موضوع: وقایع الایام؛ ماه ذی الحجه

#وقایع و #هشتک های مهم #ماه_ذی_الحجه

ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) (۱ ذی‌الحجه سال ۲ قمری)
شهادت امام جواد(ع)(بقولی -۶ ذی‌الحجه ۲۲۰ق)
شهادت امام باقر(ع) (۷ ذی‌الحجه۱۱۴ق)
حرکت امام حسین(ع) از مکه به عراق (۸ ذی‌الحجه۶۰ق)
عرفه (۹ ذی‌الحجه)
شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه (۹ ذی‌الحجه۶۰ق)
عید قربان (۱۰ ذی‌الحجه)
بخشیدن فدک به حضرت زهرا(س) (۱۴ ذی‌الحجه۷ق)
ولادت امام هادی (ع) ( 15 ذی الحجه 212 ه.ق)
واقعه غدیر (۱۸ ذی‌الحجه۱۰ق)
ولادت امام کاظم (ع) ( 20 دی الحجه 128 ه.ق )
شهادت میثم تمار (۲۲ ذی‌الحجه۶۰ق)
مباهله (۲۴ ذی‌الحجه ۱۰/۹ق)
خاتم‌بخشی امیرالمومنین(ع) و نزول آیه ولایت (۲۴ ذی‌الحجه ۱۰/۹ق)
.
برای دسترسی به صفحات اختصاصی مرتبط با ماه ذی الحجه روی هشتک های زیر کلیک کنید :
#حیدریه_ازدواج   ///    #فاطمیه_ازدواج   ///    #عروسی_مذهبی   ///    #جوادیه_شهادت   ///    #باقریه_شهادت   ///    #خروج_مکه   ///    #عرفه   ///    #مسلمیه   ///    #عید_قربان   ///    #غدیریه   ///    #الهادی_میلادیه   ///    #کاظمیه_میلادیه   ///    #مباهله   ///    #حیدریه_مدح
.
.
.
.
شرح وقایع ماه ذی الحجه
.
.
.
🔰 روز 01
🔸 مناسبت 01: ازدواج امیرالمؤمنین امام علی(ع) و حضرت فاطمه ی زهرا(س)(2 ق)
خواستگاران بسیاری از شخصیت های بزرگ صدر اسلام، حضرت زهرا(س) را برای همسری خود، از پیامبر اکرم(ص) خواستگاری کردند. اما پیامبر(ص) به هیچ یک از آن ها پاسخ مثبت نداد و از ایشان روی برمی گردانید. تا این که امام علی(ع) به محضر پیامبر(ص) آمد و خواستگاری نمود. پیامبر فرمود: یا علی! پیش از تو کسانی از فاطمه خواستگاری کرده اند و او در همه، اظهار کراهت کرده است. اما تو منتظر باش تا برگردم. رسول اللَّه به اطاق حضرت زهرا رفت و فرمود: فاطمه جان، علی بن ابی طالب کسی است که قرابت و فضل و اسلام او را شناخته ای. من از پروردگارم خواسته ام، تو را به بهترین و محبوب ترین خلقش تزویج کند. حال، علی از تو خواستگاری می کند. نظرت چیست. فاطمه ساکت شد ولی روی برنگردانید و رسول اللَّه در قیافه ی فاطمه، نارضایتی احساس نکرد. آنگاه حضرت به پاخاست و فرمود: اللَّه اکبر. سکوت فاطمه حاکی از رضایت اوست. در این هنگام جبرئیل نازل شد و گفت: یا رسول اللَّه! فاطمه را به علی تزویج کن. خدا، فاطمه را برای علی و علی را برای فاطمه پسندیده است، آنگاه آن حضرت، فاطمه را به علی تزویج کرد. بعد از تهیه ی مقدمات، آن دو بزرگوار با هم ازدواج کردند. مهریه حضرت زهرا (س) 500 درهم بود که علی (ع) با نیمی از آن برای خانه جهاز خرید. پیامبر در این باره فرموده است: من فاطمه را به ازدواج علی(ع) در نیاوردم مگر آن هنگام که خدا، آن را به من فرمان داد. بدین ترتیب، نور به نور رسید و صدیقه ی طاهره به منزل حضرت علی(ع) قدم گذاشت تا از آن وصلت مبارک، دو سید جوانان اهل بهشت و زینَبین و پس از آنها ائمه ی اطهار و راهنمایان توحید، قدم به دنیا گذارند و ظلمت جهان را منور فرمایند.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: زَوِّجُوا أیاماکُم، فَإنَّ اللَّهَ یُحَسِّنَ لَهُم فی أخلاقِهِم و یُوَسَّعُ لَهُم فی أرزاقِهِمِ و یَزیدهُمُ فی مُروّاتِهِم
بی همسران خود را همسر دهید؛ که خداوند اخلاق آنان را نیکو و روزیشان را فراخ می کند و بر جوانمردی آنها می افزاید
بحار الأنوار، ج 103، ص 222.
.
امام صادق علیه السلام: مَن زَوَّجَ أعزَباً کانَ مِمَّن یَنظُرُ اللَّهُ إلَیهِ یَومَ القِیامَةِ
هر کس بی زنی را همسر دهد از جمله کسانی است که خداوند در روز قیامت به او نظر می افکند
الکافی، ج 5، ص 331.
.
امام صادق علیه السلام: لَولا أنَّ اللَّهَ خَلَقَ أمیرَ المُؤمِنینَ لِفاطِمَةَ ما کانَ لَها کُفوٌ عَلَی ظَهرِ الأرضِ
اگر خداوند امیرمؤمنان را برای فاطمه نمی آفرید، در زمین همتایی برای او نبود
الکافی، ج 1، ص 461.
🔸 مناسبت 02: تولد “ابن ابی الحدید” دانشمند و مورخ بزرگ مسلمان(586 ق)
ابوحامد عبدالحمید بن محمد مداینی، معروف به ابن ابی الحدید معتزلی، از بزرگان علمای معتزله، فقیه، اصولی، حکیم، متکلم، شاعر و کاتب می باشد. شرح نهج البلاغه ی او که شهره ی عام و خاص است، حاکی از مودت و دوستی وی نسبت به امیرالمؤمنین(ع) و خانواده ی رسالت(ص) می باشد. این اثر از کتب مهم و معتبر ادبی، تاریخی و کلامی است و از همان زمان تالیفش شهرت یافته و محل مراجعه و استفاده ی دانشمندان قرار گرفته است. ابن ابی الحدید در مدائن به دنیا آمد و در سال 656 ق در هفتاد سالگی در بغداد وفات یافت. شرح یاقوت ابن نوبخت، شرح مُحَصّل فخر رازی و القصائدُ السَّبع فی مدحِ سیّدنا علی(ع) از دیگر آثار اوست.
.
.
🔰 روز 02
🔸 مناسبت 01: تصرف مصر توسط خلفای فاطمی و بنای شهر قاهره به عنوان مرکز حکومت آنان(358 ق)
🔸 مناسبت 02: ولادت عالم مجاهد و فقیه مبارز آیت اللَّه شهید “شیخ فضل اللَّه نوری” (1259 ق)
حاج شیخ فضل اللَّه نوری از شاگردان برجسته ی میرزای بزرگ شیرازی در عراق بود. وی در سال 1300 ق به تهران رفت و به شدت با جدایی دین از سیاست مخالفت ورزید. شیخ فضل اللَّه در اوایل مشروطیت، از پیشگامان و مجاهدان این نهضت به شمار می رفت و دوشادوش سیدعبداللَّه بهبهانی و سیدمحمدطباطبایی به مبارزه علیه استبداد مشغول بود. ولی پس از چندی پی برد که دست های پلید و پنهانی به قصد پایمان کردن خون های ریخته شده در راه این نهضت می باشند و مشروطه را نه به معنی حکومتی که مشروط به رعایت حدود و اجرای قوانین الهی باشد، بلکه رژیمی که مردم در مقابل آن، مشروط به سکوت باشند، می خواهند. لذا شیخ فضل اللَّه مخالفت خویش را با مشروطه ی غیرمشروعه اعلام کرده، به تمام ولایات تلگراف می زند و مشروطه را تحریم می نماید. از آن سو، جناح های مقابلِ شیخ، او را در یک دادگاه فرمایشی به مرگ محکوم کرده و آن مجتهد والامقام را در سیزدهم رجب سال 1327 ق به دار آویختند.
🔸 مناسبت 03: درگذشت “طنطاوی جوهری” عالم و شاعر مصری(1358 ق)
استاد طنطاوی جوهری عالم و شاعر مسلمان مصریِ قرن چهاردهم هجری، در علوم متداول عصر، مهارت داشت و از استادان لغت به شمار می رفت. طنطاوی حافظ قرآن بود وبه تفسیر و تحلیل آن نیز می پرداخت. این حکیم فرزانه به زبان انگلیسی نیز تسلط کامل داشت و همواره به تعلیم و تدریس علوم اسلامی مشغول بود. میزان الجواهر، تفسیرقرآن و جمالُ العلمِ از جمله آثار این دانشمندِ مسلمانِ مصری به شمار می رود.
🔸 مناسبت 04: رحلت آیت اللَّه “سیدمحمد محقق داماد” استاد بزرگ حوزه ی علمیه ی قم(1388ق)
سیدمحمد محقق داماد، فرزند سیدجعفر موسوی در سال 1325 قمری در احمدآباد اردکان یزد متولد گردید. وی پدرش را پیش از تولد و مادرش را در 6 سالگی از دست داد. علی رغم چنین حادثه ی غم انگیزی، آغاز به تحصیل نمود. آن گاه به یزد مهاجرت کرد و نزد اساتید آن شهر به تکمیل ادبیات و سطح پرداخت. سپس با توصیه ی استاد گرامیش شیخ غلامرضا یزدی، به قم مهاجرت کرد و در درس اساتید بزرگ حوزه، بهره ها گرفت. آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی ارادت خاصی به ایشان داشت و با وجود چنین شاگردانی، به آینده ی حوزه دلگرم بود. همین ارادت موجب شد که او را به دامادی خود بپذیرد و به لقب “داماد” ملقب گردد. ایشان بسیار به تدریس اهمیت می داد. هنگامی که در روزهای آخر عمر در بستر بیماری قرار داشت ازاین که نمی توانست در جلسه ی درس شرکت کند، می گریست. این بزرگوار پس از 75 روز بیماری، سرانجام بر اثر سکته ی قلبی در 63 سالگی دار فانی را وداع کرد و در صحن حرم حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 05: وفات فقیه مجتهد آیت اللَّه “شیخ علی نمازی” (1405 ق)
آیت اللَّه نمازی مقدمات و سطوح را در زادگاه خویش، شاهرود، نزد والد بزرگوار خود حاج شیخ محمد – که آیات عظام وی را “سلمان زمان” می نامیدند – و دیگر اساتید، فرا گرفت. آن گاه به مشهد مقدس رفت و در آن جا با استعداد فوق العاده ای که داشت در کمترین مدت، مدارج عالیه ی فقه و اصول را طی کرد و به درجه ی اجتهاد رسید، به گونه ای که نگارش فقه استدلالی خود را از 22 سالگی آغاز کرد. ایشان سپس جهت بهره گیری از اساتیدبزرگ به نجف اشرف مشرف شد. ولی علاقه ی بی حد وحصر ایشان به انجام رسالت خویش در امر تبلیغ، موجب شد که به ایران بازگشته و در مشهد مقدس مقیم گردد. آیت اللَّه نمازی در علم ریاضی، هندسه، تاریخ و خطاطی نیز به درجات عالی دست یافت و به زبان فرانسه مسلط بود. او از طب سنتی بهره مند بود و در مناظره نیز قدرتی شگرف داشت. در شناخت حدیث و رجال حدیث تبحر داشته، از استادان تاریخ اسلام به شمار می رفت. به تعبیر آیت اللَّه العظمی مرعشی نجفی، علامه نمازی، مجلسیِ زمان بود. از این شخصیت برجسته، آثار گران بهایی به جای مانده که: مُستدرک سَفینةُالنّجاة (10 جلد)، الاحتِجاجُ بالتّاج علی اَصحابِ الِّلجاج، الاَعلام الهِادیَةِ فی اِعتبارِ الکتُب الاربعه و ابواب رحمت و … از آن جمله اند.
.
.
🔰 روز 03
🔸 مناسبت 01: ورود پیامبر اکرم(ص) و اصحاب به مکه در سفر حجةالوداع(10 ق)
🔸 مناسبت 02: تولد “ابوریحان بیرونی” دانشمند شهیر مسلمان(362 ق)
ابوریحان بیرونی، در شهر بیرون در حوالی خوارزم از شهرهای قدیم ایران متولد شد. وی از خردسالی به تحصیل علم و دانش، علاقه نشان داد و آموختن را آغاز کرد. ابوریحان در نوجوانی موفق شد در محضر ریاضی دان و ستاره شناس بزرگ خوارزم، ابونصر خوارزمی، به تحصیل ریاضی و نجوم بپردازد. او درعلومی چون تاریخ، جغرافی، نجوم و ریاضیات سرآمد عصر خود بود. بیرونی درسفری به هند با علما و حکمای آن دیار ملاقات کرد وپس از آموختن زبان سانسکریت، اطلاعات لازم را درجهت تالیف کتاب خود به نام “مالَلهِند” به دست آورد. ابوریحان، تالیفات بسیاری نیز در نجوم، منطق و حکمت دارد که آثار او را بیش از یکصد و ده عنوان ذکر کرده اند. او در استفاده از مطالب واطلاعات در آثارش، شیوه ای نقادانه و موشکافانه داشت. از این رو، آثار و نوشته های ابوریحاین از معتبرترین منابعِ بررسی آثار پیشینیان و معاصرانش به شمار می آید. وی تا آخرین لحظات عمر از آموختن دست برنداشت. وفات ابوریحان در سال 440 ق در هفتاد و هشت سالگی در غزنه روی داد.
🔸 مناسبت 03: تولد “خاقانی شروانی” شاعر بزرگ ایرانی(520 ق)
افضل الدین بدیل بن علی خاقانی شروانی، معروف به حَسّانُ العَجَم از بزرگ ترین شاعران قصیده گوی و از ارکان مسلّم شعر فارسی به شمار می رود. وی نزد عمویش، کافی الدین عمر بن عثمان، و پسر عمَّش، وحیدالدین عثمان، علوم ادبی و حکمت را فرا گرفت و مدتی در خدمت ابوالعلاء گنجوی، دانشمند مشهور آن زمان، تلمذ کرد و به دامادی او درآمد. او سالیانی در خدمت منوچهر شِروانشاه و پسرش بود و مدح ایشان می گفت. مرگ فرزند و حبس و دیگر مصایب بر او روی نمود و در اواخر عمر به عُزلت نشست. قوت اندیشه و مهارت او در ترکیب الفاظ و خلق معانی، ابتکار مضامین جدید، استفاده از راه های خاص در توصیف و تشبیه و آوردن ردیف های مشکل از خواص شعری او محسوب می شوند. ترکیبات او غالباً با خیالات بدیع همراه و با استعارات وکنایاتِ عجیب آمیخته است و معانی خاصی را که تا عهد او سابقه نداشته، در بردارد. خاقانی بر اثر احاطه به غالب علوم و اطلاعاتِ عهدِ خود و قدرت خارق العاده ای که در استفاده از آن اطلاعات در کلام داشته، توانسته است مضامین علمی بی سابقه در شعر ایجاد کند. خاقانی در 595 ق در 75 سالگی در تبریز وفات یافت و در مقبرةالشعرای سرخاب مدفون شد.
