حضرت فاطمه علیها السلام: نَحنُ وَسیلَتُهُ فی خَلقِهِ و نَحنُ خاصَّتُهُ و مَحَلُّ قُدسِهِ
ما [اهل بیت] دست آویز الهی مردمان، بر گزیده خدا و منزلگاه قدس [و پاکی]اوییم
شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 16، ص 211.
حضرت فاطمه علیها السلام: فَجَعَلَ اللَّهُ … إطاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّةِ و إمامَتَنا أماناً لِلفُرقَةِ
خدا اطاعت از ما را رشته سامان ملّت، و امامت ما را مایه ایمنی از تفرقه قرار داده است
الإحتجاج، ج 1، ص 134.
حضرت فاطمه علیها السلام: در جواب امام حسن علیه السلام که پرسیده بود: چرا برای همسایگان و دیگران دعا می کنی و برای خود دعا نمی کنی؟ فرمود: الجارُ ثُمَّ الدّارُ
اوّل همسایه، سپس خانه خود
علل الشرائع، ج 1، ص 183.
حضرت فاطمه علیها السلام: خِیارِکُم ألیَنُکُم مَناکِبَهُ و أکرَمُهُم لِنِسائِهِم
بهترین شما کسانی اند که با مردم نرم ترند و زنان خویش را بیشتر گرامی می دارند
دلائل الإمامه، ص 76.
حضرت فاطمه علیها السلام: خَیرٌ لِلنِّساءِ أن لایَرَینَ الرِّجالَ و لایَراهُنَّ الرِّجالُ
برای زنان بهتر است که [بدون ضرورت] مردان نامحرم را نبینند و نامحرمان نیز آنان را نبینند
بحار الأنوار، ج 104، ص 36.
مناسبت 02: درگذشت “محمد بن عبدالصّمد بغدادی” محدث معروف مسلمان(319 ق)
محمد بن عبدالصّمد بغدادی در راه فراگیری علوم مختلف به ویژه علم حدیث، کوشش بسیار کرد. وی مجموعه ای از احادیث معتبر را که هر یک با چند واسطه از حضرت محمد(ص) و امام علی(ع) نقل شده گردآوری نمود که از منابع معتبر نزد عالمان حدیث به شمار می رود.
مناسبت 03: تولد رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران حضرت “امام خمینی” در خمین(1320 ق)
حضرت آیت اللَّه العظمی سید روح اللَّه موسوی معروف به امام خمینی(ره) در 20 جمادی الثانی سال 1320 قمری برابر با اول مهر سال 1281 شمسی و مصادف با میلاد با سعادت حضرت فاطمه ی زهرا(س) از پدری به نام “سیدمصطفی موسوی” و مادری به نام “هاجر احمدی” متولد گردید. در کودکی پدر را از دست داد چرا که سید مصطفی پدر ارجمند امام خمینی(ره) که از روحانیون مبارز و دارای نفوذ کلمه بود، از سوی جعفرقلی خان و رضاقلی سلطان خمینی(از اشرار منطقه) مورد سوءقصد قرار گرفت و به شهادت رسید. پس از مدتی حضرت امام(ره) دروس ابتدایی خود را در زادگاه خود گذراند. سپس در محضر آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری در اراک حاضر شد و سال ها از معظم له بهره بُرد. پس از تأسیس حوزه ی علمیه ی قم به همراه استاد، راهی آن شهر گردید. با ارتحال آیت اللَّه العظمی بروجردی فعالیت های سیاسی خود را آغاز نمود و پس از چندی به عنوان دشمن سرسخت رژیم پهلوی در برابر شاه ایستاد. رژیم نیز ایشان را به ترکیه تبعید نموده و سرانجام پس از نزدیک 15 سال دوری از وطن در حالی که کشور، مشتاق حضور معظم له بود، وارد تهران گردید و رهبری انقلاب اسلامی ایران را به عهده گرفت.
مناسبت 04: روز زن و هفته ی بزرگداشت مقام مادر
آیات و احادیث متناسب:
روز مادر
و وصَّینَا الإنسانَ بِوالِدَیهِ إحساناً حَمَلَتهُ أُمُّهُ کُرهاً و وَضَعَتهُ کُرهاً)
ما به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند؛ مادرش او را با رنج حمل کرد و با رنج بر زمین نهاد
احقاف، آیه 15.