🔸 مناسبت 04: رحلت آیت اللَّه “شیخ حسین رشتی نجفی” از مراجع شیعه(1348 ق)
آیت اللَّه شیخ حسین بن عبدالکریم رشتی نجفی کاظمی، فقیه، اصولی، متکلم و محدث، در نجف نزد حضرات آیات، علامه سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی و محقق خراسانی، فقه و اصول آموخت و بعد از استادانِ خود، مدرس بزرگی در حوزه شد. پس از مدتی راهی کاظمین گردید و مجلس درس خود را در آن شهر تشکیل داد. از این فقیه والامقام آثار چندی به یادگار مانده است که خُلاصَةُ الفقه و حاشیه بر کفایه از آن جمله اند. آیت اللَّه شیخ حسین رشتی نجفی در کاظمین دیده از جهان فرو بست و در صحن مطهر امام کاظم و امام جواد(علیهما السلام) به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 05: رحلت “حاج ملامحمد هاشم خراسانی” فقیه و مورخ بزرگوار شیعه(1352 ق)
ملامحمد هاشم خراسانی معروف به ثقةالاسلام در سال 1280 ق در مشهد به دنیا آمد. پس از فرا گرفتن مقدمات علوم، رهسپار نجف اشرف گردید و در مدت دوازده سال از محضر عالمانی همچون آخوند خراسانی و سید اسماعیل صدر بهره مند شد. ملاهاشم خراسانی پس از بازگشت از نجف، به مشهد رفت و در حوزه ی درس آیت اللَّه سیدعلی حائری یزدی شرکت جُست و از آن پس به تحقیق و تالیف همت گمارد. آثار متعددی از ملامحمدهاشم خراسانی به جای مانده که مهم ترین آنها عبارتند از: مُنتَخَبُ التواریخ به فارسی در تاریخ معصومان و برخی از امامزادگانِ مدفون در ایران و نیز علمایی که در مشهد، هرات، اصفهان و شیراز به خاک سپرده شده اند؛ حُسنُ العاقبةُ فی سَعادَةِ الخاتَمه و نیز غایَةُ الآمال فی حُسنِ خواتیم الاعمال. سرانجام این عالم گرانقدر در سال 1352 ق برابر با 1313 ش در هفتاد و دو سالگی در مشهد به لقاءاللَّه پیوست و در همان شهر به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 04
🔸 مناسبت 01: وفات متکلم اصولی “ابواسحاق اسفراینی” عالم بزرگ مسلمان(418 ق)
ابواسحاق اسفراینی ملقب به رکن الدین شافعی، معروف به استاد از دانشمندان مشهور ایرانی است که در علم فقه، اصول فقه و کلام و دیگر معارف دینی از مهارت های بسیار برخوردار بود. او در مدارس نیشابور که در آن زمان از مراکز بزرگ تحصیل علوم مختلف بود، به تدریس اشتغال داشت. الجامع فی اصول الدین و نور العین فی مشهدالحسین از جمله آثار اوست. ابواسحاق در 80 سالگی در نیشابور وفات یافت و در اسفراین به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 05
🔸 مناسبت 01: شکست “عباس میرزا” نایب السلطنه از قوای روسی در نبرد اصلاندوز(1228 ق)
با تجاوز قوای روسی به شمال کشور، عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار به مقابله با آنان برخاسته و آن ها را شکست داد. پس از مدتی، بین سپاهیان ایران و روس در محلی به نام اصلاندور در کنار رودخانه ی ارس جنگی روی داد که به شکست ایران انجامید. فتحعلی شاه که خطر را نزدیک می دید، تقاضای صلح کرد و روسیه نیز که گرفتار جنگ با ناپلئون بود از این تقاضا استقبال نمود. درنتیجه، قراردادی که به پیمان گلستان معروف است منعقد شد و به موجب آن، همه ی ولایاتی که تا آن تاریخ در تصرف روس ها بود به اضافه ی قره باغ، شروان، باکو، دربند ودیگر مناطق به مالکیت دولت روس درآمد.
🔸 مناسبت 02: تولد شیخ “محمد غزالی” دانشمند بزرگ مصری(1335 ق)
🔸 مناسبت 03: درگذشت فقیه و عارف بزرگ آیت اللَّه “محمدحسین غروی اصفهانی” (1361 ق)
شیخ محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی فرزند شیخ محمدحسن در دوم محرم سال 1296 قمری در کاظمین دیده به جهان گشود. وی با حمایت پدر که از بازرگانان متدین بود تحصیلات خویش را با جدّیت شروع کرد. سطح را نزد شیخ حسن تویسرکانی فرا گرفت؛ آن گاه از محضر آقاسیدمحمد فشارکی اصفهانی و حاج آقا رضا همدانی بهره برد واز شاگردان آخوند ملامحمد کاظم خراسانی گردید. پس از ارتحال آخوند، به تدریس پرداخت. درس اصول و فقه ایشان بسیار دقیق بود و با زبان عربی فصیح بیان می شد. آیت اللَّه کمپانی علاوه بر نبوغ و تبحّرش در فقه و اصول؛ در کلام، تفسیر، حکمت، تاریخ، ادب، عرفان و سایر علوم نیز مهارت داشت. آیت اللَّه غروی نزد علمای زمان از احترام و بزرگداشت بسیاری برخوردار بود و زمانی دراز به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی اشتغال داشت. مجلس درس این عالم ربانی مجمع اهل فضل و کمال بود ولی در تدریس فلسفه شهرتی خاص داشت. حضرات آیات عظام سید محمد حجت کوه کمره ای، سیدمحمدهادی میلانی، سیدابوالقاسم خویی، سید عبدالاعلی سبزواری، محمدتقی بهجت فومنی و محمدرضا مظفر از جمله شاگردان این عالم ربانی می باشند. ایشان در فلسفه، حکیمی عرفانی مشرب و در اخلاق، مخزن اسرار بود و در سیر و سلوک به مقام شهود رسیده بود. از همه بریده و به دوست پیوسته بود. معروف است که حدود 12 سال ازدرس و بحث کناره گرفت و به سیر و سلوک پرداخت. از این عالم بزرگوار بیش از 10 کتاب و رساله بر جای مانده است. که برخی از آن ها عبارتند از: الاجتهاد و التقلید و العِداله، اُرجوزَةٌ فی الصوم، الانوارُ القُدسیّه، تُحفةُالحکیم، دیوان اشعار، نَهایةالدِّرایة فی شرح الکفایة و منظومه ای در اعتکاف. وی سرانجام در سپیده دم پنجم ذیحجه ی سال 1361 قمری بر اثر سکته قلبی در 65 سالگی درگذشت و پیکر پاکش در کنار مقبره ی علامه حلی در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 06
🔸 مناسبت 01: تولد “محمد بن همام” محدث شهیر ایرانی(258 ق)
ابوعلی محمد بن همام از علما ومحدثین مشهور ایرانی در بغداد زندگی می کرد. او در محضر بسیاری از علمای عصر خود، تعلیم دید و با علم حدیث به خوبی آشنایی داشت. همچنین این دانشمند مسلمان، شاگردان بسیاری تربیت کرد که بعدها هر یک از آنان عالمی برجسته در علم حدیث و دیگر علوم اسلامی شدند. از ابن همام آثاری درباره ی تاریخ پیشوایان دین اسلام به جای مانده است.
🔸 مناسبت 02: شهادت زایرین خانه خدا در حرم امن الهی توسط وهابیون سعودی(1407 ق)
در ششم ذیحجه ی سال 1407 ق برابر با یازدهم مرداد ماه سال 1366 ش، صدها زائر ایرانی و تعدادی از زائران دیگر کشورها در شهر مکه ی منوّره، در حال انجام فریضه ی الهی برائت از مشرکین به دست ماموران دولت عربستان به شهادت رسیدند. زائران خانه ی خدا، این مراسم را همه ساله با الهام ازتعالیم اسلام و قرآن برگزار می کنند ودر آن، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد، بیزاری خود را از دشمنان اسلام به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام می کنند. برگزاری مراسم برائت از مشرکین در جریان اجتماع بزرگ و پرشکوه حج، تاثیر آن را دو چندان می کند. با توجه به این موضوع رهبر کبیر انقلاب اسلامی و حضرت آیت اللَّه خامنه ای بر انجام هر چه باشکوه تر مراسم برائت، تاکید داشته و دارند. بر اثر این یورش بی رحمانه، چهارصد زائر به شهادت رسیده و بیش از هزار نفر زخمی شدند.
.
.
🔰 روز 07
🔸 مناسبت 01: شهادت حضرت امام محمدباقر(ع) به دستِ هشام بن عبدالملک اُمَوی(114 ق)
امام پنجم، حضرت امام محمدباقر(ع) در هفتم ذی الحجه ی سال صد و چهارده هجری قمری به دست هشام بن عبدالملک اموی در مدینه مسموم گردید و در قبرستان بقیع در کنار امام حسن مجتبی(ع) و امام سجاد(ع) به خاک سپرده شد. آن حضرت به هنگام شهادت، پنجاه وهفت سال داشته و از امامت ایشان، در حدود بیست سال می گذشت. در دوران امامت آن حضرت، فرصت هایی برای نهضت فکری به دست آمده بود که امام باقر(ع) کمال استفاده را در جهت تربیت شاگرد و استحکام و گسترش تشیع و انقلاب فرهنگی نمود. امام باقر(ع) در فرصت کوتاه و مناسبی که به دست آمده بود، یکسره به تعلیم و نشر علوم اسلامی پرداخت و پایه های یک مرکز بزرگ علمی را که مملو از دانش پژوهان برجسته بود، پی ریزی کرد. این موقعیت حساس، سرفصل بزرگی در تاریخ تمدن اسلامی گشود و رشد اسلام در دوره های بعد، تاثیر فراوانی از آن پذیرفت.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
امام باقرعلیه السلام: مَن لَم یَجعَل لَهُ مِن نَفسِهِ واعِظاً فَإنَّ مَواعِظَ النّاسِ لَن تُغنِیَ عَنهُ شَیئاً
کسی که واعظی درونی نداشته باشد، موعظه های مردم سودی به او نمی رساند
بحار الأنوار، ج 78، ص 173.
.
امام باقرعلیه السلام: ما شِیَعَتُنا إلّا مَنِ اتَّقَی اللَّهَ و أطاعَهُ
شیعه ما، تنها، کسی است که تقوا پیشه و مطیع خداوند باشد
تحف العقول، ص 295.
.
امام باقرعلیه السلام: سُدَّ سَبیلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ
راه خود پسندی را با خودشناسی ببند
تحف العقول، ص 286.
.
امام باقرعلیه السلام: إنَّ مِن رَوحِ اللَّهِ ثَلاثَةً: التَّهَجُّدَ بِاللَّیلِ و إفطارَ الصّائمِ و لِقاءَ الإخوانِ
سه چیز نشانه رحمت خدا است: عبادت شبانه، افطار دادن به روزه دار، دیدار با برادران
الأمالی، طوسی، ص 172.
.
امام باقرعلیه السلام: رَبِّ أَصلِح لِی جَماعَةَ إخوَتی و أخواتی و مُحِبِّیَّ، فَإنَّ صَلاحَهُم صَلاحِی
خدایا! همه برادران و خواهرانم و دوستدارانم را اصلاح فرما، که صلاح ایشان صلاح من است
قرب الإسناد، ص 18.
.
امام باقرعلیه السلام: تَزَیَّنْ لِلّهِ بِالصِّدقِ فِی الأعمالِ
با راست کرداری، خود را برای خداوند بیارای
بحار الأنوار، ج 78، ص 164.
.
امام باقرعلیه السلام: إنَّ حَدیثَنا یُحیِی القُلُوبَ
سخن ما دل ها را زنده می کند
بحار الأنوار، ج 2، ص 155.
.
امام باقرعلیه السلام: مَن کانَ ظاهِرُهُ أرجَحَ مِن باطِنِهِ خَفَّ میزانُهُ
هر کس ظاهرش بهتر از باطنش باشد، ترازویش سبک آید
مشکاة الأنوار، ص 554.
.
امام باقرعلیه السلام: اُطلُب بَقاءَ العِزِّ بِإماتَةِ الطَّمَعِ
پایداری عزّت را با میراندن طمع بجوی
تحف العقول، ص 286.
.
امام باقرعلیه السلام: إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً یَومَ القِیامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلی غَیرِهِ
حسرت مندترین مردم در روز قیامت، بنده ای است که سخن از عدالت گوید و با دیگران خلاف آن عمل کند
بحار الأنوار، ج 78، ص 179.
.
امام باقرعلیه السلام: الصَّلاةُ تَثبیتٌ لِلإخلاصِ تَنزیهٌ عَنِ الِکبرِ
نماز موجب استواری اخلاص و دوری از کبر است
الأمالی، طوسی، ص 296.
.
.
🔸 مناسبت 02: رحلت آیت اللَّه “سیدمحمدتقی خوانساری” فقیه و مرجع عالی قدر تقلید(1371ق)
آیت اللَّه سیدمحمدتقی خوانساری در سال 1305ق در خوانسار به دنیا آمد. پس از تکمیل مقدمات علوم در زادگاه خود، رهسپار حوزه ی نجف گردید و در حلقه ی درس آخوند خراسانی، سیدمحمدکاظم یزدی، میرزای نایینی و آقاضیاء عراقی جای گرفت. با شروع جنگ جهانی اول، به صف راهیان جهاد پیوست و در کنار دیگر بزرگان از کیان اسلامی به دفاع برخاست و در این راه متحمل چهار سال اسارت گردید. وی پس از بازگشت به خوانسار، در درس آیت اللَّه حائری یزدی شرکت جست و مورد توجه خاص استاد قرار گرفت. آیت اللَّه خوانساری پس از ارتحال مؤسّس حوزه ی علمیه ی قم، به همراه آیات عظام حجت کوه کمره ای و صدر، مسؤولیت حوزه و رهبری دینی مردم را به عهده گرفت. نماز باران ایشان در زمان حضور متفقین در ایران در سال 1320 ش و استجابت دعای باران، زبانزد خاص و عام است. در سال پایانی عمر شریف ایشان، به خواست مردم همدان،جهت سپری کردن تابستان راهی آن شهر شد و با استقبال مردم مواجه گردید. سرانجام در یکی از روزهایی که برای برپایی نماز جماعت راهی مسجد جامع همدان بود، دچار حمله ی قلبی گشت و در هفتم ذی الحجه ی سال 1371 ق به احرام جانان درآمد و در 66 سالگی لبیک گویان به سرای دوست شتافت. پیکر مطهر وی پس از تشییعی باشکوه در جوار استادش در حرم مطهر حضرت معصومه(س) دفن شد.
.
.
🔰 روز 08
🔸 مناسبت 01: روز تَرویه
روز هشتم ذی الحجه، روز ترویه است. علت نامگذاری این روز به این جهت بود که در زمان حضرت ابراهیم(ع)، درصحرای عرفات آب یافت نمی شد به این جهت مردم برای رفع نیاز آبِ روز نهم، در روز هشتم، آب را ازمکه به سرزمین عرفات حمل می نمودند. به همین جهت عده ای به هم می گفتند تَرَوَیتُم تَرَوَیتُم؟ آیا سیراب شدید؟
🔸 مناسبت 02: حرکت امام حسین(ع) از مکه به سوی عراق(60 ق)
امام حسین(ع) در پی خودداری از بیعت با یزید بن معاویه، مکه را به قصد کوفه در عراق ترک کرد. آن حضرت، چهار ماه قبل از آن، از مدینه زادگاه و محل زندگی خود به همراه جمعی از خاندانش به مکه آمده بود. درمدتی که امام حسین(ع) در مکه بود، با استفاده از حضور تعداد زیادی از زائران خانه ی خدا در این شهر، توانست عده ی زیادی از مسلمانان را از ظلم و فساد حکومت یزید بن معاویه آگاه کند. در عین حال، به دلیل دعوت های مکرر مردم کوفه از امام و همچنین توطئه ی ترور ایشان در مکه توسط عاملان حکومت یزید، آن حضرت رهسپار کوفه شد. ضمن آن که ترک مکه در هشتم ذی الحجه که از ایام حج است، باعث جلب توجه بیشتر همگان به مخالفت امام با حکومت جابرانه ی یزید گردید.
🔸 مناسبت 03: یورش به مکه و قتل عام حجاج خانه ی خدا توسط حکومت قرمطی بحرین(317 ق)
ابوطاهر، رییس حکومت قرمَطی بحرین در حمله ای بی رحمانه به شهر مکه، پس از اشغال این شهر مقدس، حجاج را قتل عام کرد واموال آن ها را به غارت بُرد. وی همچنین حَجَرالاسوَد، سنگ مقدسی را که بر کعبه نصب شده بود به همراه اموال و اسیرانِ فراوان به بحرین انتقال داد. سرقت حجرالاسود، دنیای اسلام را در آن روزگار به شدت تکان داد و مسلمانان را خشمگین کرد. حجرالاسود، 22 سال در دست قرمطیانِ بحرین بود تا آن که در سال 339 ق باوساطت خلیفه ی فاطمی آن را به مکه باز گرداندند. فرقه ی قرمطیان، عقایدی انحرافی و سخت گیرانه داشتند به طوری که قتل مسلمانانِ مخالفِ خود را جایز می دانستند.
.
.
🔰 روز 09
🔸 مناسبت 01: روز #عرفه (روز نیایش)
روز نهم ذی الحجه به عنوان روز #عرفه از اعیاد بزرگ اسلامی به شمار می رود، گرچه به اسم عید نامیده نشده است. در این روز خداوند تبارک و تعالی بندگان خود را به عبادت و اطاعت خود فراخوانده، و سفره ی جود و احسان خود را برای بندگان خود گسترانده است. شیطان در این روز خوار و حقیر و خشمناک است. از ظهر روز نهم ماه ذی الحجه، زائران خانه ی خدا در صحرای عرفات وقوف می کنند و برای این وقوف، فضایل بسیاری ذکر شده است. در غروب این روز، زائران، از عرفات به مشعرالحرام می روند و خود را برای سایر مناسک پر شکوه حج آماده می کنند.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَّهُ فِیهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن یَومِ عَرَفَةَ
خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی رهاند
صحیح مسلم، ج 4، ص 107.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ اللَّهَ یُباهِی مَلائِکَتَهُ عَشِیَّةَ عَرَفةَ بِأهلِ عَرَفَةَ فَیَقولُ: اُنظُروا إلی عِبادی أتَونی شُعثاً غُبراً
خداوند در غروب عرفه نزد فرشتگانش به اهل عرفه می بالد و می گوید: “بندگانم را بنگرید! ژولیده و غبار آلود، نزد من آمده اند
مسند أحمد، ج 2، ص 224.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أعظَمُ أهلِ عَرَفاتٍ جُرماً مِنِ انصَرَفَ و هُوَ یَظُنُّ أنَّهُ لَن یُغفَرَ لَهُ
گناه کارترین فرد در عرفات کسی است که از آن جا باز گردد در حالی که گمان می برد آمرزیده نخواهد شد
بحار الأنوار، ج 99، ص 248.
.
امام علی علیه السلام: مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغفَرُ إلّا بِعَرَفَاتٍ
برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی شوند
دعائم الاسلام، ج 1، ص 294.
.
امام صادق علیه السلام: تَخَیَّر لِنَفسِکَ مِنَ الدُّعاءِ ما أحبَبتَ واجْتَهِد، فإنَّهُ (یَومَ عَرَفَة) یَومُ دُعاءٍ و مَسألَةٍ
هر چه می خواهی برای خود دعا بخوان و [در دعا کردن] بکوش که آن روز [روز عرفه]روز دعا و درخواست است
التهذیب الأحکام، ج 5، ص 182.
.
فَاذکُرونی أذکُرکُم وَاشکُرُوا لی ولا تَکفُرونِ
مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم؛ مرا سپاس گویید و ناسپاسی مکنید
بقره، آیه 152.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: اَللّهُمَّ اجعَل حُبَّکَ اَحَبَّ الأشیاءِ إلَی
خدایا! دوستی ات را محبوب ترین چیزها نزد من گردان
بحار الأنوار،. ج 91، ص 70.
.
.
امام علی علیه السلام: اَللّهُمَّ إنّی أسألُکَ الأمانَ الأمانَ یَومَ لایَنفَعُ مالٌ و لابَنونَ إلّا مَن أتَی اللَّهَ بِقَلبٍ سَلیمٍ
خدایا! از تو امان می طلبم در آن روزی که نه مال و ثروت به کار می آید و نه فرزندان، مگر کسی که با دلی پاک به سوی خدا بیاید
بحار الأنوار، ج 94، ص 109.
.
حضرت فاطمه علیها السلام: اَللّهُمَّ أسألُکَ النَّظَرَ إلی وَجهِکَ و الشَّوقَ إلی لِقائِکَ
خدایا! نگریستن به رویت و شوق دیدارت را از تو درخواست می کنم
بحار الأنوار، ج 94، ص 225.
.
امام حسین علیه السلام: إلهی أنا الفَقیرُ فی غِنایَ فَکَیفَ لاأکونُ فَقیراً فی فَقری
خدایا! من در حال بی نیازی نیازمندم؛ پس چگونه در حال فقر نیازمند [تو]نباشم؟
بحار الأنوار، ج 98، ص 225.
.
امام سجّادعلیه السلام: یا راحِمَ رَنَّةِ العَلیلِ و یا عالِمَ ما تَحتَ خَفِیِّ الأنینَ، اجعَلْنی مِنَ السّالِمینَ فی حِصنِکَ الَّذی لاتَرومُهُ الأعداءُ
ای آن که بر ناله دردمند رحمت می آوری، و ای آن که به آنچه در دل زاری کننده نهفته است دانایی، مرا از کسانی قرار ده که در پناه تو ایمن اند و دشمنان را به آن جانْ پناه دسترسی نیست
بحار الأنوار، ج 94، ص 121.
.
امام صادق علیه السلام: أوحَی اللَّهُ إلی داودَعلیه السلام: بِی فَافرَح و بِذِکری فَتَلَذَّد و بِمُناجاتی فَتَنَعَّم
خداوند به داوودعلیه السلام وحی فرمود: “به من شاد باش و با یاد من سرخوشی کن و از نعمت مناجات با من برخوردار شو
میزان الحکمه، ح 20035.
.
امام هادی علیه السلام: یا مَن دَعاهُ المُضطَرّونَ فَأجابَهُم و لَجَأ إلَیهِ الخائفُونَ فَآمَنَهُم و عَبَدَهُ الطّائِعونَ فَشَکَرَهُم و حَمِدَهُ الشّاکِرُونَ فَأثابَهُم
ای آن که درماندگان او را می خوانند و اجابتشان می کند، بیم ناکان به او پناه می برند و امانشان می دهد، مطیعان او را عبادت می کنند و سپاسشان می گوید و شاکران او را سپاس می گویند و پاداششان می دهد
بحار الأنوار، ج 85، ص 227.
.
امام مهدی علیه السلام: یا مَن أظهَرَ الجَمیلَ و سَتَرَ القَبیحَ یا مَن لَم یُؤاخِذ بِالجَریرَةِ و لَم یَهتِکِ السِّترَ یا عَظیمَ المَنِّ یا کَریمَ الصَّفحِ یا حَسَنَ التَّجاوُزِ
ای آن که [کار] زیبا را آشکار می کند و [کار] زشت را می پوشاند! ای آن که بر بدکاری مؤاخذه نمی کند و پرده نمی درد! ای آن که منّتش بزرگ و چشم پوشی اش کریمانه و گذشتش نیکو است!
بحار الأنوار، ج 51، ص 304.
.
.
🔸 مناسبت 02: شهادت حضرت “مسلم بن عقیل” نماینده ی امام حسین(ع) در کوفه(60 ق)
مسلم بن عقیل که از شخصیت های برجسته وبا تقوای زمان خود به شمار می رفت، برای ارزیابیِ میزان وفاداری مردم کوفه به امام حسین(ع) به این شهر رفته بود. زیرا مردم کوفه، طیِ هزاران نامه، از امام حسین برای رفتن به این شهر و قیام علیه حکومت ستمگر یزید بن معاویه، دعوت کرده بودند. مردم کوفه اگرچه در ابتدا به گرمی از مسلم بن عقیل استقبال کردند، اما هنگامی که عبیداللَّه بن زیاد که مردی سنگدل و بی رحم بود بر کوفه حاکم شد، کوفیان، فریبِ وعده های دروغین او را خوردند و به خاطر ترس و جهل، دست از حمایت امام حسین(ع) کشیدند و مسلم را تنها گذاشتند. در پیِ آن، مسلم به دست عُمّال ابن زیاد گرفتار آمد و به دستور آن حاکم پلید، فرستاده ی امام حسین(ع) را از بالای داُرالاماره به پایین انداختند و او را به شهادت رساندند.
🔸 مناسبت 03: درگذشت “جارُاللَّه زمخشری” ادیب، مفسر و محدث معروف اهل سُنَّت(538 ق)
جاراللَّه زمخشری استاد تفسیر، حدیث، علم لغت، ادیب و فقیه مسلمان، سال های بسیاری را در مکه اقامت داشت و از این رو به جارُاللَّه یعنی همسایه ی خدا مشهور شد. زمخشری، به جهت علم و دانش بسیار در زمینه ی علوم دینی، مورد احترام فضلا و دانشمندان عصر خود بود و آثار بسیاری را در زمینه ی علوم مختلف اسلامی از خود به یادگار گذاشت. از مهم ترین تالیفات زمخشری می توان به تفسیر کَشّاف و مقدمةُ الادب اشاره کرد.
🔸 مناسبت 04: ارتحال عالم کبیر “علامه طبرسی” مفسر شهیر قرآن کریم(548 ق)
ابوعلی فضل بن حسن طبرسی در سال 468 ق به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدمات در مشهد مقدس به تحصیل ادبیات عرب، قرائت، تفسیر، حدیث، حساب و جبر، فقه، اصول وکلام پرداخت و در آن علوم متبحرگردید. علامه در حدود 54 سال در مشهد بود و سپس راهی سبزوار شد و به تدریس و تالیف همت گماشت. قطب الدین راوندی، ابن شهر آشوب، ضیاءالدین راوندی و … از جمله شاگردان او به شمار می آیند.همچنین اسرار الامامه، تاج الموالید و کنوز النجاح ازتالیفات اوست. از میان ده ها کتاب او، تفسیر کبیر مجمع البیان، به عنوان سرآمد تفاسیر، مطرح گردیده است. او همچنین فقیهی وارسته و عالمی آگاه بود و محل مراجعه ی مردم واقع می شد. سرانجام امام مفسّران، پس از نزدیک به هشتاد سال عمر با برکت درروز عرفه ی سال 548 ق بدرود حیات گفت. بعضی، مسمومیت توسط بدخواهان را عامل درگذشتِ وی گفته اند. بدنش را به مشهد منتقل کرده و در جوار حرم امام رضا(ع) به خاک سپردند.
🔸 مناسبت 05: رحلت آیت اللَّه “سیدابوالحسن اصفهانی” زعیم شَهیر حوزه ی علمیه ی نجف(1365 ق)
سیدابوالحسن اصفهانی در سال 1284 ق در یکی از روستاهای اصفهان به دنیا آمد. پس از گذراندن دروس ابتدایی در زادگاهش، به حوزه ی اصفهان رفت و در نهایت تنگدستی به فراگیری علوم دینی و تدریس همت گماشت. در 24 سالگی راهی نجف شد و از محضر میرزای شیرازی، میرزا حبیب اللَّه رشتی، محمدکاظم یزدی و آخوند خراسانی و … بهره مند گردید. ده سال آخر حیات وی، همزمان با مرجعیت عامه و زعامت دینی شیعیان بود. از مهم ترین آثار ایشان، وسیلةُالنجاة و اَنیسُ المُقلّدین می باشد. همچنین آیات عظام: سید محسن حکیم، سید محمد هادی میلانی، سیدمحمود شاهرودی، سردار کابلی،علامه طباطبایی، سید عبداللَّه شیرازی و میرزا هاشم آملی و … از جمله شاگردان او می باشند. این عالم ربانی سرانجام پس از 81 سال عمر پر برکت در کاظمین دارفانی را وداع گفت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 10
🔸 مناسبت 01: #عید_قربان
حضرت ابراهیم(ع) در خواب، ذبح فرزندش را می بیند و پس از سه بار، این موضوع را با پسرش حضرت اسماعیل مطرح می کند. اسماعیل این دستور الهی را با آغوش باز می پذیرد و خود را برای اجرای آن آماده می سازد. پس از مهیا شدن ابراهیم و اسماعیل جهت انجام امر خداوند، از جانب پروردگار، قوچی جهت قربانی فرستاده می شود و این پدرو پسر از این آزمایش الهی، سربلند بیرون می آیند. از آن پس روز دهم ذیحجه به عید قربان نام گذاری شده است.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: یُغفَرُ لِصاحِبِ الأضحِیَّةِ عِندَ أوَّلِ قَطرَةٍ تَقطُرُ مِن دَمِها
با ریختن اوّلین قطره خون قربانی [به زمین]، صاحب قربانی آمرزیده می شود
کتاب من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 214.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّما جَعَلَ اللَّهُ الأضحی لِشبَعِ مَساکِینِکُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم
خداوند عید قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سیر شوند؛ پس از گوشت قربانی به ایشان بخورانید
ثواب الأعمال، ص 59.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن صَدَقَت نِیَّتُهُ، کانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ کَفّارَةً لِکُلِّ ذَنبٍ
هر کس نیّتش صادق باشد، اوّلین قطره از خون قربانی اش، کفّاره همه گناهان او است
دعائم الاسلام، ج 1، ص 148.
.
امام باقرعلیه السلام: اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ
خداوند قربانی کردن و اطعام کردن را دوست دارد
المحاسن، ج 2، ص 143.
.
امام سجّادعلیه السلام: إذا ذَبَحَ الحاجُّ کانَ فِداهُ مِنَ النّارِ
قربانی کردن حاجی، فدیه او در برابر آتش خواهد بود
بحار الأنوار، ج 99، ص 288.
.
🔸 مناسبت 02: وفات “ابن الانباری” ادیب و نحوی(328 ق)
ابوبکر محمد بن قاسم انباری بغدادی معروف به انباری و ابن الانباری ازبزرگان ادبا، نحوی و لُغَوی قرن چهارم هجری است. ابن انباری در تفسیر، حدیث، شعر و فنون ادبی بسیار ماهر و در بدیهه گویی و ضرب المثل استاد بود. ابن انباری به داشتن دانش و تالیفات بسیار و فضایل اخلاقی، مشهور است و تا آخرین روزهای عمر از آموختن دانش غافل نبود. اما آنچه بیش از همه، نظر مورخان را به ابن انباری جلب کرده است، حافظه ی توانای اوست. کسانی که در کلاس درس او شرکت داشتند، گفته اند که وی در مجالس درس، تنها از حافظه ی خود، بهره می برد و از دفتر و کتاب کمتر استفاده می کرد. از تالیفات ابن انباری می توان به کتب ادب الکاتب، الاضداد و ضمائر القرآن،اشاره کرد.
🔸 مناسبت 03: سقوط قلعه ی شهر بخارا در مقابل حملات سپاهیان مغول(616 ق)
چنگیزخان مغول در ادامه ی کشورگشایی های خود در ذی الحجّه سال 616 ق به بخارا رسید و پس از سه روز محاصره، آن شهر را فتح کرد و آتش زد. چون بنای خانه های بخارا از چوب بود، همه ی آن ها به جز چند سرای و مسجد که از آجر ساخته بودند، بقیه از میان رفت. چنگیز آن شهر را غارت و مردم آن را قتل عام کرد. وی سپس جوانان بخارا را به صورت لشکری انبوه و غیرمنظم با خود برد و از ایشان در کارهای غیرنظامی مانند پرکردن خندق ها و آوردن سنگ و چوب جهت انباشتن رودخانه ها و کارهای دیگر استفاده می کردند. چنگیز در بخارا چنان کشتار و خرابی کرد که چون یکی از فراریانِ آن شهر را درباره ی این حادثه پرسیدند گفت: آمدند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند.
🔸 مناسبت 04: تولد “محمد علی خان بامداد” نویسنده و شاعر(1305 ق)
میرزا محمدعلی خان بامداد در مشهد مقدس به دنیا آمد. او پس از فراگیری علوم مقدماتی، حکمت و ادب را نیز آموخت. دوران زندگی بامداد مقارن با استبداد صغیر در ایران بود. وی که از آزادی خواهان به شمار می رفت، در اثر فشارهای رژیم حاکم به تهران آمد و برای بیداری مردم و ترویج آزادی و مشروطیت، روزنامه ی بامداد را منتشر کرد. قطعات نظم و نثر او که درجراید و مجلات ادبی چاپ و منتشر می شد، از شهرت و استقبال فراوانی در میان مردم برخوردار بود. بامداد، مدتی ریاست کل اوقاف را به عهده داشت و همچنین در دوره ی ششم مجلس شورای ملی از سوی مردم به نمایندگی انتخاب شد.
🔸 مناسبت 05: وفات آیت اللَّه “محمد حسین واسعی” (1389 ق)
.
.
.
🔰 روز 11
🔸 مناسبت 01: درگذشت “محمدبن عمر واقدی” مورخ معروف(207 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن واقد معروف به واقدی از مشاهیر قدمای مورخین اسلامی است که در حدیث و اختلافاتی که در فقه و حدیث و احکام و اخبار گذشته موجود است بسیار آگاه بود. او از طرف مأمون عباسی قاضی بغداد بود. اخبارمکه، ذکر القرآن، فتوح الجزیره، المغازی و مقتل الحسین از کتب اوست. این گفته از واقدی است: کتابِ همه از حفظش بیشتر است ولی من، محفوظاتم از کتابم فزون تر می باشد و نیز گفته: وجود مقدس امام علی(ع) از معجزات پیامبر اکرم(ص) است. مثل عصای موسی(ع) و زنده کردن مردگان توسط عیسی(ع). واقدی ازقدیمی ترین مورخان جهان اسلام به شمار می رود. کتاب های متعدد او در باب غزوات پیامبر(ص) و فتوحات اعراب، گواه روشنی بر این مطلب است.
🔸 مناسبت 02: رحلت استاد بزرگ اخلاق و عالم عارف، آیت اللَّه “میرزا جواد ملکی تبریزی” (1344 ق)
میرزا جوادآقا فرزند حاج میرزا شفیع، عارفی کامل، عالمی عامل،سالکی و اصل و فقیهی گرانقدر بود. وی در تبریز متولد شد و پس از تحصیل مقدمات و سطوح به نجف اشرف عزیمت کرد و از محضر اساتید برجسته ای چون حاج آقا رضا همدانی، آخوند خراسانی، محدث نوری و آخوند همدانی استفاده نمود. میرزا جواد ملکی در سال 1320 قمری پس از مراجعت به ایران در تبریز سکنی گزید و در اوج مشروطیت به قم مهاجرت کرد. وی به تمام معنی اهل عبادت و تهجد بود. آیت اللَّه بهاءالدینی، شیخ عباس تهرانی و حضرت امام خمینی از شاگردان برجسته ی او می باشند. از مرحوم ملکی آثار ارزنده ای از جمله اسرار الصلاة، المراقبات، اعمال السنة، رساله ای در فقه و رساله ی لقاءاللَّه به جای مانده است. این عالم ربانی سرانجام پس از یک عمر تلاش در راه تهذیب انسان ها در سحرگاه یازدهم ذی الحجه ی سال 1344 قمری به دیار باقی شتافت و در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 03: وفات فقیه امامی آیت اللَّه “سیدعلی ممتاز العلماء” (1355 ق)
ابوالحسن علی بن شمس العلما سیدابراهیم ملقب به ممتاز العلماء، از بزرگان علمای هند بود. وی پس از تحصیل مقدمات به فراگیری معقول و منقول پرداخت. وی در 1327 ق به نجف اشرف رفت و از محضر درس سیدمحمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی، شیخ زین العابدین مازندرانی و آقا ضیاءالدین عراقی استفاده برد. ممتاز العلما پس از پنج سال به زادگاه خود، لکهنو برگشت و به تدریس و تالیف و ارشاد مردم پرداخت. اثبات النُّبُوَّه، الامامه و تجزی الاجتهاد از تالیفات اوست.
.
.