پیامبرصلی الله علیه وآله: الجَنَّةُ تَحتَ أقدامِ الاُمَّهاتِ
بهشت زیر قدم های مادران است
میزان الحکمه، ح 22691.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن سَرَّهُ أن یُمَدَّ لَهُ فِی عُمرِهِ و یُزادَ فی رِزقِهِ فَلیَبَرَّ والِدَیهِ
هرکه خوش دارد عمرش دراز و روزی اش بسیار شود، به پدر ومادرش نیکی کند
میزان الحکمه، ح 22671.
امام علی علیه السلام: بِرُّ الوالِدَینِ أکبَرُ فَریضَةٍ
نیکی به پدر و مادر بزرگ ترین فریضه است
میزان الحکمه، ح 22673.
امام سجّادعلیه السلام: وَ أمّا حَقُّ اُمِّکَ فَأنْ تَعلَمَ أنَّها حَمَلَتکَ حَیثُ لایَحتَمِلُ أَحَدٌ أَحَداً و أعطَتْکَ مِن ثَمَرَةِ قَلبِها مالا یُعطِی أحَدٌ أحَداً
حقّ مادرت بر تو این است که بدانی او تو را در جایی حمل کرده است که هیچ کس دیگری را حمل نمی کند و از میوه دلش آن به تو داد که هیچ کس به دیگری نمی دهد
الأمالی، صدوق، ص453.
امام رضاعلیه السلام: إنَّ اللَّهَ أمَرَ بِالشُّکرِ لَهُ و لِلوالِدَینِ، فَمَن لَم یَشکُر والِدَیهِ لَم یَشکُرِ اللَّهَ
خداوند به سپاس گزاری از خود و پدر و مادر فرمان داده است؛ پس هر که از پدر و مادرش سپاس گزاری نکند، خداوند را سپاس نگفته است
الخصال، ص 156.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَنِ اتَّخَذَ زَوجَةً فَلیُکرِمها
هر کس همسری اختیار کند، باید او را گرامی بدارد
مستدرک الوسائل، ج 1، ص 412.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إذا صَلَّتِ المَرأةُ خَمسَها و صامَت شَهرَها و أحصَنَت فَرجَها و أطاعَت بَعلَها فَلَتَدخُلُ الجَنَّةَ مِن أیِّ أبوابٍ شاءَت
هرگاه زنی نمازهای پنج گانه اش را به جای آورد، و ماه رمضان را روزه بگیرد، و دامنش را پاک نگه دارد، و از شوهرش فرمان ببرد، از هر دری که بخواهد وارد بهشت می شود
کتاب من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 441.
امام علی علیه السلام: إنَّ المَرأَةَ رَیحانَةٌ و لَیسَت بِقَهرَماَنةٍ
زن گل است و لطیف، نه دلیر
نهج البلاغه، نامه 31.
امام صادق علیه السلام: أکثَرُ الخَیرِ فِی النِّساءِ
بیشتر خوبی ها در زنان است
کتاب من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 385.
امام صادق علیه السلام: إنَّ اللَّهَ جَعَلَ لِلمَرأةِ أن تَصبِرَ صَبرَ عَشرَةِ رِجالٍ
خداوند صبر و تحمّلِ ده مرد را به زن عطا کرده است
الکافی، ج 50، ص 339.
امام صادق علیه السلام: لَیسَ لِامرَأةٍ خَطَرٌ لا لِصالِحَتِهِنَّ ولالِطالِحَتِهِنَّ
برای زن بهایی نمی توان تعیین کرد، نه برای خوب آنها و نه برای بدشان
میزان الحکمه، ح 7847.
***
***
***
***
روز 21
مناسبت 01: درگذشت “محسن بن علی تنوخی” ادیب، شاعر و مورخ مشهور مسلمان(384 ق)
محسن بن علی تنوخی ادیب و مورخ مسلمان در شعر و ادب، استعداد سرشاری داشت و اشعار بسیاری از خود بر جای گذاشت. تنوخی در مدتی کوتاه، مراتب علمی و دینی متداولِ زمانِ خود را طی کرد و سپس به شغل قضاوت پرداخت. کتاب الفَرَجُ بَعد الشِّدَّة، شامل مجموعه ای از وقایع تاریخی و اجتماعی آن دوران است که وی آن را با دقت و ظرافت خاصی تالیف کرده است. هم چنین کتاب دیگر تنوخی، المساجد نام دارد که حاوی حکایات و فرازهای اخلاقی است.