🔰 روز 12
🔸 مناسبت 01: اولین سفر “مظفرالدین شاه قاجار” به فرنگ (1317 ق)
در حالی که اوضاع اقتصادی ایران در این زمان دچار آشفتگی بود، مظفرالدین شاه قاجار چندین بار به بهانه ی معالجه، به سفر فرنگ رفت ودر هر بار با استقراض از دولت های خارجی خصوصاً روسیه، مملکت را دچار بدهکاری های هنگفت نمود و دست آنان را در دخالت در امور کشور باز گذاشت.
🔸 مناسبت 02: وفات آیت اللَّه “میرزامحمد باقر آشتیانی” (1404 ق)
حاج میرزا محمد باقر فرزند میرزا احمد و نوه ی میرزا محمد حسن آشتیانی از رهبران نهضت تنباکو، در سال 1323 ق در تهران به دنیا آمد. پس از طی دروس مقدماتی در تهران، راهی نجف اشرف شد و از محضر حضرات آیات ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزای نایینی بهره جست. پس از سالیانی به تهران مراجعت نمود و در مدرسه ی مروی به تدریس پرداخت. آثار متعددی از این عالم گرانقدر برجای مانده که کتاب الصَّوم، رساله در زکات فطر، کتاب قضاء و … از آن جمله اند. آیت اللَّه آشتیانی سرانجام در 16 شهریور 1363 ش در 81 سالگی در تهران بدرود حیات گفت و در شهر ری به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 13
🔸 مناسبت 01: انعقاد دومین پیمان اهل یثرب معروف به به عَقَبه ی دوم با پیامبر در مکه (13 بعثت)
پیمان عقبه ی دوم، میان پیامبر وعده ای از اهل یثرب که به حج آمده بودند منعقد شد و یثربیان از پیامبر اسلام(ص) درخواست کردند که آن حضرت به مدینه مهاجرت کند. در این پیمان، آنها مسؤولیت دفاع از پیامبر را بر عهده گرفتند. این پیمانِ مهم و سرنوشت ساز چندی پس از پیمان عقبه ی اول منعقد شد. مسلمان شدن شماری از مردم یثرب موجب شد تا آیین حیات بخش اسلام در بین بسیاری از اهالی این شهر رواج یابد. در این حال مردم یثرب پس از دیدار با پیامبر(ص) از او خواستند تا به شهر آن ها برود واین مقدمه ی هجرت بزرگ پیامبر(ص) به مدینه بود.
🔸 مناسبت 02: آغاز سلطنت “آلب ارسلان سلجوقی” پس از طغرل سلجوقی(455 ق)
🔸 مناسبت 03: رحلت عالم مجاهد و مجتهد مبارز آیت اللَّه “میرزا محمدتقی حائری شیرازی” (1338 ق)
میرزا محمدتقی گلشن حائری شیرازی از بزرگان علمای امامیه و از شاگردان مُبَرِّز و تربیت یافته ی میرزای شیرازی اول است. ایشان یکی از مشهورترین چهره های شناخته شده در علم و تقوی و غیرت و شهامت دینی و پرچمدار و رهبر انقلاب مسلمانان علیه اشغالگران انگلیس بود. میرزا، به خوبی احساس می کرد که هدف دولت انگلیس از درخواست پذیرش نماینده ی دولت بریتانیا به عنوان رئیس حکومت عراق تسلط بر کشورهای اسلامی است. از این رو، فتوایی مشهور به نام فتوای دفاعیه که مجوّزی رسمی برای نهضت مسلحانه ی مردم عراق بود صادر کرد. در این فتوا، مطالبه ی حقوق، بر عراقیان واجب اعلام شده و در صورت عدم پذیرش انگلستان، جواز استفاده از قوه ی دفاعی عنوان شده بود. صدور فتوای میرزا لرزه بر ارکان حکومت استعمار پیر افکند و دولت انگلیس را به عقب نشینی از مواضع خود وادار نمود. او رهبر اصلی انقلاب 1920 م مردم مسلمان عراق علیه استعمار بود که سرانجام توسط دست نشاندگان آنها مسموم گردید و در هشتاد سالگی به لقاءاللَّه پیوست.
🔸 مناسبت 04: وفات آیت اللَّه شیخ عبدالکریم گزی(1339 ق)
شیخ عبدالکریم گزی معروف به آخوند گزی در سال 1260 قمری در روستای “گز” از توابع اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم را در اصفهان فرا گرفت و در 38 سالگی به مقام اجتهاد نایل آمد. اهتمامش در رفع مشکلات مردم و حل اختلافات و رفع مخاصمات و قضاوت های عادلانه، چنان بود که معروف به اداره ی عدلیه ی سیار گردید. با آن که در ده سال آخر عمر، کلیه ی امور قضایی اصفهان و توابع به دست او سپرده شده بود، هیچ گاه از مسیر ساده زیستی و قناعت دور نگردید و صفت مرد علم و تقوا را به حقیقت برازنده ی خویش ساخت. تذکرَةُالقبور در شرح حال علما و شعرای اصفهان و دیوان اشعار از جمله آثار آخوند گزی است. این عالم ربانی سرانجام در 79 سالگی وفات یافت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 05: رحلت رجالی نامدار و محدّث شهیر شیعه آیت اللَّه “قا بزرگ تهرانی” (1389 ق)
شخ محمدحسن رازی مشهور به شیخ آقابزرگ در 11 ربیع الاول 1293 ق در تهران متولد شد. او فقیه، محقق، مُدقّق اصولی، رجالی، جامع علوم متنوعه و از شاگردان آخوند ملاکاظم خراسانی، شریعت اصفهانی، سیدکاظم یزدی و میرزا محمدتقی شیرازی بود. آقابزرگ با پشتکار خارق العاده و ایثار و عزم راسخ، هر چه کتاب و کتابخانه راغ داشت ملاحظه کرد و در حدامکان، نوشته های شیعه را جمع آوری نمود و به تهیه ی دایرةالمعارف کتاب شناسی شیعه یعنی “الذَّریعَةُ اِلی تَصانیفِ الشّیعه” در 26 جلد پرداخت. علاوه بر این کتب طَبَقاتُ اَعلامُ الشّیعه، مَعنیُ المَقال، هدیةُالرّازی و الرَّشاد و … نیز از آثار ماندگار این عالم بزرگ می باشند. او از ملاکاظم خراسانی، شریعت اصفهانی، میرزا حسین نوری، شیخ طه نجف، سیدحسن صدر و دیگر بزرگان روایت کرده و زیاده بر سی تن از علما از وی اجازه روایت داشتند. در محضر درس آقابزرگ تهرانی علمای فاضل فراوانی زانوی ادب زدند که حضرات آیات سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی، سیدمرتضی نجومی، شهید سیدمحمد علی قاضی طباطبایی، سیدمحمدصادق بحرالعلوم و … از آن جمله اند. آقابزرگ تهرانی در نجف اشرف درگذشت و طبق وصیت او، در کتابخانه اش به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 14
🔸 مناسبت 01: تاجگذاری “محمدعلی شاه قاجار” ششمین پادشاه سلسله ی قاجاریه(1324 ق)
پس از مظفرالدین شاه، فرزند ارشدش، محمدعلی میرزا، که در دوره ی کسالت پدر در تهران حضور داشت به پادشاهی رسید. محمدعلی شاه در 1289 ق در تبریز به دنیا آمد ومادرش ام الخاقان، دختر امیرکبیر بود. وی از سال 1313 ق ولیعهد وفرمانروای کل آذربایجان بود. با این که قانون اساسی در هنگام حیات پدرش به امضای مظفرالدین شاه رسیده بود ولی اکثر آزادی خواهان می دانستند او کسی نیست که به مشروطیت وفادار بماند وبر سر قول خود باقی باشد.
🔸 مناسبت 02: ولادت آیت اللَّه “شیخ مرتضی حائری یزدی” عالم و فقیه جلیل(1334 ق)
آیت اللَّه شیخ مرتضی حائری یزدی فرزند آیت اللَّه شیخ عبدالکریم، مؤسس حوزه ی علمیه ی قم، در شهر اراک به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات مقدماتی و ادبیات، سطوح عالیه را در قم نزد آیات عظام سیدمحمدتقی خوانساری و سیدمحمد محقق داماد به اتمام رسانید و دردرس خارج والد معظم و آیت اللَّه حجت (پدر همسرشان) شرکت نمود. معظم له مدتی در حوزه ی علمیه ی قم سطوح عالیه راتدریس می فرمود و از سال 1326 شمسی به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشت و شاگردان بسیاری را پرورش داد. این عالم بزرگ، کلیه ی دروس فقه و اصول خود را شخصاً به رشته ی تحریر درآورد که هم اکنون یک دوره ی کامل اصول فقه و نیز کتاب های طهارت، خمس، مکاسب و قسمتی از بحث صلوة، از ایشان در دست است. یک جلد از مکاسب این فقیه جلیل نیز به نام اِبْتِغاةُالفَضیلَه فی شَرحِ الوَسیله به چاپ رسیده است. این عالم ربانی علاوه بر مقام علمی، از نظر تقوی، زهد و وَرَع نیز زبانزد همگان بوده است. آیت اللَّه مرتضی حائری یزدی بر رفع حوائج نیازمندان و رسیدگی به مستمندان نیز سعی وافر داشت. این فقیه جلیل سرانجام در 25 اسفند 1364 به ملکوت اعلی پیوست و در جوار حضرت معصومه(س) جای گرفت.
🔸 مناسبت 03: درگذشت “آیت اللَّه شیخ فیاض زنجانی” عالم مسلمان(1360 ق)
آیت اللَّه شیخ فیاض زنجانی در سال 1285 ق در یکی از روستاهای اطراف زنجان به دنیا آمد. وی ابتدا نزد پدرش به فراگیری علوم دینی پرداخت و سپس در تهران از محضر دانشمندان گرانقدر عصر خود همچون میرزا ابوالحسن جلوه و میرزا محمدحسن آشتیانی و … بهره برد تا به اجتهاد دست یافت و پس از دست یابی به مراتب والای علمی و مهارت کافی به تدریس پرداخت. از جمله خصوصیات اخلاقی آیت اللَّه فیاض در کلاس درس این بود که علی رغم توانایی علمی و تسلط کافی بر مطالب درس، در موقع اشکال درس شاگردان، سکوت می کرد و به حرف آنان گوش می داد و سپس با او به بحث می پرداخت. اگر در ضمن بحث، صحّت گفته های شاگردش با دلیل و برهان برای او مسلّم می شد، در کمال فروتنی و تواضع می پذیرفت. ایشان کتبی درباره ی احکام اسلامی تالیف نموده است که کتاب الاجاره و ذخایرُالامَّه از آن جمله اند. سرانجام این عالم ربانی در حالی که مرجعیت مردم زنجان را برعهده داشت در 75 سالگی درگذشت و در همان دیار به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 04: درگذشت دکتر “احمد الملط” مبارز مسلمان مصری(1415 ق)
دکتر احمد الملط از مبارزان مسلمان مصری، در دوران تحصیل با حسن البَنّاء بنیانگذار جمعیت اخوان المسلمین مصر، آشنا شد و پس از چندی به این جمعیت پیوست. دکتر احمد الملط در نخستین جنگ اعراب با رژیم صهیونیستی در سال 1948 م در جبهه های نبرد، حضوری فعال داشت. او علاوه بر شرکت در جبهه ی جنگ با صهیونیسم، در جهاد و مبارزه علیه نیروهای اشغالگر انگلیس در کانال سوئز، شرکت فعال و مستقیم داشت. این پزشک مسلمان دردوران اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی، در جهاد مردم افغان شرکت جُست و این همکاری تا پایان اشغال و طرد نیروهای بیگانه از این کشور ادامه یافت. پس از آن، بوسنی، شاهد حضور دائمی دکتر احمد الملط در جبهه های نبرد علیه صرب ها بود. جمعیت پزشکان مسلمان که در همه ی حوادث تلخ، نظیر جنگ، زلزله و سایر وقایع پیش بینی نشده به یاری و کمک آسیب دیدگان می شتافت توسط وی تاسیس شد و خود، ریاست آن را به عهده داشت. سرانجام دکتر احمد الملط قائم مقام رهبری جمعیت اخوان المسلمین کشور مصر،پس از انجام مراسم حجِ سال 1415 ق، در مکه ی معظّمه درگذشت و در قبرستان بقیع در مدینه به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 15
🔸 مناسبت 01: آغاز نهضت عباسیان با قیام “ابومسلم خراسانی” علیه حکومت اُمَوی(129 ق)
🔸 مناسبت 02: ولادت پیشوای دهم حضرت امام علی النقی الهادی(ع) در مدینه(212 ق)
حضرت امام هادی(ع) دهمین چراغ فروزان هدایت، در نیمه ی ذی حجّه ی سال 212 ق در قریه ای در نزدیکی مدینه به دنیا آمد. مادرش سَمانه معروف به سیّده می باشد. ابوالحسن ثالث کنیه ی حضرت و هادی، نقی، مرتضی، فقیه، امین و متوکل، از القاب آن امام هستند. مُعتَصِم، واثق، متوکل، مُنتَصَر، مُستَعین و مُعتزّ از خلفای دوران حیات امام هادی(ع) بوده اند. پنج فرزند برای آن حضرت ذکر شده است. امام هادی(ع) پس از شهادت پدر بزرگوار خود، در سن هشت سالگی به امامت رسیده و عهده دار ولایت مسلمانان گردید. آن حضرت در همان دوران خردسالی، آن چنان از علم و هوشیاری و کمالات فوق العاده ای برخوردار بود که اطرافیان را حیران می نمود. امام دهم، همچنین در راستای انتشار مکتب تشیع به تربیت شاگردان متعددی پرداخت که حضرت عبدالعظیم حَسَنی، ابن سِکّیت اهوازی، ابوهاشم جعفری، جعفر بن سهیل و اسماعیل بن مهران از آن جمله اند. آن حضرت در تحکیم و استواری فقه و عقاید و فرهنگ تشیع، همت جدی و وسیع نمود و در این راستا، کتاب هایی نوشت که رساله هایی در ردّ جَبْر و تَفویض، اثبات عدل، احکام دین و نیز تفسیر صَحَّةُالخِلقَه و … از آن جمله اند.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
عبد اللَّه بن المبارک: و کانَ [الإمامُ الهادی علیه السلام] أطیَبَ النّاسِ بَهجَةً و أصدَقَهُم لَهجَةً
امام هادی خوش روترین و راست گوترین مردم بود
مناقب آل أبی طالب، ج 3، ص 338.
.
نادِر الخادِم: کانَ أبوالحَسنِ [العَسکَریّ علیه السلام] إذا اَکَلَ أحدُنا لایَستَحدِثُهُ حَتّی یَفرُغَ مِن طَعامِهِ
زمانی که یکی از ما غذا می خورد، امام هادی علیه السلام کسی از ما را به سخن وا نمی داشت تا از غذا خوردن فراغت یابد
وسائل الشیعه، ج 24، ص 267.
.
امام هادی علیه السلام: مَن جَمَعَ لَکَ وُدَّهُ و رَأیَهُ فَاجمَعْ لَهُ طاعَتَکَ
هر کس نهایت دوستی و رأی[نیکش] را به تو عرضه کرد، تو نیز نهایت فرمانبری ات را به او ابراز کن
تحف العقول، ص 483.
.
امام هادی علیه السلام: اُذکُر حَسَراتِ التَّفریطِ بِأخذ تَقدیمِ الحَزمِ
حسرت کوتاهی کردن را با پیشه کردن دور اندیشی، یاد کن
بحار الأنوار، ج 78، ص 370.
.
امام هادی علیه السلام: مَن أَطاعَ اللَّهَ لَم یُبالِ سَخَطَ المَخلُوقِینَ
کسی که از خدا اطاعت می کند، از خشم مردم باکی ندارد
بحار الأنوار، ج 71، ص 182.
.
امام هادی علیه السلام: الغِنی قِلَّةُ تَمَنّیکَ وَ الرِّضا بِما یَکفیکَ
توانگری، کمی آرزو و رضایت به چیزی است که تو را بسنده است
بحار الأنوار، ج 75، ص 109.
.
امام هادی علیه السلام: مَن هانَت عَلَیهِ نَفسُهُ فَلا تَأمَن شَرَّهُ
از شرّ کسی که خودش را سبک شمارد ایمن مباش
تحف العقول، ص 483.
.
امام هادی علیه السلام: لاتَطلُب الصَّفا مِمَّن کَدرتَ عَلَیهِ و لَا الوَفاءَ لِمَن غَدَرتَ بِهِ
از کسی که رابطه ات را با او گسسته ای صمیمیّت مخواه و از کسی که به او وفا نکرده ای، وفا طلب مکن
بحار الأنوار، ج 78، ص 37.
.
امام هادی علیه السلام: إذا حَلَلتَ مِن أخیکَ فی مَحَلِّ الثِّقَةِ فَاعدِلْ عَنِ المَلَقِ إلی حُسنِ النِّیَّةِ
هرگاه به برادرت اعتماد کردی، به جای مدح و ثنا [در ظاهر] نیّتت را [در باطن]نیکو کن
بحار الأنوار، ج 78، ص 369.
.
امام هادی علیه السلام: العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ، داعٍ إلَی الغَمطِ والجَهلِ
خودپسندی، آدمی را از دانش جویی باز می دارد و به ناسپاسی وانکار حق می خواند
بحار الأنوار، ج 72، ص 199.
.