مناسبت 02: رحلت عالم ربانی، آیت اللَّه “سید محمد حسن میرجهانی”(1413ق)
حاج سید محمد حسن میرجهانی طباطبایی اصفهانی فرزند میرسید علی در ذیقعده ی سال 1319 ق در یکی از روستاهای اصفهان و بیت دانش و تقوا چشم به جهان گشود. ایشان پس از فراگیری علوم مقدماتی در اصفهان، به حوزه ی علمیه ی نجف اشرف هجرت کرد و پس از بهره گیری از درس حضرات آیات: آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ عبداللَّه مامقانی، به مدارج بالای علمی دست یافت. آیت اللَّه میرجهانی سپس راهی مشهد مقدس گردید و به هدایت و ارشاد مردم و تألیف و تصنیف پرداخت. از آثار این عالم فرزانه می توان به کتاب های مصباحُ البلاغه در 2 جلد، نوائبُ الدُّهور در 4 جلد، ولایت کلّیه در 2 جلد و چندین اثر دیگر اشاره کرد. از ویژگی های آیت اللَّه میرجهانی، عشق به آستان اهل بیت(ع) زهد و قناعت، تقوا و تَهجُّد و کوشش در تألیف کتب اسلامی تبلور بیشتری دارند. این عالم ربانی در 94 سالگی بدرود حیات گفت و در جوار مقبره ی علامه مجلسی در اصفهان به خاک سپرده شد.
***
***
***
***
روز 22
مناسبت 01: درگذشت “ابوبکر ابی قحافه” خلیفه ی اول مسلمانان(13 ق)
هنوز جسد مطهر پیامبر اکرم(ص) رابه خاک نسپرده بودند که بر سر جانشینی او بین اصحاب اختلاف افتاد. ایشان در محلی به نام “سقیفه ی بنی ساعده” گرد آمده و درباره ی جانشینی رسول خدا به گفت وگو پرداختند. سرانجام آن افراد، علی رغم آن همه تأکید و سفارشی که پیامبر اسلام(ص) درباره ی وصایت و جانشینی امام علی(ع) بیان کرده بود، با ابوبکر بن ابی قحافه که از یاران قدیمی پیامبر(ص) و پدر همسر رسول خدا بود، بیعت کردند. از آن پس او را به خلافت انتخاب کرده و به وی، لقب خلیفه ی رسول اللَّه یعنی جانشین رسول خدا دادند. پس از به خلافت رسیدن ابوبکر، وی به فکر گسترش اسلام و لشکرکشی به خارج از سرزمین اسلامی افتاد. در جنگ های این دوره، سربازان اسلام بر نیروهای روم و ایران غلبه کرده و مناطق زیادی را به تصرف خود درآوردند. ابوبکر بن ابی قحافه سرانجام پس از حدود 2 سال و 4 ماه خلافت و پس از پانزده روز بیماری، در سن 63 سالگی درگذشت و عمر بن الخطاب را به خلافت پس از خود تعیین نمود. به ابوبکر و عمر و عثمان و امام علی(ع) که پس از پیامبر به خلافت رسیدند، خلفای راشدین یعنی جانشینان پیغمبر می گویند.
***
***
***
***
روز 23
مناسبت 01: درگذشت “طاهر ذوالیمینین” از سرداران عباسی(207 ق)
طاهر بن حسین ذوالیمینین از سرداران نامی هارون و مامون عباسی است. وی از طرف مأمون، به مقابله ی علی بن عیسی، فرمانده امین عباسی رفت و او را شکست داد و بغداد را فتح نمود. از آن پس جزو خواص مامون به شمار می رفت و از هنگام رفتن مامون به بغداد، حکمران خراسان گردید. در اواخر خلافت مأمون، طاهر دعوی استقلال کرد و یک روز در خطبه ی نماز جمعه نام خلیفه را حذف کرد. از آن جایی که مامون می دانست روزی طاهر دست به این کار خواهد زد، از مدت ها قبل غلامی را به او هدیه داد که در واقع جاسوس مامون بود و ماموریت داشت به محض آن که طاهر نام خلیفه را از خطبه ی نماز جمعه حذف کَرد، طاهر را به قتل برساند. پس از قتل طاهر، طلحه پسر طاهر حاکم خراسان شد.