امام هادی علیه السلام: الهَزءُ فُکاهَةٌ السُّفَهاءِ و صِناعَةُ الجُهّالِ
ریشخند کردن، شوخی کم خردان و کردار نادانان است
بحار الأنوار، ج 75، ص 147.
.
امام هادی علیه السلام: السَّهَرُ اَلَذُّ لِلمَنامِ وَ الجُوعُ یَزیدُ فی طیبِ الطَّعامِ
شب بیداری، خواب را لذّت بخش تر و گرسنگی، خوراک را گواراتر می کند
أعلام الدّین، ص 311.
.
.
🔸 مناسبت 03: آغاز حکومت “محمد خدابنده” معروف به “الجایتو” ایلخان مغول(703 ق)
در ادامه ی حکومت ایلخانان مغول در ایران، الجایتو که به سلطان محمد خدابنده ملقب بود به پادشاهی رسید و دو دانشمند زمان، خواجه سعدالدین ساوجی و رشید الدین فضل اللَّه را به وزارت منصوب کرد. الجایتو به سبب نفوذ کلام علامه ی حلی، از مذهب سنت و جماعت به تشیع گرایید و فرمان داد که بر روی سکه ها نام دوازده امام را ضرب کنند. او بنای شهر سلطانیه – در نزدیکی زنجان – را به اتمام رساند و رصدخانه ی مراغه را که به فرمان هلاکوخان بنا شده و روی به خرابی گذارده بود، احیا کرد. الجایتو سرانجام در 28 رمضان سال 716 ق درگذشت و جَسد او را در زیر گبندی که برای قبر خود ساخته بود به خاک سپردند.
🔸 مناسبت 04: وفات آیت اللَّه “شیخ علی اکبر برهان” (1378 ق)
آیت اللَّه شیخ علی اکبر برهان، در سال 1324 ق در تهران به دنیا آمد. پس از گذراندن مراحل مقدماتی، جهت تکمیل تحصیلات خود، راهی حوزه ی علمیه ی نجف گردید و از محضر درس حضرات آیات میرزا محمدعراقی و شیخ مرتضی طالقانی استفاده برد. آیت اللَّه برهان بعدها از درس آیت اللَّه میرزا ابوالحسن اصفهانی و سیدابوالقاسم خویی بهره مند شد و با اخذ وکالت مطلقه از میرزای اصفهانی به تهران باز گشت. این فقیه جلیل در طول اقامت خود در تهران، چندین مدرسه و مسجد تاسیس کرد و به ارشاد مردم همت گماشت. از آثار ماندگار آیت اللَّه برهان می توان به حدیثُ الایام در ادعیه و تفسیر سوره ی یوسف اشاره کرد. این مجتهد وارسته سرانجام در 54 سالگی در تهران درگذشت و به دیدار معبود شتافت.
.
.
🔰 روز 16
🔸 مناسبت 01: درگذشت “محمد بن جیانی” منجم مسلمان اندلسی(471 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن جیانی منجم و ریاضی دان مسلمان اندلسی در سال 379 ق در قرطبه از شهرهای قدیم اندلس در اسپانیا، متولد شد و تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش به پایان رساند. سپس به قاهره در مصر رفت و مدتی در آن جا اقامت گزید. جیانی در نجوم و ریاضیات از دانش بسیاری بهره منده بود واز مدافعان سرسخت کتاب اصول اقلیدس به شمار می رفت. از جمله آثار جیانی که درباره ی نجوم به رشته ی تحریر درآمده است، می توان به کتابی در شرح مقاله ی پنجم کتاب اصول اقلیدس اشاره کرد.
🔸 مناسبت 02: چاپ نخستین شماره از روزنامه ی “اختر”(1292 ق)
نخستین شماره ی روزنامه ی اختر به مدیریت آقامحمد طاهر تبریزی در استانبول منتشر شد، اختر، تنهاروزنامه ی ایرانی بود که در آن زمان به سبک نوین در خارج از ایران چاپ و منتشر می شد. در این روزنامه، بسیاری از رجال و بزرگان آن دوره، مقالاتی به چاپ می رساندند. روزنامه ی اختر در ایران، قفقاز، قلمرو عثمانی، هندوستان و عراق از شهرت برخوردار بود. علاوه بر این ها، این روزنامه در پیروزی نهضت تنباکو علیه استعمار انگلیس و در روشنگری و آگاه کردن مردم ایران، نقش داشته است.
.
.
🔰 روز 17
🔸 مناسبت 01: تاسیس سلسله ی ایلکانی یا آل جلایر توسط شیخ “حسن بزرگ” (740 ق)
همزمان با انحطاط ایلخانان مغول، عده ای از سرداران ایلخانی سر به استقلال خواهی برداشتند و آل جلایر یا ایلکانیان از همه نیرومندتر شدند. ایشان عراق و آذربایجان را سال ها در دست داشتند. جلایریان یا امرای ایلکانی که مؤسس آن شیخ حسن بزرگ بود، بغداد را به عنوان پایتخت زمستانی و تبریز را پایتخت تابستانی خود برگزیدند. این خاندان از سال 736 تا 814 ق بر نواحی غربی ایران و نقاط مجاور بین النهرین حکومت کردند.
🔸 مناسبت 02: تولد “محبُّ الدین سرایی” مفسر و فقیه مسلمان(790 ق)
محب الدین سرایی، مفسر و فقیه مسلمان در قاهره به دنیا آمد. این دانشمند مسلمان، همه ی عمرش را به تحصیل و تدریس پرداخت و در زمینه ی علوم دینی، دانش بسیاری کسب کرد. او در ادبیات عرب، فقه، اصول فقه، حدیث و منطق مهارت پیدا نمود و سپس در مدارس قاهره به تدریس پرداخت. حاشیه برکشاف و النهایه از آثار اوست.
🔸 مناسبت 03: درگذشت عالم و مجتهد بزرگ، آیت اللَّه “آقا رحیم ارباب اصفهانی” (1396 ق)
آیت اللَّه آقا رحیم ارباب اصفهانی در 12 جمادی الاول سال 1297 ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از کسب مقدمات و سطوح حوزه، از محضر درس اساتید برجسته ای همچون ابوالمعالی کلباسی، آخوند ملامحمد کاشی، سیدمحمدباقر دُرچه ای و میرزا جهانگیرخان قشقایی بهره ها گرفت و با آیت اللَّه سیدحسین طباطبایی بروجردی هم مباحث بوده است. آیت اللَّه ارباب اصفهانی به تأسی از استاد عارف و حکیم خود، جهانگیرخان قشقایی، جز در هنگام اقامه ی نماز جمعه و جماعت، عمامه نمی گذاشت. وفات این فقیه بزرگ در شب عید غدیرسال 1396 ق در 99 سالگی روی داد.
🔸 مناسبت 04: وفات فقیه بزرگوار آیت اللَّه “سیدمرتضی فیروز آبادی” (1410 ق)
سید مرتضی حسینی فیروز آبادی در آخر ربیع الاول سال 1329 قمری درنجف اشرف و در خانواده ای اهل علم و فضیلت به دنیا آمد. ایشان ضمن تحصیل به تألیف و تدریس نیز اشتغال داشت و رنج های بسیاری در تهیه ی مدارک کتاب ارزشمند خود با نام “فضائلُ الخَسمَه” بر خود هموار نمود. آیت اللَّه فیروز آبادی از محضر اساتید بزرگی همچون ایروانی، سیدابوالحسن اصفهانی و غروی کمپانی بهره ی وافر یافت و شخصیت عرفانی او در خدمت حاج سیدعلی قاضی شکل گرفت.از این عالم ربانی آثار ارزشمندی بر جای مانده است. که فَضائِلُ الْخَمسه، السَّبَعةُ مِنَ السَّلَف، عِنایَةُالاصول و الفُروعِ المُهِمَّة فی احکام الاُمَّة … از آن جمله اند. آیت اللَّه فیروز آبادی پس از کسالتی ممتد و شدائد فراوانی که بعثیان بر وی وارد نموده بودند، سرانجام در 81 سالگی دار فانی را وداع کرد و به سرای باقی شتافت.
.
.
🔰 روز 18
🔸 مناسبت 01: پایان طوفان نوح و قرار گرفتن کشتی حضرت نوح(ع) در کوه جودی
🔸 مناسبت 02: گلستان شدن آتش نمرود بر حضرت ابراهیم خلیل(ع)
🔸 مناسبت 03: عید سعیدغدیرخم و انتخاب امیرالمؤمنین امام علی(ع) به جانشینی پیامبراسلام(10ق) #غدیریه
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) هنگام بازگشت از آخرین سفر حج خود، به امر خداوند،حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین و وصی خود به مسلمانان معرفی نمود. اهمیت انتخاب امام علی(ع) به جانشینی پیامبر اسلام به حدی است که خداوند، انجام این کار عظیم را، انجام کامل رسالتِ پیامبر(ص) عنوان نموده است. این مراسم درمکانی به نام غدیر خم، واقع در مسیر مکه به مدینه برگزار شد. مسلمانان حاضر در غدیرخم که شمار آنان به ده ها هزار نفر می رسید، پس از این انتخاب، باشور و اشتیاق بسیار، با امام علی(ع) بیعت کردند. خداوند، انتخاب امام علی(ع) را اکمال دین و اتمام نعمت ها عنوان کرده و دین اسلام را برای امت برگزید. با تمام سفارشی که پیامبر اسلام به جانشینی امام علی(ع) نمود، ولی پس از رحلت ایشان، برخی از مهاجرین و انصار ولایت ایشان را نپذیرفته و ابوبکر بن ابی قحافه را به خلافت برگزیدند.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: یا علِیُّ! لَولا أنتَ و شیعَتُکَ ما قامَ لِلّهِ دِیِنٌ
ای علی! اگر تو و شیعیانت نبودید، دینی برای خدا پا برجا نمی ماند
بحار الأنوار، ج 39، ص 307.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: یا علِیُّ! أنتَ العَلَمُ لِهذِهِ الاُمَّةِ مَن اَحَبَّکَ فازَ و مَن أبغَضَکَ هَلَکَ
ای علی! تو نشان هدایت این امّتی؛ هر که تو را دوست بدارد، رستگار شود و هر که تو را دشمن بدارد، به هلاک افتد
بشارة المصطفی، ص 180.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: ولایَةُ عَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ وِلایَةُ اللَّهِ و حُبُّهُ عِبادَةُ اللَّهِ وَ اتِّباعُهُ فَریضَةٌ مِنَ اللَّهِ
ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام ولایت خدا، و محبّت او عبادت خدا و پیروی از او فریضه ای از جانب خدا است
بشارة المصطفی، ص 16.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلِیٌّ مَولاهُ
هر که من مولای اویم پس علی مولای او است
الغدیر، ج 1، ص 196.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: یَومُ غَدیرِ خُمٍّ أفضَلُ أعیادِ اُمَّتی
روز غدیرخم برترین عید امّت من است
بحار الأنوار، ج 97، ص 110.
.
حضرت فاطمه علیها السلام: ما جَعَلَ اللَّهُ بَعدَ غَدیرِخُمٍّ مِن حُجَّةٍ و لاعُذرٍ
خداوند پس از غدیرخم برای کسی حجّت و عذری باقی نگذاشت
دلائل الإمامَه، ص 122.
.
.
🔸 مناسبت 04: وفات حکیم و سیاستمدار بزرگ “خواجه نصیرالدین طوسی”(672 ق)
پس از حمله ی مغولان به ایران، مقام علمی و ارزش فکری خواجه نصیرالدین طوسی موجب شد تا هلاکوخان مغول، او را در شمار بزرگان خود دانسته، نسبت به حفظ و حراست از جانِ وی کوشا باشد. از آن پس، خواجه، دارای مقام و نفوذ فراوانی شده و خدمات بسیاری به فرهنگ اسلام و کشورهای مسلمان روا داشت. جلوگیری از به آتش کشیدن مراکز فرهنگی، کتابخانه ها و مؤسسات علمی، نجات جان دانشمندان و علمای بزرگ زمان که مورد غضب مغولان بودند، جلوگیری از تهاجم مغولان به کشورهای اسلامی و نیز احداث و تجهیز رصدخانه ی عظیم مراغه وکتابخانه ی بزرگ آن، از جمله خدمات ارزنده ی خواجه نصیر در دوران وزارت در دستگاه مغولان می باشند. همچنین محفل درسی خواجه، رونقی فراوان داشته و شاگردان فاضلی در آن تربیت یافتند. علامه حلی، کمال الدین میثم بحرانی، قطب الدین رازی و سید رکن الدین استرآبادی و … از جمله شاگردان خواجه می باشند. از این عالم بزرگ شیعی بیش از 80 کتاب و رساله به جای مانده که اخلاق ناصری، اساسُ الاقتباس، اوصاف الاشراف و عِلمُ المثلث از آن جمله اند. این دانشمند گرانقدر در 75 سالگی دیده از جهان فروبست و در کاظمین عراق مدفون گشت.
🔸 مناسبت 05: ولادت فقیه فاضل، استاد متأخرین آیت اللَّه “شیخ مرتضی انصاری”(1214 ق)
شیخ انصاری در نجف از محضر اساتیدی همچون حاج ملااحمد نراقی، شریف العلماء مازندرانی، شیخ موسی و شیخ علی کاشف الغطاء بهره گرفت. وی پس از درگذشت صاحب جواهر، به مرجعیت عامه ی شیعه رسید. همچنین در محضر درس شیخ انصاری، فضلای زیادی زانوی ادب زدند و به مدارج بالای علمی دست یافتند که میرزای بزرگ شیرازی، آخوند ملامحمد کاظم خراسانی، سید جمال الدین اسدآبادی، میرزا حبیب اللَّه رشتی و ده ها عالم دیگر از آن جمله اند. از این عالم بزرگ، تألیفات و آثار ارزشمند علمیِ چندی از قبیل کتاب رسایل، مکاسب، الصلاة و الطهارة و … به جای مانده که هم اکنون از منابع درسی حوزه های علمیه ی شیعه می باشند.
.
.
🔰 روز 19
🔸 مناسبت 01: تولد فقیه مجاهد “سیدمحمد طباطبایی” از رهبران اصلی نهضت مشروطه(1258 ق)
آیت اللَّه سید محمد طباطبایی، در کربلا (و به قولی در تبریز) به دنیا آمد و در دو سالگی به ایران آورده شد. پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، در محضر میرزا ابوالحسن جلوه و شیخ هادی نجم آبادی، حکمت و اخلاق را فرا گرفت و سپس درعتبات به درس میرزای شیرازی راه یافت. آیت اللَّه طباطبایی پس از واقعه ی تحریم تنباکو به درخواست میرزای بزرگ شیرازی راهی تهران گردید و مبارزات سیاسی خود را در راستای نهضت مشروطه وسعت بخشید. آیت اللَّه سیدمحمدطباطبایی، عالم بزرگ مسلمان و از روحانیون آزادی خواه ایران و رهبران اصلی نهضت مشروطیت به شمار می رفت. ایشان با همکاری آیت اللَّه سید عبداللَّه بهبهانی یکی دیگر از رهبران روحانی نهضت مشروطه، در راه مبارزه با استبداد قاجاریه، کوشش و مجاهدت بسیار کرد. هنگامی که عین الدوله، صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار، آزادی خواهان را به سختی تحت فشار قرار داد و علاءالدوله حاکم تهران، چند تن از بازرگانان را به چوب بست، این دو روحانی والامقام، به همراه عده ی کثیری از مردم به حرم حضرت عبدالعظیم در ری پناهنده شده و در حرم آن حضرت تحصُّن کردند. این تحصُّن زمینه ی انقلاب مشروطه را فراهم آورد. اما پس از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار، آیت اللَّه سید عبداللَّه بهبهانی تبعید شد و آیت اللَّه طباطبایی در منزل خود، تحت نظر قرار گرفت. سید محمدطباطبایی، درعین مجاهدت در راه خدا و آزادی مردم مسلمان ایران، دانشمندی آگاه و مطلع از اصول و مبانی احکام اسلامی بود و برای گسترش علوم و معارف دینی، به تربیت شاگردان برجسته، اهتمام بسیار ورزید. این شخصیت برجسته ی دینی و سیاسی، سرانجام پس از رنج فراوانی که در قیام مشروطه و پس از آن تحمل نمود، در حدود سال 1339 ق (1299 ش) در 81 سالگی درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم در ری مدفون شد.
🔸 مناسبت 02: رحلت فقیه بزرگوار آیت اللَّه “مهدی غروی اصفهانی”(1265 ق)
.
.
🔰 روز 20
🔸 مناسبت 01: مرگ “آباقا خان” ایلخان مغول(680ق)
پس از مرگ هلاکو، پسرش اباقاخان به جانشینی او نشست. او تبریز را پایتخت و خواجه شمس الدین محمد جوینی را وزیر خود قرار داد. اباقاخان سعی داشت تا با کمک مسیحیان روم، دولت مصر را که در آن زمان، پرچمدار عالم اسلام بود، از میان بردارد ولی موفق نشد و از آنان شکست خورد. در زمان اباقا خان، استیلای مغول تا کنار دریای مدیترانه گسترش یافت.
🔸 مناسبت 02: درگذشت استاد ادبیات عرب “شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری”(1396 ق/ 21 آذر 1355 ش)
شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری معروف به ادیبِ نیشابوری دوم، در حدود سال 1320 ق در یکی از روستاهای اطراف نیشابور به دنیا آمد. وی تا سن 18 سالگی نزد پدرش درس خواند و سپس مدتی از محضر میرزا عبدالجواد معروف به ادیب نیشابوری اول بهره گرفت. ادیب دوم در ادبیات عرب، منطق، فلسفه، ریاضیات، فقه، اصول فقه، رجال، حدیث و تفسیر قرآن مهارت یافت و در طب و نجوم نیز اطلاعاتی به دست آورد. در سن 25 سالگی صاحب حوزه ی تدریس شد و تا سه روز پیش از مرگش (قریب به 60 سال) تدریس نمود. ایشان به جهت نداشتن درآمد دیگری، حق التدریس ناچیزی از طلاب دریافت می کرد و انسانی زاهد و پارسا بود. گوهر دانش، حدیث جان و جانان و تاریخ ادبیات ایران از جمله آثار اوست.
🔸 مناسبت 03: رحلت عارف الهی و عالم ربانی آیت اللَّه “سیدعبدالکریم کشمیری” در قم(1419 ق)
آیت اللَّه سیدعبدالکریم کشمیری در سال 1345ق در نجف اشرف به دنیا آمد. پس از فراگیری دروس مقدمات در نجف، در حلقه ی درس خارج آیات عظام: خویی، سیدعبدالاعلی سبزواری، سید عبدالهادی شیرازی و شیخ کاظم شیرازی قرار گرفت. به دلیل هوش سرشار خویش، در کوتاه ترین زمان توانست، درجه ی اجتهاد را از آیات اللَّه خویی دریافت دارد، آن گاه به تدریس سطوح عالی فلسفه در حوزه پرداخت. پشتکار آیت اللَّه کشمیری در تدریس به گونه ای بود که روزانه 11 کرسی درس اعم از فقه، اصول، فلسفه و ادبیات عرب برای ایشان برپا می شد. افزون بر تدریس، پژوهش و نگارش، در سیر معنوی و تهذیب نفس نیز به مراتب عالی دست یافت و صاحب کرامت هایی گردید. در پی سخت گیری های رژیم بعث عراق، به طور پنهانی همراه خانواده، راهی ایران شد و در مرز ایران و عراق، همه ی نگاشته های علمی ایشان به دست نیروهای امنیتی عراق افتاد. سرانجام این عارف سترگ و عالم برجسته در 18 فروردین 1378 ش پس از طی یک دوره ی بیماری در 72 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و پس از اقامه ی نماز توسط آیت اللَّه بهجت، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 21
🔸 مناسبت 01: تولد “ابن قَفَطی” نویسنده ی نامدار اسلام(568 ق)
ابوالحسن علی ابن یوسف، معروف به ابن القفطی و قاضی اکرم از مشاهیر مورّخین می باشد و در فقه، حدیث، نحو، لغت، اصول، قرائت، منطق، نجوم و هندسه نیز ماهر بوده است. تاریخ آل سلجوق و الرُّد علی النَّصاری از اوست. وی در 88 سالگی در سال 656 ق درگذشت.
🔸 مناسبت 02: باز پس گرفتن هرات توسط “شاه طهماسب اول”(936 ق)
در سال 930 ق شاه اسماعیل صفوی درگذشت و فرزند او، شاه طهماسب در یازده سالگی بر تخت سلطنت نشست و کشور دچار آشفتگی شد. نیروهای ازبکان هرات را متصرف شده و بلخ رامحاصره کردند و گمان داشتند که شاه صفوی، قادر به باز پس گیری آن نمی باشد. ولی شاه طهماسب در شانزده سالگی به همراه تعدادی از یاران شجاع خود، ازبکان را شکست سختی داد و به عقب راند و هرات را تصرف کرد.
🔸 مناسبت 03: قتل “آقامحمدخان قاجار” مؤسس و اولین پادشاه سلسله ی قاجاریه(1211 ق)
آقامحمدخان قاجار پسر بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو در محرم 1155 ق در گرگان متولد شد. در 1160 ق که عادل شاه، برادرزاده ی نادر شاه افشار برای سرکوبی محمدحسن خان، عازم مازندران شده بود، دستور داد آقامحمدخان را در خردسالی مقطوع النسل کردند. بعداز روی کار آمدن کریم خان زند و در بدری فراوانِ خاندان قاجار، به دربار زندیه فرستاده شد و مورد توجه خانِ زند قرار گرفت. آقامحمدخان به مدت 16 سال با بستگانِ خویش در شیراز در نهایت رفاهِ حال به سر برد ولی به محض اطلاع از مریضیِ کریم خان، به طرف مازندران حرکت کرد و با کمک برادرش، مدعیان را مغلوب نمود. سرانجام در 11 جمادی الثانی 1200 ق در تهران تاجگذاری نمود و از آن پس به تصرف نقاط مختلف کشور مشغول گردید. در این مدت، ده ها هزار نفر از مردم بی گناه به دستور او کشته شدند و جنایات فراوانی انجام داد. آقا محمدخان سرانجام هنگامی که در گرجستانیحضور داشت به دست دو تن از خدمتکاران خود به قتل رسید. پس از کشته شدن آقامحمد خان قاجار، چون او از خود فرزندی نداشت، برادرزاده اش باباخان معروف به فتحعلی شاه در عید فطر سال 1212 ق به پادشاهی رسید.
🔸 مناسبت 04: رحلت “آخوند ملامحمد کاظم خراسانی” استاد بزرگ حوزه ی علمیه ی نجف(1329 ق)
آخوند ملا محمدکاظم خراسانی در سال 1255 قمری در مشهد به دنیا آمد. و در 12 سالگی وارد حوزه ی علمیه ی مشهد گردید. چند ماهی در محضر ملاهادی سبزواری و در تهران در حلقه ی درس میرزا ابوالحسن جلوه، شرکت کرد و سرانجام در نجف اشرف به درس میرزای شیرازی و شیخ مرتضی انصاری راه یافت. آخوند سیزده سال، از درس میرزای شیرازی استفاده کرد و اندک اندک آوازه ی علمی آخوند در نجف پیچید. وی پس از فوت استاد، از مجتهدان برجسته واستادان موفق حوزه بود که شاگردان فراوانی را تربیت نمود. سیدابوالحسن اصفهانی، سید ابوالقاسم کاشانی، سیدمحمد تقی خوانساری، سیدحسن مدرس، سیدصدرالدین صدر، آقا ضیاء عراقی، شیخ عبدالکریم حائری، میرزای نایینی، سیدمحمدحسین بروجردی، سیدمحمد شاهرودی و ده ها عالم فاضل از جمله شاگردان وی بودند. هم چنین تألیفات متعددی از ایشان به جا مانده است. که از جمله ی آنها، کتاب مهمِ کفایةُالاصول می باشد. از حیث مبارزات سیاسی نیز، آخوند خراسانی از مدافعان مشروطیت بود که تلاش زیادی دراین زمینه از خود نشان داد. قرار بود که بسیاری از علمای نجف، کربلا و کاظمین، خود را برای سفر به ایران آماده کنند. همچنین آخوند خراسانی آماده ی عزیمت به ایران بود که در شب چهارشنبه 21 ذی الحجه ی سال 1329 ق به طرز مشکوکی به دل درد دچار شد و پس از اقامه ی نماز صبح، در 74 سالگی به سوی دوست شتافت. برخی بر این باورند که وی به وسیله ی جاسوسان روسی و یا انگلیسی مسموم شده است. پیکر پاک این استوانه ی فقاهت پس از تشییعی با شکوه در حرم مطهر علوی به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 22
🔸 مناسبت 01: شهادت “میثم تمار” از یاران مُخلص امام علی(ع) در کوفه(60 ق)
میثم تمار ابتدا غلام بود و توسط حضرت علی(ع) خریداری و آزاد شد. امام او را بسیار دوست داشت و احترام زیادی برایش قائل بود و میثم نیز متقابلاً علاقه ی شدیدی به حضرت داشت. میثم را به خاطر آن که خرما فروش بود، تمّار گویند. امام علی(ع) سال ها قبل از شهادت میثم، او را از چگونگی شهادتش آگاه کرده بود. او قبل از شهادت به همگان گفته بود که مولایش امام علی(ع) طرز شهادت او را به وی گفته است. حکام جور قصد داشتند به نحوی غیر از آن چه که امام فرموده بود، میثم را به شهادت برسانند ولی سرانجام طبق پیش بینی امام(ع) زبان گویای او را بریدند و این دوستدار آل علی(ع) به جرم حمایت آشکار از اهل بیت رسول اکرم(ص) و دوستی با آن ها، توسط عبیداللَّه ابن زیاد، حاکم کوفه به طرزی فجیع به شهادت رسید.
🔸 مناسبت 02: درگذشت عارف نامدار “خواجه عبداللَّه انصاری” معروف به “پیر هرات”(481 ق)
ابواسماعیل، خواجه عبداللَّه بن محمد بن علی هروی معروف به پیر هرات و شیخ الاسلام، محدث، عارف، فقیه، شاعر و از اعقاب ابوایوب انصاری از صحابه ی پیامبر(ص)، در هرات به دنیا آمد. از کودکی هوش و استعداد وی مورد تعجب بود و در نوجوانی شعر می سرود. در تصوف، از شیخ ابوالحسن خرقانی تعلیم گرفت و جانشین وی شد. خواجه در فقه، روش احمد بن حنبل را داشت و در حدیث، توانا و صاحب اطلاعات بسیار بود و در هرات تعلیم و ارشاد می کرد. از آثارش طبقات صوفیه، از آثار بسیار معتبر فارسی و تقریباً مشهورترین کتاب اوست. مناجات نامه، کنزالسالکین، زادالعارفین، قَلَندَرْنامه و تفسیر قرآن نیز از اوست.
🔸 مناسبت 03: آغاز دومین دوره ی جنگ های ایران و روسیه(1241 ق)
از آنجایی که در عهدنامه ی گلستان که پس از جنگ اول ایران و روس، به امضا رسید، مرز بین ایران و روسیه، به درستی معین نشده بود، باعث ایجاد مشکلاتی گردید. در مناطقی، هر دو دولت ادعای مالکیت داشتند، همچنین مردم مسلمان قفقاز و طالش، که از تصرف اراضی ایران به دست روس ها سخت ناراضی بودند و نیز علمای دین که کفّار را مسلّط بر مسلمانان می دیدند، همواره فتحعلی شاه را به باز پس گیری آن اراضی، تشویق و تشجیع می کردند. این موارد و نیز عدم همکاری دولت روسیه با ایران، موجبات شروع دوره ی دوم جنگ های ایران و روسیه را پدید آورد که سرانجام به شکست ایران و انعقاد پیمان ترکمانچای انجامید.
🔸 مناسبت 04: اشغال شهر قزوین توسط سپاهیان روس در جریان جنگ جهانی اول(1333 ق)
🔸 مناسبت 05: وفات آیت اللَّه “حاج شیخ مجتبی قزوینی” فیلسوف بزرگ و عارف و اصل(1386 ق)
آیت اللَّه شیخ مجتبی قزوینی در جوانی به نجف اشرف، مشرف شده و در آن جا از محضر میرزا محمدتقی شیرازی، سیدمحمد کاظم یزدی و میرزای نایینی بهره برد. وی در درس محقق نایینی، با آیت اللَّه العظمی خویی هم بحث بود. ایشان سپس به قزوین آمد و به محضر سیدموسی زرآبادی رسید و پس از تشرف به مشهد مقدس از آقابزرگ حکیم و میرزای اصفهانی بهره ها برد. آیت اللَّه قزوینی چهل سال از عمرش را به تدریس و تربیت طلاب و افاضل گذراند و با نقد علمی مبانی فلسفه و عرفان و تحریر خالص حقایق قرآن، ارکان “مکتب تفکیک” را استوار ساخت. در علوم غریبه و اسرار، استادی مسلم بود و در قدرت روحی کم نظیر و نایل به مرحله ی تشرف بود. در تکالیف اجتماعی، مقدم بر دیگران و از نظر اخلاقی، متواضع و دایم التعقل و الذکر بود و به جوع عادت داشت. کتاب های “روشنگر” و “بیان الفِرَق در 5 جلد” از آثار این عالم ربانی می باشند.
.
.
🔰 روز 23
🔸 مناسبت 01: درگذشت “مسعودی” مورخ و دانشمند بزرگ شیعه(345 ق)
ابوالحسن علی بن حسین بن علی مشهور به مسعودی، مورخ و محدث شیعه و از عالمان و فرهیختگان امامی است. وی به بسیاری از سرزمین ها مسافرت نمود و حقایق فراوان تاریخی و جغرافیایی را از اهل فن و بصیرت به دست آورد. مسعودی، جهانگردی را از سال 309 ق آغاز کرد و بسیاری از سرزمین های اسلامی و غیر اسلامی را از نزدیک مشاهده نمود که این سفرها، قسمت عمده ای از زندگانی او را تشکیل می دهند. به همین سبب، دو کتاب تاریخی وی یعنی مُرُوجُ الذَّهَبْ و التَّنْبیه و الاَشراف، از اعتبار بالایی نزد محققین برخورداراند. به علاوه، وی وقایع تاریخی را حکایت گونه بیان کرده و به تحلیل آن ها به ویژه از لحاظ اجتماعی پرداخته است.
🔸 مناسبت 02: رحلت محدث بزرگ آیت اللَّه حاج “شیخ عباس قمی” صاحب مفاتیح الجَنان(1359 ق)
حاج شیخ عباس بن محمدرضا بن ابی القاسم قمی، از افاضل علمای قرن چهاردهم هجری قمری و از محدثین برجسته و آگاه شیعه به شمار می آید. پس از تحصیلات مقدماتی خویش در قم، در سال 1316 قمری عازم نجف اشرف گردید و از محضر حاج میرزا حسین نوری استفاده کرد و در تألیفات استادش مساعدت نمود. پس از فوت استاد، به قم عزیمت کرد و در همان جا به انجام وظایف دینی و تالیف کتاب های ارزنده پرداخت. ایشان درطول عمر خویش ده ها کتاب که هر یک در جای خود قابل تامل و تعمق می باشد ارایه نمود. از جمله آثار ایشان، کتاب مَفاتیح الجَنان است که مشتمل بر ادعیه و زیارات معصومین(ع) می باشد و در خانه ی هر فرد شیعی در کنار قرآن و نهج البلاغه قرار گرفته است. از دیگر آثار شیخ عباس قمی می توان به کتاب های الاَنوارُ البَهیَّة فی تَواریخُ الحُجَج الالهیَّة، الباقیاتُ الصّالِحات فی الاَدعِیَةِ وَ الصَّلواتِ المُستَحَبّات، سَفینَةُالبِحار و مَدینَةُ الْحِکَمْ و الاثارْ، غایَةُالْمَرام فی مَناقِبُ المُرْتَضَویه و مَنازِلُ الاخِرَه اشاره نمود. محدث قمی سرانجام پس از عمری تلاش و خدمت به اسلام و مسلمین و تحمل سختی ها و مرارَت زمان به ویژه در اواخر عمر که مصادف با توطئه های دشمنان اسلام و دین زدایی رضاخانی بود، در ذی الحجّه ی سال 1359 ق در 65 سالگی بدرود حیات گفت و پس از تشییع، در صحن مطهر امام علی(ع) در جوار استادش مرحوم حاج میرزا حسین نوری به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 03: شهادت آیت اللَّه حاج “شیخ مرتضی نجفی بروجردی” در نجف اشرف به دست دشمنان اسلام(1418 ق / 1 اردیبهشت 1377 ش)
آیت اللَّه حاج شیخ مرتضی نجفی بروجردی، از علمای برجسته ی نجف اشرف، پس از اقامه ی نماز جماعت در مسجدی در نجف اشرف توسط عمال رژیم بعث عراق به شهادت رسید. گروه های مخالف این رژیم با توجه به سابقه ی بدرفتاری و دشمنی سران بغداد با روحانیون شیعه، رژیم عراق رامسؤول ترور آیت اللَّه بروجردی دانسته و آن را محکوم کردند. با این حال دو ماه بعد، آیت اللَّه غروی یکی دیگر از علمای نجف نیز به شهادت رسید.
.
.
🔰 روز 24
🔸 مناسبت 01: انگشتر بخشی حضرت امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع نماز
🔸 مناسبت 02: روز مباهله ی پیامبر اسلام(ص) با مسیحیان نجران(10 ق)
در این روز، رسول بزرگوار اسلام حضرت محمد(ص) تصمیم گرفت تا با بزرگان مسیحیان نجران به مباهله بپردازد. در مباهله، طرفین، همدیگر را نفرین می کنند و برای طرفی که راستگو نیست درخواست عذاب می نمایند. هنگامی که سران هیأت نمایندگی مسیحیان نجران، پیامبر اسلام را به همراهِ تنها چهار نفر از اهلِ بیتش شامل امام علی(ع) حضرت زهرا(س) و امام حسن و امام حسین(ع) مشاهده کردند، باتعجب دریافتند که پیامبر به استجابت دعای خود و همراهانش، اعتقاد راسخ دارد، از این رو اسقُف نجران از رسول اکرم تقاضای مصالحه و بخشش کرد و این جریان، حقانیت اسلام و منزلت اهل بیت پیامبر را به روشنی آشکار ساخت.