مناسبت 02: رحلت فقیه فرزانه آیت اللَّه “ملاحبیب اللَّه کاشانی” عالم ربانی و دانشمند کامل(1340 ق)
میرزا حبیب اللَّه شریف کاشانی در سال 1262 ق در کاشان به دنیا آمد. در کودکی پدر را از دست داد و زیر نظر آیت اللَّه سیدحسین کاشانی به تحصیل علوم حوزوی همت گماشت. در پرتو این تلاش پیگیر، در شانزده سالگی گواهی نقل روایت و در هجده سالگی گواهی اجتهاد دریافت نمود. میرزا حبیب اللَّه در سال های بعد به تهران رفت و در محضر درس شیخ محمد اصفهانی، ملاهادی مدرس تهرانی، ملاعبدالهادی تهرانی و حاج میرزا ابوالقاسم تهرانی کلانتر استفاده ی وافر برد. در 1281 ق جهت حضور در درس شیخ مرتضی انصاری راهی عراق شد، اما ورود او به کربلا با رحلت آن استاد یگانه همزمان گردید. پس از چند سال توقف در عتبات، به زادگاه خود، کاشان، بازگشت و به تالیف، تدوین و تکمیل تحقیقات خود پرداخت. میرزای کاشانی همزمان در مسند عظیم مرجعیت، به انجام وظایف شرعی خویش اشتغال داشت و به ارشاد و هدایت مردم مشغول بود. از ویژگی های برجسته ی میرزای کاشانی، تنوع تالیفات و فزونی آن هاست. آثار وی را تا سیصد جلد کتاب و رساله نوشته اند، اما تنها حدود دویست جلدِ آن ها شناخته شده است. مُنْتَقِدُ المَنافِع فی شرحِ المُختَصَر النّافع به عنوان دائرةُالمعارف فقه شیعه، منظومةٌ فی الفقه و ده ها اثر دیگر از اوست. سرانجام این عالم کبیر و محقق دقیق در 78 سالگی در کاشان دارفانی را وداع گفت و در آن شهر به خاک سپرده شد.
مناسبت 03: وفات آیت اللَّه “سیدهاشم نجف آبادی میردامادی” (1380 ق)
***
***
***
***
روز 24
مناسبت 01: درگذشت “یحیی بن قاسم ثَعْلَبی” ملقب به “ابوزکریا” ادیب و شاعر مشهور عرب(616 ق)
ابوزکریا، یحیی بن قاسم ثَعْلَبی، فقیه، قاری، مفسّر، نحوی، لغوی، عروضی و شاعر ماهر بود. او سال ها در مدرسه ی نظامیه ی بغداد به تدریس اشتغال داشت و شاگردان زیادی پرورش داد. از ابوزکریا که در میان اعراب بیشتر به عنوان ادیب و شاعر مطرح می باشد، دیوان شعری به جای مانده است. سرانجام ابوزکریا در سال 616 ق در 95 سالگی بدرود حیات گفت.
مناسبت 02: تولد فقیه و مرجع بزرگوار تقلید حضرت آیت اللَّه “حاج شیخ محمدعلی اراکی” (1312 ق)
مناسبت 03: رحلت آیت اللَّه “شیخ مرتضی حائری یزدی” فرزندِ موسس حوزه ی علمیه ی قم(1406 ق)
شیخ مرتضی فرزند ارشد آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی موسس حوزه ی علمیه ی قم در 1334 ق در اراک به دنیا آمد. وی پس از اتمام دروس مقدماتی، به محضر درس اساتید بزرگ حوزه از جمله آیات عظام: گلپایگانی، سیدمحمدتقی خوانساری، محقق داماد، حجت کوه کمره ای، بروجردی و امام خمینی راه یافت و نیز از درس والد خود، خوشه ها چید. ایشان بیش از چهل سال در حوزه ی علمیه ی قم به تدریس پرداخت و شاگردان زیادی تربیت نمود. در زمان حکومت طاغوت، با قوانین ضد خدایی شاه مخالفت می ورزید و با آن مبارزه می کرد. این عالم ربانی سرانجام در 25 اسفند 1364 ش درسن 72 سالگی به لقای معبود شتافت و در پایین پای پدر بزرگوار خود آرمید.