🔸 مناسبت 03: قیام سربداران خراسان به رهبری “شیخ حسن جوری” در نیشابور(737 ق)
همزمان با حکومت مغول و پس از قتل عام های وسیعِ چنگیز و هلاکو، مردی روحانی به نام شیخ خلیفه مازندرانی، درصدد سازماندهی مردمی علیه مغولان برآمد. او در مسجد جامع سبزوار خانه کرده و در آن جا به وعظ و ارشاد پرداخت. رفته رفته، مردم به دورش گرد آمده و نسبت به اوضاع مسلمین آگاه گردیدند. روحانی نماهای درباری به واهمه افتاده و فتوا به قتل وی دادند. سرانجام سعید مغول دستور قتل او را صادر کرد و او را در مسجد، شهید کردند. شیخ حسن جوری شاگرد وی، راه شیخ خلیفه را دنبال کرد. او با اعلام بسیج عمومی، مردم مسلمان را سازماندهی کرده و مبارزه ی مخفی را آغاز نمود. یک بار فریاد برآورد: حاکم مغول زنانتان را می طلبد چه پاسخی می دهید؟ مردم گفتند: ما سربردار می نهیم و این ننگ را نمی پذیریم. و از این زمان بود که این قیام به سربداران مشهور شد. سرانجام برای نخستین بار، نهضتی در سراسر خراسان بر بنیاد تشیع علوی علیه استعمار خارجی و استبداد داخلی صورت گرفت و به پیروزی رسید.
🔸 مناسبت 04: درگذشت آیت اللَّه “شیخ مرتضی آشتیانی” رئیس حوزه ی علمیه ی مشهد(1365 ق)
آیت اللَّه شیخ مرتضی آشتیانی پس از فراگرفتن مقدمات و سطوح، در نجف اشرف اقامت گزید و از درس خارج میرزا حبیب اللَّه رشتی و مرحوم آخوند خراسانی بهره مند شد تا به مدارج عالیه ی اجتهاد و فقاهت رسید. سپس به ایران مراجعت نمود و در تهران به تدریس و اقامه ی جماعت مشغول شد. ایشان در سال 1340 قمری به مشهد مقدس رفت و به تدریس و اقامه ی جماعت و اصلاح امور مردم پرداخت. این عالم ربانی سرانجام در 84 سالگی به رحمت ایزدی پیوست و در پایین پای مبارک حضرت امام رضا(ع) مدفون گردید. آیت اللَّه آشتیانی به لحاظ اخلاص به اهل بیت، زبانزد خاص و عام بود به طوری که تمام موالید و وفیات اهل بیت را برپا نموده و با وجود کهولت سن از مردم پذیرایی و گاه خود مدیحه خوانی می نمود. ایشان دارای مکاشفات و رؤیاهای صادقه نیز بوده است. هم چنین جزو علمای با نفوذ ایران بوده و در جنبش مشروطیت شرکت داشت و در حرم حضرت عبدالعظیم متحصن گردید. میرزا محمود آشتیانی، حکیم و فقیه معاصر و اسماعیل آشتیانی، نقاش بزرگ، از فرزندان اویند.
🔸 مناسبت 05: رحلت آیت اللَّه “حاج شیخ رضا مدنی کاشانی” مرجع و عالم برجسته ی دینی(1412ق)
آیت اللَّه رضا مدنی کاشانی در محرم 1321 ق در کاشان به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدمات در کاشان، از محضردرس آیت اللَّه حایری یزدی در قم استفاده نمود. ایشان هم مباحثه ای آیات عظام امام خمینی، محمدتقی خوانساری، مرعشی نجفی، گلپایگانی و کمالوند بود. آیت اللَّه مدنی کاشانی از سال 1352 ق به کاشان بازگشت و تا آخر عمر مسؤولیت حوزه ی علمیه ی کاشان رابه عهده داشت و به تدریس و تألیف همت می نمود. از ایشان آثار و تألیفات متعددی به عربی و فارسی بر جای مانده که براهین الحج در چهار جلد از آن جمله است.
.
.
🔰 روز 25
🔸 مناسبت 01: نزول سوره ی دهر در شأن امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و امام حسن و امام حسین(ع) و روز خانواده
پس از آن که امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) برای برآوردن حاجت خویش، سه روز روزه را نذر کرده بودند و نوبت به ادای آن رسید، در سه روز متوالی مسکین و یتیم و اسیری به دَرِ خانه ی آن ها آمد و غذایی طلب کرد. آن بزرگواران نیز غذای خود را به آن ها داده و خود با آب، افطار نمودند. این خانواده ی کریم در مقابل این عمل، هیچ جزایی را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبیدند. در این هنگام بود که وحی بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد و سوره ی دهر یا انسان در شأن امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) نازل گردید.
.
#آیات و #احادیث #متناسب:
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ
باایمان ترین مردم، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است
بحار الأنوار، ج 71، ص 387.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: رَحِمَ اللَّهُ والِداً أعانَ وَلَدَهُ عَلی بِرِّهِ
خداوند رحمت کند پدری را که فرزندش را بر نیکی کردن بر خود کمک کند
میزان الحکمه، ح 22744.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: جُلُوسُ المَرءِ عِندَ عِیالِهِ أحَبُّ إلَی اللَّهِ مِنِ اعْتِکافٍ فی مَسجِدی هذا
نشستن مرد پیش زن و فرزندنش نزد خداوند محبوب تر است از اعتکاف در این مسجد من
تنبیه الخواطر، ج 2، ص 122.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: إنَّ اللَّهَ تَعالی یُحِبُّ أن تَعدِلُوا بَینَ أولادِکُم حَتّی فی القُبَلِ
خداوند دوست دارد که میان فرزندانتان عادلانه رفتار کنید. حتّی در بوسیدن آنها
میزان الحکمه، ح 22665.
.
امام سجّادعلیه السلام: إنَّ أرضاکُم عِندَاللَّهِ أسبَغُکُم عَلی عِیالِهِ
خداوند از آن کس خشنودتر است که خانواده خود را بیشتر در رفاه و نعمت قرار دهد
بحار الأنوار، ج 78، ص 136.
.
امام سجّادعلیه السلام: و أمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَأن تَعلَمَ أنَّ اللَّهَ جَعَلَها لکَ سَکَنَاً واُنساً، فَتَعلَمَ أنَّ ذلِکَ نِعمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَیکَ فَتُکرِمَها و تَرفُقَ بِها
حقّ زن این است که بدانی خداوند او را مایه آرامش و انس تو قرار داده است و بدانی این نعمتی است که خداوند به تو داده؛ پس باید او را گرامی داری و با وی نرمی کنی
بحار الأنوار، ج 74، ص 5.
.
امام سجّادعلیه السلام: لَأن أدخُلَ السُّوقَ و مَعی دِرهَمٌ أبتاعُ بِهِ لَحماً لِعِیالی و قَد قَرِمُوا إلیهِ أحَبُّ إلَی مِن أن اُعتِقَ نَسَمَةً
چنان چه وارد بازار شوم و درهمی داشته باشم و با آن برای خانواده ام گوشتی بخرم که بدان رغبت کرده اند، برای من محبوب تر است از این که بنده ای را آزاد کنم
وسائل الشیعه، ج 21، ص 543.
.
امام صادق علیه السلام: إنَّ المَرءَ یَحتاجُ فی مَنزِلِهِ و عیالِهِ إلی ثَلاثِ خِلالٍ یَتَکَلَّفُها و إن لَم یَکُن فی طَبعِهِ ذلِکَ: مُعاشَرَةٍ جَمیلَةٍ وسَعَةٍ بِتَقدیرٍ و غَیرَةٍ بِتَحَصُّنٍ
مرد برای اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نیاز دارد که اگر در طبیعت او نباشد، باید خود را با تکلّف به آنها وادارد: خوش رفتاری، گشاده دستی سنجیده وغیرت برای حفاظت از آنها
تحف العقول، ص 322.
.
امام صادق علیه السلام: لاغِنی بِالزَّوجِ عَن ثَلاثَةِ أشیاءَ فیما بَینَهُ و بَینَ زوجَتِهِ و هِی: المُوافَقَةُ لِیَجتَلِبَ بِها مُوافَقَتَها و مَحَبَّتَها و هَواها و حُسنُ خُلقِهِ مَعَها وَ استِعمالُهُ استِمالَةَ قَلبِها بِالهَیئَةِ الحَسَنَةِ فی عَینِها و تَوسِعَتِهِ عَلَیها
شوهر در رابطه خود با همسرش از سه چیز بی نیاز نیست: سازگاری با او تا به این وسیله سازگاری و محبت و عشق او را به خود جلب کند، و خوش خویی با او و دلبری از او با آراستن خود برای وی و فراهم آوردن امکانات رفاهی او
میزان الحکمه، ح 7876.
.
امام صادق علیه السلام: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأهلِ بَیتِهِ مُدَّ لَهُ فی عُمرِهِ
هر کس به خانواده اش نیکی کند، عمرش زیاد شود
الکافی، ج 2، ص 105.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: لَو أمَرتُ أحَداً أن یَسجُدَ لأِحَدٍ لأَمَرتُ المَرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها
اگر قرار بود دستور دهم کسی در برابر کسی سجده کند، به زن دستور می دادم تا شوهرش را سجده کند
بحار الأنوار، ج 103، ص 246.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: ما مِن امرَأةٍ رَفَعَت مِن بَیتِ زَوجِها شَیئاً مِن مَوضِعٍ إلی مَوضِعٍ تُریدُ بِهِ صَلاحاً إلّا نَظَرَ اللَّهُ إلَیها و مَن نَظَرَ اللَّهُ إلَیهِ لَم یُعَذِّبهُ
هر زنی که در خانه شوهر خود به قصد سامان دادن کارهای خانه چیزی را جابه جا کند خداوند به او نظر می کند و هر که خداوند به او نظر کند عذابش نمی دهد
بحار الأنوار، ج 103، ص253.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: أیَّما اِمرَأةٍ حَمَلَتهُ عَلی ما لایَقدِرُ عَلَیهِ وما لا یُطیقُ لَم تَقبَلَ مِنها حَسَنَةٌ
زنی که شوهر خود را بر انجام دادن کارهایی وادار کند که او توانایی انجام دادن آنها را ندارد، هیچ یک از کارهای نیک او پذیرفته نخواهد شد
مکارم الأخلاق، ص 215.
.
امام باقرعلیه السلام: لاشَفیعَ لِلمَرأَةِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها
برای زن نزد پروردگارش هیچ شفاعت کننده ای کارسازتر از خشنودی شوهرش نیست
میزان الحکمه، ح 7864.
.
امام صادق علیه السلام: سَعیدَةٌ سَعیدَةٌ امَرأةٌ تُکرِمُ زَوجَها و لاتُؤذِیهِ و تُطیعُهُ فی جَمیعِ أحوالِهِ
خوشبخت است خوشبخت، آن زنی که شوهر خود را گرامی می دارد و آزارش نمی هد و در همه حال از وی فرمان می برد
کنزالفوائد، ج 1، ص 150.
.
امام صادق علیه السلام: لاغِنی بِالزَّوجَةِ فیما بَینَها و بَینَ زَوجِها المُرافِقِ لَها عَن ثَلاثِ خِصالٍ و هُنَّ: صِیانَةُ نَفسِها عَن کُلِّ دَنَسٍ حَتّی یَطمَئِنَّ قَلبُهُ إلَی الثِّقَةِ بِها فی حالِ المَحبوبِ والمَکروهِ و حِیاطَتُهُ لِتَکِونَ ذلِکَ عاطِفاً عَلَیها عِندَ زَلَّةٍ تَکونُ مِنها و إظهارُ العِشقِ لَهُ بِالخَلابَةِ و الهَیئَةِ الحَسَنَةِ لَها فی عَینِهِ
زن با شوهر سازگار خود ناگزیر از رعایت سه نکته است: حفظ کردن خود از هر گناه و آلودگی تا شوهرش در هر حال، خوشایند یا ناخوشایند، در دل به او اطمینان داشته باشد؛ مراقبت از او و زندگی اش تا شوهرش در صورتی که لغزشی از او سرزند با او مهربانی کند، و اظهار عشق به او با عشوه و دلبری و ظاهر مناسب و خوشایند در نظر او
بحار الأنوار، ج 78، ص 237.
.
وقَضَی رَبُّکَ ألّا تَعبُدُوا إلّا إیّاهُ وبِالوالِدَینِ إحساناً إمّا یَبلُغَنَّ عِندَکَ الکِبَرَ أحَدُهُما أو کِلاهُما فلا تَقُل لَهُما اُفٍّ ولا تَنهَرهُما وقُل لَهُما قولاً کَریماً، واخْفِض لَهُما جَناحَ الذُّلُّ مِنَ الرَّحمَةِ وقُل رَبِّ ارحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیراً
و پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. اگر یکی از آن دو، یا هر دو، در کنار تو به سالمند رسیدند، به آنها [حتّی]اُفّ مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها به شایستگی سخن گوی و از سرِ مهربانی، بال فروتنی بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آن دو را رحمت کن، چنان که مرا در خُردی پروردند
اسراء، آیه 24 – 23.
.
امام علی علیه السلام: بِرُّ الوالِدَینِ أکبَرُ فَریضَةٍ
نیکی به پدر و مادر، بزرگ ترین فریضه است
غررالحکم و دررالحکلم، ح 4423.
.
امام رضاعلیه السلام: إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجلَّ … أمَرَ بِالشُّکرِ لَهُ و لِلوالِدَینِ فَمَن لم یَشکُر والِدَیِهِ لَم یَشکُرِ اللَّهَ
خداوند به سپاسگزاری از خود و پدر و مادر فرمان داده است؛ پس هر که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خداوند را سپاس نگفته است
الخصال، ص 156.
.
امام رضاعلیه السلام: بِرُّ الوالِدَینِ واجِبٌ وإن کانا مُشرکَینِ ولا طاعَةَ لَهُما فی مَعصِیَةِ الخالِقِ
نیکی کردن به پدر و مادر واجب است، اگر چه مشرک باشند و نباید در معصیت خالق از آنان اطاعت کرد
بحار الأنوار، ج 74، ص 72.
.
پیامبرصلی الله علیه وآله: مَن بَرَّ والِدَیهِ طُوبی لَهُ زادَ اللَّهُ فی عُمرِهِ
خوشا به حال کسی که به پدر و مادرش نیکی کند، خداوند عمرش را زیاد می کند
کنزالعمّال، ح 45483.
.
امام صادق علیه السلام: یَجِبُ لِلوالِدَینِ عَلَی الوَلَدِ ثَلاثَةُ أشیاءَ؛ شُکرُ هُما عَلی کُلِّ حالٍ و طاعَتُهُما فِیما یأمُرانِهِ و یَنهَیانِهِ عَنهُ فی غَیرِ مَعصِیَةِ اللَّهِ و نَصیحَتُهُما فِی السِّرِّ وَ العلانِیَةِ
پدر و مادر را بر فرزند سه حقّ است: در همه حال شکرگزار آنها باشد؛ در هر چه او را امر و نهی می کنند، به جز معصیت خدا، اطاعتشان کند و در نهان و آشکار خیرخواه آنان باشد
تحف العقول، ص 322.
.
.
🔸 مناسبت 02: پذیرش خلافت توسط امام علی(ع) پس از قتل عثمان در مدینه(35 ق)
پس از شورش مردم و قتل عثمان بن عفان خلیفه ی سوم در 18 ذی حجه ی سال 35 ق، مردم از امام علی(ع) خواستند تا خلافت را بپذیرد. با وجود امتناع ایشان، پافشاری و اصرار مردم باعث شد تا آن حضرت، خلافت را قبول کنند. اما تلاش گسترده ی امام برای اجرای عدالت و حقیقت خواهی ایشان در دوره ی حکومت، باعث شد که عده ای از صاحبان قدرت و ثروت به مخالفت با آن حضرت بپردازند و سه جنگ جمل، صفین و نهروان را به امام، تحمیل نمایند.
🔸 مناسبت 03: درگذشت “ابن سراج” ادیب و شاعر بغدادی(316ق)
ابوبکر محمد ابن سراج در کودکی به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوی معروف آن عصر راه یافت و با هوش ترین شاگرد او گردید. پس از مرگ استاد به بررسی آراء و ارزیابی نظرها و گفته های علمای معروف این علم پرداخت. ابن سراج در زمینه ی علوم قرآنی، نویسندگی و شعر نیز مهارت بسیار داشت و درفن نویسندگی و شیوه ی نگارش از نثری فاخر برخوردار بود. ابن سراج در کتاب الاصول فی النحو، کوشیده است تامسایل نحوی را با نظم و ترتیبی خاص گردآوری کند، به گونه ای که می توان هر موضوع را در بخش معینی یافت.
🔸 مناسبت 04: درگذشت “علامه سید ناصر حسین موسوی هندی” فقیه اصولی و محدث(1361 ق)
سیدناصر حسین هندی ملقب به “شمس العلماء” فرزند سیدحامدحسین، از بزرگان علمای هندوستان و مفتی و مرجع اهالی آن سامان، در نوزدهم جمادی الثانی سال 1284 ق به دنیا آمد. وی از محضر والد معظم و سیدمحمدعباس، تحصیل مراتب علمی نمود و در تمامی فضائل و کمالات نفسانیه یگانه بود. برادر وی “سید ذاکر حسین” نیز از علمای نامدار هند است و بر “کتاب عَبَقات” پدر خود شرحی نوشته است. دیوانُ الخُطَب، دیوان الشّعر، المَواعظ، نَفَحاتُ الاَزهار فی فَضایلُ الاَئِمَه الاَطهار(ع) از آثار اوست. سرانجام سیدناصر حسین، این فقیه اصولی و محدث رجالی در 77 سالگی بدرود حیات گفت و به لقاء اللَّه رسید.