مناسبت 04: ارتحال عالم بزرگ آیت اللَّه “سیدمحمدرضا گلپایگانی” زعیم حوزه ی علمیه ی قم(1414 ق)
سیدمحمدرضا فرزند سیدمحمدباقر موسوی گلپایگانی در سال 1316 قمری در “گوگد” گلپایگان دیده به جان گشود. پس از چندی جهت فراگیری علوم اسلامی به اراک عزیمت نمود و از محضر آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری بهره جست. پس از تأسیس حوزه ی علمیه ی قم، به این شهر مهاجرت نمود و بعد از درگذشت آیت اللَّه حائری، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. معظم له از آغاز نهضت 15 خرداد 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی همراه امام خمینی(ره) بوده و از پشتیبانان آن امام محسوب می شد. پس از رحلت امام خمینی(ره)، از بزرگ ترین مراجع تقلید شیعیان به حساب می آمد. آیت اللَّه گلپایگانی بیش از هفتاد و پنج سال بر مسند تدریس تکیه زد و شاگردان بی شماری را به جامعه ی اسلامی عرضه نمود. حضرات آیات مرتضی حائری یزدی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، مرتضی مطهری، محمدعلی قاضی طباطبایی، سیداسداللَّه مدنی، محمد مفتح، سیدمحمد بهشتی، علی مشکینی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، لطف اللَّه صافی گلپایگانی، احمد جنتی و ده ها نفر از علما و فضلای حوزه، از جمله شاگردان این مرجع بزرگوار تقلید می باشند. آیت اللَّه گلپایگانی دارای تالیفات و تقریرات متعددی نیز می باشند که کتاب الحج، کتاب القضا و الطهاره و … از آن جمله اند. اولین مدرسه ی علوم دینی به سبک جدید، اولین موسسه ی بزرگ قرآنی در قم، اولین فهرست بزرگ فقهی و حدیثی بااستفاده از دانش و اختراعات جدید بشری و تاسیس و ساخت صدها مدرسه، مسجد، موسسه ی دینی در کشور و خارج ازکشور از جمله خدمات این عالم ربانی می باشند. سرانجام این فقیه جلیل و مرجع کبیر در 18 آذر 1372 ش در 96 سالگی بدرود حیات گفت و در کنار اساتید بزرگ خود در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) مدفون شد.
***
***
***
***
روز 25
مناسبت 01: تصرف بغداد توسط “شاه اسماعیل اول” بدون جنگ و درگیری(914 ق)
مناسبت 02: اعلام لغو حکم تحریم تنباکو از جانب “میرزای بزرگ شیرازی”(1309 ق)
پس از درگذشت شیخ مرتضی انصاری، شاگردان و بزرگان روحانیت شیعه، میرزای شیرازی را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفی نمودند. یکی از بزرگ ترین قسمت های زندگانی وی، مبارزه با استعمار انگلیس و واگذاری تنباکو است. میرزای شیرازی با ارسال پیام برای ناصرالدین شاه قاجار، وی را از مفاسد امتیاز انحصار تنباکو، برحذر نمود. ولی تذکرات ناصحانه ی وی تأثیری در شاه نداشت. سرانجام میرزای بزرگ برای نجات اسلام و مسلمانان و حفظ مملکت ایران از شرّ دشمنان، فتوای تاریخی خود را در تحریم تنباکو به شرح ذیل صادر نمود: “الیوم، استعمال تنباکو و توتون بأیّ نحو کان در حکم محاربه با امام زمان(عج) است.” مردم مسلمان پس از اطلاع از این فتوا، مغازه های توتون فروشی را بستند و تمام قلیان ها را جمع کردند. حکومت وقت با این حکم شرعی به مبارزه برخاست و سرانجام، همگام با نهضت عمومی مردم، ناصرالدین شاه به ناچار تسلیم شد و قرارداد امتیاز تنباکو را لغو کرد.