🔸 مناسبت 05: درگذشت فقیه جلیل و عالم مجاهد آیت اللَّه “محمد غروی کاشانی” (1398 ق)
.
.
🔰 روز 26
🔸 مناسبت 01: تولد “علی بن یوسف آمِدی” فقیه وادیب برجسته(559 ق)
ابوالفضایل علی بن یوسف آمِدی، فقیه وادیب برجسته در شهر آمِد عراق متولد شد. پس از تحصیل مقدمات علوم در زادگاه خود، به بغداد رفت و فقه، اصول فقه، ادبیات و ریاضیات را نزد عالمان و فقیهان بزرگ زمان فرا گرفت. ابوالفضایل آمِدی، اشعاری دلنشین و پرمحتوا نیز سروده است. بیشتر سال های عمر او، صرف تدریس علوم اسلامی و پرورشِ دانش پژوهان مسلمان صرف گردید و سرانجام در چهل و نه سالگی در زادگاه خود درگذشت.
🔸 مناسبت 02: پایان جنگ دوم ایران و روس با شکست “عباس میرزا” ولیعهد فتحعلی شاه قاجار(1242 ق)
عهدنامه ی گلستان که در پی شکست ایران از روسیه در جنگ اول دو کشور به امضا رسید، مرز بین ایران و روسیه را به درستی معین نکرده بود. از این رو نارضایتیِ مردمِ نَواحیِ ایرانیِ تَمَلُّک شده توسط روس ها، باعث شد که شعله ی جنگ، بار دیگر فروزان شود. در ابتدا، پیروزی باقوای ایران بود، ولی بعدها، نیروهای روسی، ضربات سختی وارد آورده و بر اثر خیانت و نیز بدگویی بعضی از افراد، سپاه ایران شکست را پذیرا شد. تسخیر قلعه ی عباس آباد توسط روس ها، امید ایران را به یأس تبدیل کرد و خواهان صلح گردید. پس از آن قرارداد ترکمانچای منعقد شد که به مراتب از عهدنامه ی گلستان شوم تر بود. به موجب این قرارداد، ولایات وسیعی از ایران به روسیه الحاق گردید و امتیازات فراوانی به این دولت تعلق یافت.
🔸 مناسبت 03: وفات عالم جلیل “غلامرضا یزدی کوچه بیوکی” (1378 ق)
آیت اللَّه حاج شیخ غلامرضا یزدی در مشهد به دنیا آمد و در ده سالگی برای تحصیل به اصفهان رفت. سپس راهی نجف اشرف گردید و از محضر عالمان گرانقدری همچون آخوند خراسانی و علامه محمد کاظم یزدی استفاده نمود. در سال 1325 ق به یزد رفت و به ادای تکالیف دینی و ترویج احکام اسلام اشتغال ورزید. آن عالم ربانی، منبر و وعظی مؤثر داشت و در نفوس مردم تاثیری ژرف و احترامی عمق بر جای می گذاشت. گاه با پای پیاده به روستاهای اطراف می رفت و به ارشاد و تعلیم روستائیان می پرداخت. کتاب مفتاح علوم القرآن از آثار ایشان می باشد.
🔸 مناسبت 04: رحلت حکیم و فیلسوف شهیر “سیدمحمدکاظم لواسانی” معروف به “عصّار” (1394 ق)
سیدمحمدکاظم حسینی لواسانی تهرانی معروف به عصار فرزند سیدمحمد، از علما، حکما و فلاسفه ی بزرگ قرن چهاردهم هجری قمری و از معاصرین میرزا مهدی آشتیانی، احمد آشتیانی و فاضل تونی بوده است. وی تحصیلات خویش را در ایران و نجف گذراند و در محضر استادانی چون آخوند خراسانی و سیدُالسّالکین احمد تهرانی حائری، به مدارج عالی اجتهاد رسید و مدت 14 سال درنجف به تدریس مشغول بود. علامه عصّار علاوه بر اطلاع جامع در فقه و اصول، در فلسفه نیز متبحر بلکه مبتکر و محقق بوده و علامه شعرانی و رفیعی قزوینی از او به نیکی، تجلیل کرده اند. از استاد، به ملاصدرای زمان نام برده شده است. علامه عصّار پس از بازگشت به تهران مامور تدوین قانون مدنی ایران گشت. استاد ضمن تدریس اسفار در مدرسه ی سپهسالار، استاد فلسفه ی دانشکده ی حقوق و ادبیات نیز بوده و اعتقاد داشت دانشگاه ها باید از مباحث علمی و فقهی برخوردار باشند. از این عالم روشنفکر، آثار ارزشمندی چون تفسیر فاتِحَةُ الْکَتاب، رساله ای در وحدت وجود، رساله ای در جبر و اختیار، رساله ای در بداء و کتاب تَذْکِرَةُالْمُتَّقین به جای مانده است. سیدمحمد کاظم حسینی لواسانی تهرانی، این استاد و فیلسوف بزرگ شرق در شب پنج شنبه برابر با 19 دی 1353 شمسی دار فانی را وداع کرد و در مقبره ابوالفتوح رازی در ری مدفون گردید.
.
.
🔰 روز 27
🔸 مناسبت 01: انقراض دولت بنی امیه پس از قتل “مروان حِمار” آخرین خلیفه ی اُموی(132 ق)
دعوت عباسیان به قیام علیه امویان در ابتدا سری بود و آنان مردم را به این نوید می دادند که پس از پیروزی، یکی از اولاد پیامبر(ص) را به خلافت برمی گزینند. مردم نیز از روی علاقه به اهل بیت، با آنان همکاری کرده و به کمک ابومسلم خراسانی،قیام بر ضد امویان شکلی جدی و فراگیر گرفت. سرانجام جنگی بین عبداللَّه بن علی، عموی سفاح و مروان حمار، آخرین خلیفه ی بنی امیه روی داد که با قتل مروان، حکومت غاصب هزار ماهه ی امویان سرنگون گردید. از آن پس خاندان ظالمی دیگر بر مسلمانان حاکم شد که حکومت آنان بیش از پنج قرن به طول انجامید.
🔸 مناسبت 02: تصرف گرگان و مازندران توسط “طغرل سلجوقی”(432 ق)
طغرل که فرمانده ی ده هزار تن از جنگاوران سلجوقی بود از ماوراءالنهر به خراسان آمد و از سلطان مسعود غزنوی خواست که به داخل ایران مهاجرت نماید. سلطان مسعود مانع این کار شد ودر اثر جنگی که بین آن ها روی داد، سلطان غزنوی شکست خورد و طغرل در 429 ق وارد نیشابور گردید. طغرل که مؤسس سلسله ی سلجوقی به شمار می رود، پس از استقرار سلطنت خود به گرگان و طبرستان یورش برد و آن ولایات را از آخرین پادشاه آل زیار گرفت و به مُلکِ خویش افزود.
🔸 مناسبت 03: وفات “(شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی” شاعر و استاد بزرگ ادب فارسی(691 ق)
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسی، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبی و دینی در زادگاهش، شیراز، در جوانی به بغداد رفت و در مدرسه ی نظامیه ی آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصیل به سرزمینهای شام، فلسطین، حجاز و روم و کشورهای دیگر مسافرت کرد و با جوامع مختلف آشنا گردید. سعدی در طی این سفرها، باکمک دیده ها و شنیده هایش به همراه قریحه ی شاعری، به سرودن اشعاری زیبا و ماندنی پرداخت. وی سپس به شیراز بازگشت و به تألیف و تصنیف منظومه های پندآموز که نتیجه ی سی سال تجربه، جهانگردی و مردم شناسی بود، دست زد. سعدی در سال 655 ق اثر بزرگ اخلاقی و تربیتی خود به نام بوستان را سرود و در 656 ق گلستان، یکی از شیواترین کتاب های نثر فارسی را تدوین کرد که در ضمن آن، از اشعار فارسی و عربی نیز استفاده شده است. همچنین دیوان سعدی و مجالس پنج گانه نیز از اوست. مدفن سعدی در شیراز، میزبان خیل علاقه مندان زبان وادب فارسی از سراسر دنیاست. سعدی به همراه فردوسی و حافظ، یکی از سه شاعر بسیار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسی است. در سخنِ او، غزل عاشقانه، آخرین حَدِّ لطافت و زیبایی را درک کرده و لطیف ترین معانی در ساده ترین و فصیح ترین و کامل ترین الفاظ آمده است. در حکمت و موعظه و ایراد حِکَم و امثال از هر شاعر پارسی گوی، موفق تر است و نثر مزّین و آراسته و شیرین و جذابِ او در گلستان، بهترین نمونه ی نثرهای فصیح پارسی است. سعدی به سبب تقدُّم در نثر و نظم، از قرن هفتم به بعد، همواره مورد تقلید و پیروی شاعران و نویسندگانِ فارسی گوی ایران و خارج از ایران بوده است.
.
.
🔰 روز 28
🔸 مناسبت 01: تهاجم وحشیانه ی سپاهیان یزید بن معاویه و وقوع حادثه ی دردناک “حَرّه” در مدینه(63 ق)
پس از واقعه ی کربلا و شهادت امام حسین(ع) و یاران و نیز اسارت اهل بیت، عده ای از مردم مدینه جهت آشنایی با رویّه و رفتار یزید بن معاویه راهی شام شدند. آنان، زمانی که به شهر بازگشتند برای مردم مدینه از فسق و فجور یزید گفتند. مردم مدینه نیز کارگزار یزید، عثمان بن محمد بن ابی سفیان و مروان بن حکم و سایر امویین را از مدینه بیرون کردند و با عبداللَّه بن حنظله، بیعت نمودند. چون این خبر به گوش یزید رسید، مسلم بن عُقبَه معروف به مجرم و مُسرف را با لشکری فراوان به سوی مدینه فرستاد. لشکر شام در سنگستان بیرون مدینه معروف به “حرّه” که در یک میلی مسجدالنبی(ص) قرار دارد، با مردم مدینه وارد جنگ شد. مردم مدینه پس از دادن کشته های فراوان به مدینه گریختند. لشگر شام نیز در تعقیب آن ها وارد مدینه شدند. مسرف بن عُقبه به مدت 3 روز جان و مال و ناموس مردم مدینه را برای لشگر خود حلال نمود و لشکریانش نیز از هیچ جنایتی (حتی زنا در مسجدالنبی) فروگذار نکردند. مسرف بن عقبه در مدینه کاری را برای یزید انجام داد که “بُسر بن اَرطاة” پیش از او در حجاز و یمن برای معاویه انجام داده بود. چند روز پس از این واقعه، مسرف بن عقبه در راه مکه و در پی جنایتی دیگر به دَرَک اَسفَل شتافت. حمله ی سپاهیان یزید به کشتن شدن بیش از ده هزار نفر انجامید و به واقعه ی حره معروف گشت.
🔸 مناسبت 02: صدور دستور ساخت قلعه و بنای حصار شهر تبریز توسط “شاه عباس اول”(1014 ق)
🔸 مناسبت 03: رحلت “حاج ملاهادی سبزواری” فیلسوف عظیم و دانشمند شهیر جهان اسلام(1289 ق)
ملاهادی سبزواری فرزند میرزا مهدی طبیب از خانواده ای متمول و اعیان سبزوار بود که در سال 1212 ق به دنیا آمد. پس از فوت پدر و در سنین کودکی، تحت مراقبت ملاحسین به کسب معلومات مقدماتی پرداخته و جهت فراگیری حکمت اشراق به اصفهان مهاجرت نمود. ملاهادی درمحضر استادانی چون آخوند ملااسماعیل اصفهانی، آخوند ملاعلی نوری و آقا محمد علی نجفی کسب فیض نموده و به مدت 5 سال به تدریس فقه و اصول مشغول گردید. آن گاه پس از سفر حج به سبزوار مراجعت و به تدریس حکمت پرداخت. آوازه ی شهرتش موجب گشت که تشنگان چشمه ی حکمت از اقصی نقاط دنیا به سبزوار آمده و از محضر او بهره گیرند. این شخصیت برجسته و اکسیر بی نظیر حکمت، علی رغم تمّول خانواده، زندگی را در کمال زهد و قناعت سپری کرد و در کسوت تجرد، رنگ علایق را از لوح دل سترد. وی هیچ گونه ریاستی – حتی پیش نمازی – را نپذیرفت. حاج ملاهادی سبزواری مشهورترین فیلسوفی بود که قرن سیزدهم هجری به خود دیده و در بین متفکران، مقام ارجمندی داشت. از این بزرگوار حدود 36 کتاب و رساله بر جای مانده که از آن جمله اسرارالحکم، اصول دین، اسرارالعباده، الجبر و الاختیار، حواشی بر اسفار ملاصدرا، زبده الاصول شیخ بهایی، غررالفواید (منظومه) و هدایه المسترشدین را می توان نام برد. سرانجام این عالم بزرگ در زادگاهش در 78 سالگی بدرود حیات گفت و در همان جا به خاک سپرده شد.
🔸 مناسبت 04: ورود قزاقان روسی به تبریز(1338 ق)
🔸 مناسبت 05: درگذشت “ستار خان” سردار ملی(1332 ق)
ستارخان در سال 1284 ق در قره داغ آذربایجان به دنیا آمد. در ابتدا به صورت جوانی عیّار منش زندگی می کرد و دوستانی همچون خود داشت. پس از آغاز مشروطه و رویداد محاصره ی تبریز، به مشروطه خواهان پیوست و در اثر رشادت ها و پایمردی های فراوان، عنوان سردار ملی گرفت. او جزو کسانی بود که پس از فرار محمدعلی شاه، فاتح تهران بودند. اما پس از چندی با دولت درگیر شده و توسط آن ها خلع سلاح و منزوی گردید. اواخر عمر خود را در تهران و با تنی زخمی و روحی خسته گذرانید و سرانجام در 48 سالگی بدرود حیات گفت ودر صحن حرم عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد.
.
.
🔰 روز 29
🔸 مناسبت 01: درگذشت “ابن خیاط” دانشمند و نحوی بزرگ(320 ق)
ابوبکر محمدبن احمد بن منصور معروف به ابن خیاط از محدثین و علمای بزرگ علم نحو، درسمرقند از شهرهای ایران قدیم به دنیا آمد و پس از پایان مراحل ابتدایی تحصیل، در سال 285 ق به عراق رفت. ابن خیاط در شهرهای مختلف عراق که در آن زمان از مراکز علمی جهان اسلام بودند، علوم اسلامی به ویژه علم نحو را فراگرفت و در این علم به استادی رسید. اگرچه کتاب های زیادی از ابن خیاط در دست نیست، اما از جمله آثار وی می توان به معانی القرآن، الموجز فی النحو و النحو الکبیر اشاره کرد.
🔸 مناسبت 02: تصرف شهر بیروت توسط سپاهیان مسلمان شام و مصر در جنگ با صلیبی ها(690ق)
🔸 مناسبت 03: شهادت روحانی آگاه و مبارز انقلابی “شیخ محمد خیابانی” در تبریز(1338 ق)
شیخ محمد خیابانی در سال 1297ق در خامنه از توابع شبستر به دنیا آمد. در ابتدا مدتی به همراه پدر به کار تجارت مشغول بود، اما گرایش روحی به فراگیری علم او را به سلک روحانیت در آورد. شیخ محمد مدارج علمی را به سرعت پیمود و در درس عالی فقه و اصول و هیئت و نجوم شرکت کرد. در محاصره ی تبریز، وی از ارکان فکری و رهبری مردم بود و با لباس روحانیت و تفنگ بر دوش در سنگرها به دفاع از شهر و ناموس و حیثیت مردم مسلمان در مقابل سپاه متجاوز عین الدوله صدراعظم قاجار پرداخت. پس از خلع محمدعلی شاه از حکومت، از طرف مردم تبریز به مجلس شورای ملی راه یافت، و در کنار افرادی همچون شهید مدرس به دفاع از حقوق مردم قیام کرد. از قاجار کارهای درخشان خیابانی در مجلس دوم، اعتراض شجاعانه و کارساز او علیه اولتیماتوم استعماری دولت تزاری روس بود. اوضاع نابسامان ایران و اخراج نمایندگان آذربایجان از مجلس شورای ملی، شیخ محمد خیابانی را به تشکیل مجلس محلی و قیام مردمی فرا خواند و در 16 رجب 1338 آن را علنی ساخت. در این قیام تبریز از لوث حضور خائنان و بیگانگان مزدور پاک شد و زمام امور به دست خیابانی و یارانش افتاد. این قیام پیروزمندانه، پنج ماه ادامه داشت. سرانجام با خیانت مخبرالسلطنه که چهره ای موجه و ملی داشت، هواداران و یاران خیابانی به قتل رسیده و یا خلع سلاح شدند. در نهایت بر اثر خیانت برخی مزدوران، شیخ محمد خیابانی در 29 ذی الحجه ی سال 1338 ق (22 شهریور 1299 ش) به شهادت رسید. پیکر وی را در گورستان سید حمزه در تبریز به خاک سپردند. بعدها، این گورستان به مدرسه تبدیل شد و با ویرانی مدرسه، مقبره ی خیابانی مظلوم هم از بین رفت.
.
.
.
.
منبع : بانک جامع مناسبت ها: شمسی ، قمری ، میلادی / مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان
.
✍️ #زبدةالاشعار ✍️
.
🆔: @nohe_torki