مناسبت 03: رحلت شیخ الفُقهاءِ و المُجتَهدین، آیت اللَّه العظمی “محمدعلی اراکی” در قم(1415 ق)
آیت اللَّه محمد علی اراکی در سال 1312 قمری در “اراک” دیده به جهان گشود. پدرش از علما و اوتاد عصرخویش و مادرش از سلاله ی پاک رسول خدا(ص) بود. وی از سن 20 سالگی و همزمان با تأسیس حوزه ی علمیه ی اراک به مدت 8 سال از محضر آیت اللَّه العظمی حائری کسب فیض نمودو سپس با تأسیس حوزه ی علمیه ی قم از سوی آیت اللَّه العظمی حائری، به قم هجرت کرده و از اصحاب خاص او به شمار آمد. آیت اللَّه اراکی به مدت 35 سال در حوزه ی علمیه ی قم به امر تدریس اشتغال داشت و بسیاری از بزرگان حوزه، از محضر درس ایشان مستفیض شدند. وی پس از وفات آیت اللَّه خوانساری در حدود 30 سال، نماز جماعت را در مدرسه ی فیضیه اقامه نمود و پس از رحلت آیت اللَّه گلپایگانی(ره) به مرجعیت عالیه ی شیعیان نائل آمد. سرانجام این عالم سترگ و فقیه فرزانه پس از عمری پر بار و پُربرکت در سن 103 سالگی در تاریخ 8 آذر 1373 ش بدرود حیات گفت و پس از تشییعی با شکوه، در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س)، دفن شد.
***
***
***
***
روز 26
مناسبت 01: شهادت حضرت امام علی النقی(ع) به روایتی(254 ق)
مناسبت 02: درگذشت فقیه بزرگ عالم تشیع “مقداد بن عبداللَّه حلّی” (826 ق)
ابوعبداللَّه شرف الدین مقداد بن عبداللَّه بن محمد حلی سَیوری معروف به فاضل مقداد و فاضل سیوری، فقیه، متکلم، محقق، جامع معقول و منقول و از علمای بزرگ شیعه می باشد. فاضل مقداد پس از اتمام تحصیلات مقدماتی برای فراگیری فقه، اصول و حدیث در محضر درس “شهید اول” حضور یافت تا آن گاه که خود در این علوم استاد گشت. وی از اکابر علمای امامیه در عصر خویش بوده و آثار متعددی از خود به جای گذاشت که: آداب الحج، آیات الاحکام، شرح اَلفیّه ی شهید اول، شرح مبادی الاصول علامه و کَنزُالعرفان فی فقه القرآن از آن جمله اند. وفات فاضل سیوَری در نجف اشرف واقع شد و مقبره ی او را در نزدیکی بغداد در مسیر زائران عتبات عالیات می دانند.
***
***
***
***
روز 27
مناسبت 01: درگذشت “حسین بن احمد بن حجاج” شاعر معروف شیعه(391ق)
ابوعبداللَّه حسین بن احمد بن حجاج، معروف به ابن حجّاج ادیبی فاضل و ماهر بود که با سیدمرتضی و سیدرضی از دانشمندان قرن چهارم هجری در یک عصر زندگی می کرد. او از شعرای دوستدار اهل بیت رسالت و دشمن سرسخت دشمنان دین بود و در هر مورد اشعار فراوانی سروده است. مشهور است که در خوابِ سیدرضی، ابن حجاج از جانب اهل بیت به عنوان شاعر اهل بیت مطرح گردیده است. از آثار ابن حجاج، می توان به دیوان ده جلدی او اشاره کرد که در موزه های مختلف جهان نگهداری می شود. وی در مکانی بین بغداد و کوفه وفات یافت و طبق وصیت ابن حجاج، بدنش را در سمت پایین پای امام موسی کاظم(ع) دفن کردند.
مناسبت 02: رحلت فقیه جلیل، آیت اللَّه “میرزا ابوالحسن مشکینی” عالم مسلمان(1358 ق)
میرزا ابوالحسن مشکینی، عالم دینی، فقیه اصولی و مدرس برجسته ی حوزه ی علمیه ی نجف اشرف در سال 1305 ق در اطراف اردبیل به دنیا آمد. وی از نوجوانی در محضر درس علمای برجسته ی عصر خویش حضور یافت و در نهایت، عالمی توانا شد. میرزای مشکینی در 23 سالگی راهی نجف شد و از محضر درس حضرات آیات آخوند خراسانی، شیخ الشریعه ی اصفهانی و سید محمد کاظم یزدی بهره مند گردید. بعدها به کربلا رفت و در درس میرزا محمدتقی شیرازی شرکت جُست. میرزا ابوالحسن مشکینی در فقه، اصول فقه و تفسیر از دانش در خورِ توجهی برخوردار بود. از میرزا ابوالحسن مشکینی آثار بسیاری بر جای مانده است که از بین آن ها می توان به حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، الفوائدُ الرّجالیه و المناسک اشاره کرد. میرزای مشکینی سرانجام در 53 سالگی در کاظمین وفات یافت و پیکرش را پس از انتقال به نجف، در صحن شریف علوی به خاک سپردند.
مناسبت 03: پناهنده شدن “محمدعلی شاه قاجار” به سفارت روس(1327 ق)
با گسترده تر شدن آتش انقلاب در نقاط مختلف کشور، نهضتی برای فتح تهران توسط مشروطه خواهان ایجاد گردید و پیروزی آنان را به دنبال آورد. در نبردی که بین قوای محمدعلی شاه قاجار و آزادی خواهان در نزدیکی تهران روی داد، قوای دولتی شکست خورده و طرف پیروز در 24 جمادی الثانی 1327 رو به تهران نهاد. این درگیری ها در تهران ادامه یافت و سرانجام تهران به تصرف مشروطه طلبان درآمد. در این هنگام، محمد علی شاه که خود را در برابر آزادی خواهان ناتوان دید در روز 27 جمادی الثانی به سفارت روسیه پناهنده شد و لیاخوف روسی نیز خود را به فاتحان تهران تسلیم کرد. بعد از ظهر همان روز، در جلسه ای فوق العاده، محمدعلی شاه، از سلطنت کنار گذاشته شد و فرزند یازده ساله ی وی، احمد میرزا را به عنوان پادشاه معرفی کردند. چون احمد شاه کودک بود، نیابت سلطنت او را به عضدالملک، رییس سالخورده ی ایل قاجار سپردند و بدین ترتیب دوره ی استبداد صغیر که در حدود سیزده ماه به طول انجامیده بود به پایان رسید.
***
***
***
روز 28
مناسبت 01: وفات “ابوالقاسم شاطبی” معروف به “امام القُرّاء” عالم و قاری مشهور قرآن کریم(590 ق)
ابوالقاسم قاسم بن فیرة بن ابی القاسم شاطبی در سال 538 ق به دنیا آمد. وی علاوه بر قرائت، در تجوید و تفسیر قرآن، حدیث، نحو، لغت و سایر علوم دینی متداول عصر خود از دانشِ خوبی برخوردار بود. او که از مشاهیر قاریان قرآن به شمار می رفت، به امام القراء، شهرت یافت. شاطبی با وجود آن که نابینا بود، از هوش و استعداد سرشاری بهره داشت و بسیاری از احادیث را در حافظه ثبت کرده بود. از ابوالقاسم شاطبی آثاری به جای مانده که از آن میان می توان به قصیده ی شاطبیه، تتمة الحرز و قصیده ی دالیه اشاره کرد.
مناسبت 02: درگذشت “میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی” عالم و ادیب ایرانی(1302 ق)
میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی، علاوه بر تبحر در فقه، ادیبی فرزانه و شاعری توانا در عصر خود بود. از تنکابنی آثاری به جای مانده که از میانِ آن ها می توان به قصص العلماء اشاره کرد. نویسنده در این کتاب به شرح حال و آثار حدود 200 تن از علما و بزرگان قبل از خود پرداخته است. این کتاب بارها در ایران به چاپ رسیده است. از دیگر آثار تنکابنی می توان از کتاب الفواید فی اصول الدین یاد کرد که منظومه ی شعری در اصول دین می باشد.
***
***
روز 29
مناسبت 01: آغاز انتشار روزنامه ی قانون توسط “ملکم خان”، ناظم الدوله فرمانفر معروف(1307 ق)
.
منبع : بانک جامع مناسبت ها: شمسی ، قمری ، میلادی / مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان
.
✍️ #زبدةالاشعار ✍️
.
🆔: @nohe_torki
